Της Μαρίας Κουλούρη,
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ο θεσμός της φιλοξενίας χαίρει υψίστης σημασίας για τη χώρα μας. Η φιλοξενία αυτή, βέβαια, μάλλον αφορά κυρίως τον τομέα του τουρισμού, αφού για τους αυτόχθονες συχνά εμφανίζεται προβληματική, ιδιαίτερα στον τομέα της κυκλοφορίας. Η Αθήνα, αν και πρωτεύουσα της χώρας, παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα στην κυκλοφορία. Τα προβλήματα κυκλοφορίας, ωστόσο, μοιάζουν ακόμα πιο γιγάντια για τα Άτομα με Ειδικές Ανάγκες, ενώ τις περισσότερες φορές τα ωθούν σε καθολικό αποκλεισμό από την πόλη στην οποία ζουν.
Σε θεωρητικό επίπεδο, η Αθήνα είναι μια πόλη στην οποία ένα Άτομο με Ειδικές Ανάγκες έχει τη δυνατότητα να κυκλοφορήσει με ασφάλεια, αφού η πόλη διαθέτει (λένε) τις κατάλληλες υποδομές. Ας δούμε, όμως, αυτόν τον ισχυρισμό στην πράξη. Ο αριθμός των ΑμεΑ στην Ελλάδα ανέρχεται περίπου στο 1 εκατομμύριο, ενώ στα άτομα με δυσκολία κυκλοφορίας μπορούν να συμπεριληφθούν και ηλικιωμένα άτομα και άτομα με διάφορα σωματικά προβλήματα. Αν και ο αριθμός είναι μεγάλος, αν κυκλοφορήσει κανείς στην Αθήνα δεν θα δει τόσους πολλούς ανθρώπους με Ειδικές Ανάγκες να κυκλοφορούν. Από τα σημαντικότερα προβλήματα που οδηγούν στον αποκλεισμό τους είναι η κακή κατάσταση των πεζοδρομίων και η απουσία ειδικών διαδρόμων και ραμπών για τα αναπηρικά αμαξίδια. Τα περισσότερα πεζοδρόμια τις πιο πολλές φορές έχουν σπασμένες πλάκες, δέντρα ή κολώνες, παρκαρισμένα οχήματα, τραπεζάκια καταστημάτων εστίασης και πολλά άλλα, ενώ κάποιες φορές μπορεί να απουσιάζουν και εντελώς. Αυτό εμποδίζει τους ανθρώπους με αναπηρικά αμαξίδια από το να κυκλοφορήσουν ασφαλώς, ενώ αποτελεί «Οδύσσεια» και για τους πεζούς.
Ένα άλλο μείζον ζήτημα είναι οι ράμπες που υπάρχουν σε πολλά μέρη για τη διευκόλυνση των ΑμεΑ. Όχι, βέβαια, πως απουσιάζουν. Απλώς, στις περισσότερες περιπτώσεις αποτελούν μια έξτρα θέση παρκινγκ για τα οχήματα. Μάλιστα, πολλοί από εμάς έχουν πέσει μάρτυρες περιστατικών κατά τα οποία η συμπεριφορά των οδηγών ήταν απαράδεκτη, καθώς είτε αδιαφορούσαν πλήρως για την προσβασιμότητα των Αμεα, είτε προφασίζονταν πως… δεν θα αργήσουν. Η παραβάσεις, ωστόσο, δεν μένουν μόνο εκεί. Πολλοί οδηγοί –μοτοσυκλετών κυρίως– σφετερίζονται τις ράμπες και τα μεγάλα πεζοδρόμια, κυκλοφορώντας εκεί με τα οχήματά τους. Φανταστείτε να περπατάτε αμέριμνοι σ’ ένα πεζοδρόμιο, και ξαφνικά να ακούτε από πίσω σας κόρνα από μηχανάκι, γιατί του εμποδίζετε την κυκλοφορία στο… πεζοδρόμιο! Αντίστοιχα περιστατικά είναι πολυάριθμα και για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα.
Οι άνθρωποι με αναπηρικά αμαξίδια είναι αποκλεισμένοι τις περισσότερες φορές και από τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Για παράδειγμα, το μετρό φαίνεται να είναι το πιο «φιλικό» προς τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα, αφού έχει ράμπες και ανελκυστήρες, όμως πολλές φορές αυτά δε λειτουργούν, ενώ χρησιμοποιούνται και από άλλους πολίτες, χωρίς να δίνεται προτεραιότητα στους ανθρώπους με τα αναπηρικά αμαξίδια. Από την άλλη, τα λεωφορεία αποτελούν κάτι σχεδόν απαγορευτικό γι’ αυτά τα άτομα. Τα περισσότερα λεωφορεία έχουν ράμπες για αναπήρους, όμως οι οδηγοί δεν είναι επαρκώς καταρτισμένοι ώστε να ξέρουν να τις χρησιμοποιήσουν, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να εξυπηρετήσουν αυτά τα άτομα, είτε από άγνοια είτε από αδιαφορία. Κάποια από τα λεωφορεία δεν έχουν ράμπα, καθώς αρκετές φορές η συντήρηση των λεωφορείων είναι από ισχνή έως ανύπαρκτη, κι έτσι οι ράμπες δεν λειτουργούν.
Ένας ακόμα σημαντικός τομέας της ζωής στην Αθήνα, ο οποίος δεν είναι επαρκώς εξοπλισμένος για τους ανθρώπους με αναπηρία, είναι αυτός του πολιτισμού. Πριν κάποιους μήνες, σημαντική είδηση αποτέλεσε η δημιουργία αναβατορίου στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, το οποίο συμβάλλει σημαντικά στην πρόσβαση των ΑμεΑ στην κορυφή της Ακρόπολης. Δυστυχώς, όμως, ακόμα και αυτό άργησε να συμβεί, και, αν και είναι ένα σημαντικό βήμα προόδου, είναι σπάνιο. Οι περισσότεροι αρχαιολογικοί χώροι στην Ελλάδα δεν διαθέτουν ράμπες αναπήρων και η ανάβαση σε αυτούς δεν είναι δύσκολη μόνο για τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα, αλλά και γι’ αυτούς χωρίς, αφού πολλές φορές οι σκάλες και τα μονοπάτια που οδηγούν εκεί είναι δύσβατα.
Η κυκλοφορία, λοιπόν, των ΑμεΑ στην πρωτεύουσα της Ελλάδας αποτελεί έναν καθημερινό «Γολγοθά», γεγονός που οδηγεί αυτούς τους ανθρώπους στον αποκλεισμό. Νόμοι και διατάξεις υπάρχουν, όμως, στην πράξη δεν εφαρμόζονται. Θα έπρεπε, επομένως, οι παραβάτες αυτών να τιμωρούνται με ποινές, ενώ οι αρμόδιοι να μην αδιαφορούν για το θέμα. Επίσης, όποιο βελτιωτικό έργο και να γίνεται αποτελεί σημαντική πρόοδο, όχι όμως να συμβαίνει μόνο όπου υπάρχει ο στόχος του κέρδους και του τουρισμού.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Δύσκολη η ζωή των ΑμεΑ στην Ελλάδα: Τα δεκάδες προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
