Της Σοφίας Κατωπόδη,
Αναρωτιόμουν το θέμα του επόμενου άρθρου μου. Ποτέ βεβιασμένα, χωρίς το πρέπει μπροστά. Όπως τα φέρει η ζωή, όποια αφορμή μου δώσει κι όποια με απασχολήσει περισσότερο τα βράδια, κερδίζει και ολοκληρώνεται σε άρθρο. Τον τελευταίο καιρό, η έννοια της φιλίας και το πόσα έχω να γράψω γι’ αυτή με απασχολεί. Αυτό που μέχρι τώρα με εμπόδιζε, με αποτέλεσμα να μην το επιλεγώ σαν κύριο θέμα μου, είναι ότι νιώθω τώρα και, για πολύ καιρό, πως αυτό το άρθρο μου θα είναι ελλιπές. Όχι επειδή δεν έχω σκέψεις και απόψεις να το στηρίξω και να το γεμίσω ή ακόμα οι εμπειρίες μου δεν ξεχειλίζουν, απλώς επειδή γύρω από τέτοιες έννοιες, όπως αυτή της φιλίας, της αγάπης, της ευδαιμονίας, νιώθω μικρή και άπειρη. Νιώθω πως μέρα με τη μέρα η έννοια τους εμπλουτίζεται με πράγματα δυνατά και ακόμα πιο σημαντικά, που δε θα στολίζουν και απαρτίζουν το άρθρο μου για την αξία τους.
Πρωτοσυναντήθηκα με την πραγματική φιλία αυτοπροσώπως, ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στους φίλους μου, από μικρή, περίπου στο δημοτικό. Συναντήθηκα με αυτήν τόσο δυνατά, που αποφάσισα πως και τίποτα άλλο να μην καταφέρω να με συντροφεύσει στη ζωή μου, θα έκανα τα πάντα για να είναι αυτή εκεί, μαζί μου. Το καλό είναι πως με όλους μου τους φίλους –παλιούς και νέους–, φανερά ή κρυφά, έχουμε αυτό το κοινό μυστικό. Η αλήθεια είναι πως, αρχικά, η προσέγγισή μου γύρω από αυτήν ήταν αρκετά επιφανειακή, όσο αντλούσα πληροφορίες περί εννοιών. Τότε θα σου τη χαρακτήριζα ως αγάπη, εμπιστοσύνη, πλάτες στα δύσκολα, ξέφρενα γέλια και κοινά μυαλά. Η τωρινή μου προσέγγιση, λοιπόν, δεν απέχει πολύ, μόνο που έχει συμπληρωθεί από αλήθεια, πολύ συναίσθημα και απίστευτη δυναμική. Και επειδή αρχίζουν τα δύσκολα, αναφορικά με την περιγραφή και την προσέγγιση, θα προσπαθήσω να αποτυπώσω πιο δημιουργικά και άμεσα τις σκέψεις μου, παραθέτοντας κάποια απομνημονεύματά μου γραμμένα μέσα σε διαφορετικούς χρόνους και στιγμές, τα οποία αποτυπώνουν τι και πού με έχει εμπνεύσει και οδηγήσει η φιλία.
«Φιλία είναι Κυριακή μεσημέρι με ντελίβερι, κραυγαλέες στιγμές, καταλάθος, μα όχι κατά βάθος προδοσίες, στήριξη στο έπακρο και άνεση για μια δόση αλλόκοτης επιθετικότητας. Τι κερδίζουμε, άραγε; Ίσως τίποτα πολύ, αλλά γεμίζω. Ίσως και πολλά, χωρίς να αδειάζω. Οι παιδικές συμφωνίες και τα ατίθασα όνειρα, σαν αυτό να ταξιδέψουμε μέχρι την Αθήνα με ποδήλατα στα 23 μας, η αβεβαιότητα, η άγνοια και η σιγουριά, την ίδια στιγμή φανερώνουν και το νεαρό της ηλικίας μας, όταν γράφαμε μαζί αυτό το κείμενο. Ηχεί μουσική και σε εμάς σιωπή. Κι όμως, εμείς τα λέμε όλα. Είναι αυτή που μου βρήκε τις πιο έξυπνες και αληθινές δικαιολογίες μου, όταν δυσκολεύτηκα και τα παράτησα. Μα είχαμε και πολλά αναποδογυρίσματα για το τίποτα, απ’ ό,τι φάνηκε. Αυτή είναι η φιλία ως τώρα. Θα σε ενημερώσω για οτιδήποτε καινούριο.» 7/11/2017
Λίγο αργότερα, κουβαλώντας τέτοιες σκέψεις, ήρθαν κάποιες και κάποιοι άλλοι φίλοι, πιο ανοιχτόμυαλοι και ριψοκίνδυνοι να φέρουν τη στήριξη, την κινητοποίηση και, έπειτα, την ανακούφιση μίας επιλογής με κόστος και συνέπειες στη ζωή σου.
«Είναι καλύτερο να μετανιώνεις για κάτι που έκανες παρά για κάτι που θα σου μείνει απωθημένο.» 2/3/2020
Στη συνέχεια, η ημέρα γενεθλίων, και αν αυτή σε γοητεύει και σημαίνει για εσένα ό,τι και για εμένα, έχει διπλή και πενταπλή σημασία και αξία στη ζωή σου.
«Φιγούρες που τέτοια μέρα είναι εκεί. Και που σε σκέφτονται και που σε νοιάζονται και σε αγαπούν. Παρέα φτιάχνετε αναμνήσεις, παρέα μεγαλώνετε, παρέα χαίρεστε και παρατηρείτε τον κόσμο κατάματα. Ημέρα γενεθλίων, λοιπόν. Γεμάτη από χαρά είμαι. Από τα καλύτερα, ίσως, πάρτι γενεθλίων, μαζί με κάτι άλλα παλιά–και αυτά σημαντικά. Η μόνη λέξη που γυρίζει και συνοδεύει το τεράστιο και μακρύ χαμόγελό μου είναι η ευγνωμοσύνη. Έτσι νιώθω, συνέχεια. Ένα δωμάτιο γεμάτο αγάπη, μουσική και αμοιβαιότητα. Χθες τα σπάσαμε.» 16/3/2022
Βέβαια, γνωρίζουμε πως μετά τις 24 ώρες, μια άλλη μέρα και άλλες πολλές ακολουθούν, αρκετά διαφορετικές μεταξύ τους. Μαζί τους έρχονται και ανάλογες συμπεριφορές. Μέχρι και η φιλία μας μπορεί να έχει πιο σκοτεινές ημέρες. Και να δοκιμάζεται. Και μαζί της και εσύ. Και, κάποτε, να αναγνωρίσουν πράγματα σε εσένα, που δεν έβλεπες ή αγνοούσες, θετικά και μη.
«Θεωρώ πως αυτά τα ελαττώματά σου είναι ένα συνεχόμενο εμπόδιο, για να προχωρήσεις με τη ζωή σου. Σα να ξέρεις πώς να ξεπεράσεις το εμπόδιο και να μη θες να ακολουθήσεις τη διαδικασία. Αυτό συμβαίνει και τώρα και εγώ δε νομίζω πως μπορώ να συμβιβάζομαι άλλο με αυτό. Στο λέω, γιατί είμαι φίλος σου και θέλω να συνεχίσω να είμαι. Χρειάζεται να το δουλέψουμε.» 25/8/2021
«Σταμάτα να πολεμάς αόρατους εχθρούς.» 29/11/2020
Και, καθώς αναλύουμε πλευρές της, δε θα μπορούσα να μην αναφερθώ, τονίσω, και δείξω την καλύτερή της. Τα γέλια, οι χαρές, η προθυμία και η ανυπομονησία όλων μας για αυτά και τα επόμενα τόσο αστεία, χαριτωμένα και διασκεδαστικά που ζήσαμε και έχουμε να θυμόμαστε και να επιβεβαιώνουμε τις δεύτερες σκέψεις μας.
«Μείναμε 8 άτομα σε ασανσέρ για μία ώρα. Μας βοήθησαν άλλοι 5 που κατέληξαν φίλοι μας. Όταν τους ρωτήσαμε σε ποιον όροφο είμαστε, μας απάντησαν στον 7ο. Η πολυκατοικία είχε μόνο 4 ορόφους.» 14/6/2020
«Απόλαυσα, σήμερα, το άραγμα με τα παιδιά. Απολάμβανα όλη την εικόνα. Ξέρεις, κρατούσα σφιχτά αυτή την ανάμνηση που ξεδιπλωνόταν μπροστά στα μάτια μου. Τόσο εκεί ήμουν. Είχαμε καιρό να μαζευτούμε. Οριακά σε στιγμές με γυρνούσε πίσω στο 1ο–2ο έτος. Μου άρεσαν στον χώρο και στις συνθήκες. Για το τραπέζι του πόκερ δε με νοιάζει πολύ. Κι ας έγινε μια στάμπα από το ποτήρι. Εμένα με νοιάζει για τη στάμπα που μου άφησε το σημερινό βράδυ. Πολύ ανακουφιστικό.» 5/11/2022
Κλείνοντας, νιώθοντας κάποιες τύψεις γι’ αυτά που δεν καταγράφηκαν σε αυτό το κείμενο, δε θα μπορούσα να μη μιλήσω για την πιο τρυφερή και μεθυστική πτυχή της φιλίας. Αυτή που οι φίλοι σου πιστεύουν πιο πολύ σε εσένα, παρά σε αυτούς. Αυτή, που τους βρίσκει πάντα εκεί, με όποιο προσωπικό τους κόστος. Αυτή που η λάμψη τους ανυπομονεί να ξετρυπώσει και να αρπάξει το χαμόγελό σου με το έτσι θέλω. Η πτυχή αυτή συνεργάζεται άψογα με φράσεις και κινήσεις «όταν δεν έχεις εσύ, έχω εγώ για εσένα».
Δύσκολη περίοδος.
«-Θα μου δώσεις ένα φιλτράκι;
-Όχι ένα, όσα και ό,τι θέλεις για να σε κάνουνε χαρούμενη» 30/8/2022
«Πάντως εγώ θέλω κάποτε στη ζωή σου να γράψεις κάτι μεγάλο. Ξέρεις, δε στο λέω συχνά για να μη σε πιέσω. Αλλά είναι κρίμα να μη γνωρίσει ο κόσμος την ευφυία και την οπτική σου. Και είναι κρίμα για τον κόσμο. Πιστεύω πολύ σε εσένα.» 3/2/2023
«Σήμερα, το βράδυ ήταν αναπάντεχο, γεμάτο αναπάντεχες εκφράσεις, γέλια και ανάγκες. Κι όταν για λίγο κάπου χάθηκα μέσα τους, αυτή εκεί βράχος να μην της πάθω τίποτα. Κι ένιωσα μεγάλη αγάπη και στοργή. Πολλοί τίτλοι για απόψε.» 1/10/2022