Της Δήμητρας Τσονοπούλου,
Οι επιθέσεις μεταξύ Παλαιστίνιων και Ισραηλινών έχουν αυξηθεί τους τελευταίους μήνες, με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί ρήξεις σε πολιτικό επίπεδο. Καθώς αυξάνεται η βία, ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Volker Türk, ζήτησε την Παρασκευή να σταματήσει η «παράλογη κλιμάκωση», καλώντας τους ηγέτες να συνεργαστούν επειγόντως για να επιλύσουν τις συγκρούσεις τους. Πρόκειται για έναν αριθμό ρεκόρ Παλαιστινίων που σκοτώθηκαν στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, το 2022, όπου σημειώθηκε, επίσης, ο μεγαλύτερος αριθμός θανάτων εντός του Ισραήλ. Μέχρι στιγμής, το νέο έτος έχει φέρει «περισσότερη αιματοχυσία, περισσότερη καταστροφή και η κατάσταση συνεχίζει να γίνεται πιο ασταθής», σύμφωνα με τον Volker Türk.
Για το 2022, το γραφείο ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ (OHCHR) κατέγραψε 151 δολοφονίες Παλαιστινίων από ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Πολλές από τις υποθέσεις που αφορούν δυνάμεις ασφαλείας πυροδοτούν σοβαρές ανησυχίες για υπερβολική χρήση βίας και αυθαίρετες δολοφονίες. Πριν από μία εβδομάδα, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) εισήλθαν στον προσφυγικό καταυλισμό Jenin στη Δυτική Όχθη, ενεργώντας βάσει πληροφοριών που υποδηλώνουν ότι ένας πυρήνας που συνδέεται με την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ σχεδίαζε μια επίθεση. Τα περιστατικά αυτά θέτουν ξανά το ερώτημα εάν μια λαϊκή εξέγερση των Παλαιστινίων είναι κοντά. Γιατί, όμως, οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες; Ο αυξανόμενος αριθμός νεαρών Παλαιστινίων που ευθυγραμμίζονται σε μια νέα γενιά μαχόμενων ομάδων και η προοπτική αυτής της τάσης να εξαπλωθεί από τα βόρεια της Δυτικής Όχθης, που είναι αυτή τη στιγμή ισχυρότερη. Ωστόσο, είναι δύσκολο να ορίσουμε ακριβώς πώς η αναταραχή οδηγεί σε μια Ιντιφάντα.
Η πρώτη Ιντιφάντα ή πρώτη Παλαιστινιακή Ιντιφάντα ήταν εξέγερση των Παλαιστινίων ενάντια στην κατοχή της Δυτικής Όχθης και της Γάζας από το Ισραήλ, η οποία διήρκησε από τον Δεκέμβριο του 1987 μέχρι το Συνέδριο της Μαδρίτης το 1991, αν και μερικοί τοποθετούν τη λήξη της το 1993, με την υπογραφή των Συμφωνιών του Όσλο. Κατά τη διάρκεια της εξέγερσης αυτής, έχασαν τη ζωή τους περίπου 1.500 Παλαιστίνιοι και περίπου 400 Ισραηλινοί. Το αποτέλεσμα των ειρηνευτικών διαδικασιών ήταν η δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής. Η δεύτερη Ιντιφάντα θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο του 2000. Η εξέγερση ξεκίνησε με αφορμή την αποτυχία της Διάσκεψης Κορυφής του Ντέιβιντ του 2000, που είχε στόχο την τελική συμφωνία για την ειρηνευτική διαδικασία Ισραήλ–Παλαιστίνης τον Ιούλιο του 2000. Η Σύνοδος Κορυφής του Σαρμ ελ Σεΐχ στις 8 Φεβρουαρίου 2005 αποτέλεσε το τέλος της δεύτερης Ιντιφάντα.
Από την αρχή του τρέχοντος έτους, έχουν χάσει την ζωή τους 34 Παλαιστίνιοι και 7 Ισραηλινοί. Τα πρόσφατα ισραηλινά μέτρα τροφοδοτούν περαιτέρω παραβιάσεις του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Μετά τις επιθέσεις το περασμένο Σαββατοκύριακο στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, οι ισραηλινές αρχές κινήθηκαν για να αποκλείσουν τα σπίτια των υπόπτων δραστών. Περισσότερα από 40 άτομα συνελήφθησαν και δύο οικογένειες εκδιώχθηκαν βίαια. Το Ισραήλ έχει προτείνει και άλλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της ανάκλησης των εγγράφων ταυτότητας, των δικαιωμάτων ιθαγένειας και διαμονής, καθώς και των παροχών κοινωνικής ασφάλισης συγγενών υπόπτων για την επίθεση, καθώς και εντατικοποίηση των κατεδαφίσεων σπιτιών. «Ο λαός του Ισραήλ και της Κατεχόμενης Παλαιστινιακής Επικράτειας χρειάζεται οι ηγέτες τους να εργαστούν επειγόντως, για να δημιουργήσουν συνθήκες που να ευνοούν μια πολιτική λύση σε αυτή την παρατεταμένη, αβάσταχτη κατάσταση», δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Volker Türk.
Τον περασμένο Ιούλιο ο Αμερικανός Πρόεδρος, Joe Biden, επισκέφτηκε τη Δυτική Όχθη και εξέφρασε τη θεωρητική του υποστήριξη σε περίπτωση συμφωνίας μεταξύ των δύο κρατών, αλλά αρνήθηκε να προσφέρει οποιαδήποτε συγκεκριμένη υποστήριξη για μέτρα που θα έφερναν πιο κοντά ένα παλαιστινιακό κράτος, καθώς όπως δήλωσε: «Το έδαφος δεν είναι ώριμο αυτή τη στιγμή». Ουσιαστικά άφησε να εννοηθεί στο παλαιστίνιο ακροατήριο ότι η ειρηνευτική διαδικασία δεν βρίσκεται στο τραπέζι. Κατά μία έννοια, η παρέμβαση του Biden ήταν μια δήλωση του προφανούς, που αντιστοιχούσε σε συνθήκες όπως η πολιορκία των Ισραηλινών Στρατιωτικών στη Ναμπλούς, οι παράνομες στοχευμένες δολοφονίες στη Δυτική Όχθη, οι κατεδαφίσεις σπιτιών και οι θάνατοι.
Υπάρχει πολύ μικρή ελπίδα ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν. Η δυσπιστία στην Παλαιστινιακή Αρχή (PA), η οποία δεν έχει διεξαγάγει εκλογές εδώ και 16 χρόνια που θεωρείται από πολλούς ως δικλείδα ασφαλείας, έχει ωθήσει τους νεότερους Παλαιστίνιους «να πάρουν στην κατάσταση στα χέρια τους». Παράλληλα, η κυβέρνηση του Benjamin Netanyahu στο Ισραήλ δήλωσε αμέσως μετά την επίθεση της Παρασκευής ότι «τίποτα από όσα συμβαίνουν στους Ισραηλινούς στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ δεν μπορεί να περάσει χωρίς απάντηση – και πιθανώς πολύ σκληρή».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Intifada, Britannica, Διαθέσιμο εδώ
- UN rights chief appeals for Israelis and Palestinians to end ‘illogic of escalation’, UN News, Διαθέσιμο εδώ
- Thursday briefing: Israel and Palestine are on the verge of a new escalation in violence – this is how we got here, The Guardian, Διαθέσιμο εδώ
