Της Ευστρατίας Καραμπατζάκη,
Την Κυριακή 29 Ιανουαρίου, ξημέρωσε μία προσοδοφόρα αν μη τι άλλο μέρα για τη χώρα του Κατάρ. Ο Υπουργός Ενέργειας της χώρας Saad Sherida al–Kaabi, έγινε και επίσημα μέλος της κοινοπραξίας μεταξύ της λιβανέζικης Kυβέρνησης και των πολυεθνικών ΕΝΙ και TotalEnergies, ενώ αναμένεται να ξεκινήσει τη διενέργεια ερευνών για κοιτάσματα φυσικού αερίου στη λιβανέζικη ακτή, μέχρι και τον Νοέμβριο του 2023. Η δυναμική είσοδος του Κατάρ στο φυσικό αέριο της Μεσογείου αποτελεί συνέχεια της απόσυρσης της ρωσικής Novatek τον Αύγουστο του 2022, μετά τη μεσολάβηση του State Department στην ειρήνευση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου. Η Ρωσία έκρινε το ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εμπλέκονται έντονα στην Ανατολική Μεσόγειο, θεωρώντας χρήσιμο να αποχωρήσει από την κοινοπραξία, θέση που έσπευσε να αναπληρώσει το Υπουργείο Ενέργειας του Κατάρ.
Το 2017, ο Λίβανος εξέδωσε άδειες πρόσβασης σε τρεις πολυεθνικές επιχειρήσεις προκειμένου να εξερευνήσουν το block 4 και το block 9 της Μεσογείου για τυχόν ανεύρεση πετρελαϊκών κοιτασμάτων και κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Αυτές οι τρεις εταιρείες ήταν η Ιταλική ΕΝΙ, η Γαλλική TotalEnergies και η Ρωσική Novatek. Τα ποσοστά των μετοχών των τριών εταιρειών ήταν ορισμένα ως εξής: η ΕΝΙ και η TotalEnergies διεκδικούσαν έκαστες το 40% και η Novatek κατείχε το 20% των μετοχών. Οι γεωτρήσεις ξεκίνησαν να λαμβάνουν χώρα αρχικώς στο block 4, όμως τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων ήταν αμελητέα και δεν μπορούσαν να ωθήσουν τις τρεις εταιρείες ώστε να έχουν εξαγωγική δραστηριότητα. Επομένως, οι βλέψεις και των τριών μετόχων, αλλά και της Kυβέρνησης του Λιβάνου, ως παρέχουσα άδεια πρόσβασης μέσω των ακτών της, στράφηκαν στο block 9. Όμως, οι διαδικασίες διακόπηκαν απότομα λόγω της διαμάχης που είχε η Kυβέρνηση του Λιβάνου με την Kυβέρνηση του Ισραήλ.
Κατά τα τέλη του 2022, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιτέλεσαν ρόλο μεσάζοντα ανάμεσα στο Ισραήλ και στον Λίβανο αναφορικά με την εξομάλυνση των εντάσεων για τα θαλάσσια σύνορά του. Η συμφωνία, το 2022, στην οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών έτυχε ιδιαίτερης αποδοχής από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως μεσάζουσα δύναμη, με τον Πρόεδρο της χώρας, Joe Biden, να την χαρακτηρίζει ως «ιστορικό επίτευγμα», αφού μέσω αυτής θα δοθεί το έναυσμα στις δυτικές δυνάμεις να ανοίξουν τη νέα παραγωγή φυσικού αερίου και να μειώσουν την ευπάθειά τους από τις περικοπές εφοδιασμού από τη Ρωσία.
Όμως, η εμπλοκή της αμερικανικής πλευράς, σε συνδυασμό με τις κυρώσεις του State Department προς τη μεριά της Ρωσίας, ανάγκασαν τη Novatek να αποσυρθεί από τη συμφωνία. Το κενό αυτό έσπευσε την περασμένη Κυριακή να καλύψει το Κατάρ, βγαίνοντας πλήρως κερδισμένο από τη συμμετοχή του. Μάλιστα, έχει αλλάξει και η κατανομή των μετοχών, αφού το Κατάρ θα εισέλθει στην κοινοπραξία με ποσοστό 30%, το αντίστοιχο της Novatek και επιπλέον 5% από κάθε μία ευρωπαϊκή δύναμη. Αντιστοίχως, η ENI και η TotalEnergies θα διαθέτουν ποσοστά 35% έκαστες, προκειμένου να διατηρήσουν την ισχύ τους.
Η υπάρχουσα κατάσταση, αφενός με την ειρηνευτική συμφωνία και αφετέρου με την κοινοπραξία, θα ωφελήσει συνολικά τον Λίβανο που μαστίζεται από το 2019 από μία σημαντική οικονομική κρίση. Πλέον, η λιβανέζικη λίρα έχει χάσει το 90% της αξίας της, με τον πληθυσμό της χώρας να αντιμετωπίζει ισχυρό πρόβλημα και να βρίσκεται σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας. Οι επενδύσεις με συνδετικό κρίκο τη χώρα είναι απαραίτητα αναγκαίες προκειμένου να αλλάξει το τοπίο της οικονομίας και, επομένως, η κίνηση από το Κατάρ ήταν σωτήρια για το κράτος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Qatar replaces Russian company in Lebanon gas exploration, abdnews, διαθέσιμο εδώ
- Can Russian “Novatek’s” withdrawal enable oil exploration resumption in Lebanon?, MiddleEast Economy, διαθέσιμο εδώ
- Israel and Lebanon sign ‘historic’ US-brokered maritime border deal, France24, διαθέσιμο εδώ
