Του Γιώργου Δρακόπουλου,
Τα τελευταία χρόνια, γίνεται όλο και πιο έντονο το φαινόμενο της γήρανσης του πληθυσμού. Προφανώς, από οικονομικής πλευράς, όταν για κάθε άτομο που συνταξιοδοτείται δεν υπάρχουν επαρκείς αντικαταστάτες, δημιουργούνται πολλά προβλήματα (ανεπάρκεια εργαζομένων, κλονισμός στο ασφαλιστικό σύστημα, μείωση της παραγωγικότητας). Γενικότερα, ο αριθμός των οικονομικά ενεργών ατόμων διαμορφώνει μια γνησίως φθίνουσα πορεία στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες. Ακόμα και στην Κίνα, την πολυπληθέστερη έως τώρα χώρα στον κόσμο, σημειώθηκε συρρίκνωση του πληθωρισμού για πρώτη φορά έπειτα από 6 δεκαετίες. Η κινεζική Κυβέρνηση γνωστοποίησε πριν λίγες ημέρες πως το περσινό έτος καταγράφηκαν 9,56 εκατομμύρια γεννήσεις και 10,41 εκατομμύρια θάνατοι. Μάλιστα, μέχρι το 2035 αναμένεται πως το 1/3 περίπου του συνολικού κινεζικού πληθυσμού θα είναι ηλικιακά άνω των 60. Γίνεται, λοιπόν, εύκολα αντιληπτή η σοβαρότητα του προβλήματος που δύναται να προκαλέσει αυτή η τάση στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Οι νέοι εργαζόμενοι αποτελούν έναν σημαντικό παραγωγικό συντελεστή για τις επιχειρήσεις, αφού μπορούν να προσφέρουν καινοτόμες ιδέες, να ανανεώσουν και να βελτιώσουν τις παλιές προβληματικές μεθόδους λειτουργίας των εταιρειών, ενώ έχουν τη δυνατότητα να συνεισφέρουν υψηλότερες επιδόσεις. Ισχυρό συγκριτικό τους πλεονέκτημα –έναντι των μεγαλύτερων γενεών– αποτελεί η ευχέρεια στην εξέλιξη και η γρήγορη αφομοίωση καινούργιων γνώσεων σε έναν συνεχώς ευμετάβλητο κόσμο. Μπορεί η παγκοσμιοποίηση και η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας να «παραμέρισε» σε έναν βαθμό τους γηραιότερους, ειδικά αυτούς που αδυνατούσαν να συμβαδίσουν με τις εξελίξεις ή που απλά ήθελαν να παραμείνουν προσκολλημένοι στις παλιές μεθόδους. Όμως, παραδόξως, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυτή η τάση να αντιστρέφεται.
Με την πολυεπίπεδη και συχνή λαίλαπα κρίσεων που ήρθαν αντιμέτωπες –από το 2007 και μετά–οι σύγχρονες οικονομίες, δημιουργήθηκε η ανάγκη για ανθρώπους που έχουν εμπειρία. Συγκεκριμένα, μέχρι και σήμερα αναδύεται η ζήτηση για άτομα που έχουν βιώσει κρίσεις ως στελέχη επιχειρήσεων και, συνεπώς, έχουν περισσότερες ικανότητες και γνώσεις για τη διαχείριση αυτών. Η αλήθεια είναι πως η οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων δεν απαιτεί απλά ακαδημαϊκές γνώσεις και ταλέντο, αλλά και πολυετή εμπειρία στον χώρο. Ίσως ο τελευταίος παράγοντας να είναι σχεδόν ο μόνος απαραίτητος, για την επίτευξη ενός απλά ικανοποιητικού αποτελέσματος στον συντονισμό ενός τμήματος ή ενός ολόκληρου (μικρού) οργανισμού.
Τους τελευταίους μήνες, λοιπόν, παρατηρείται στον χώρο των επιχειρήσεων –και ειδικότερα στην αγορά των Η.Π.Α., απ’ όπου συνήθως ξεκινάνε όλες οι τάσεις διεθνώς– οι εταιρείες να προσανατολίζονται προς το λεγόμενο «γκριζάρισμα» του εργατικού δυναμικού τους. Εξάλλου, οι σύγχρονες συνθήκες εργασίας επιτρέπουν στα άτομα να αντέχουν περισσότερα χρόνια εργασίας σε σχέση με παλιότερα, με το μόνο εμπόδιο σε αυτό να αποτελεί το υπερβολικό άγχος και η ψυχολογική πίεση που ασκεί στα άτομα η άμεση ανάγκη για προσαρμοστικότητα. Ωστόσο, όσον αφορά το τελευταίο, σε εξελιγμένες και προοδευτικές χώρες, αυτά τα ζητήματα έχουν τεθεί στο επίκεντρο της διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού και γίνονται σημαντικές προσπάθειες ώστε να καταπολεμηθούν (π.χ. ευέλικτα ωράρια εργασίας για την εξισορρόπηση της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής του εργαζομένου).
Για να μιλήσουμε και με στοιχεία, σύμφωνα με τη Crist Kolder Associates, ο μέσος όρος ηλικίας ενός τυπικού CEO εταιρείας, που μόλις έλαβε προαγωγή ή προσλήφθηκε σε αυτήν τη θέση, είναι στα 55 έτη (10 χρόνια μεγαλύτερος από το 2005). Ήδη εταιρείες κολοσσοί έχουν επαναφέρει παλιά διευθυντικά στελέχη, με βαθιά εμπειρία στο επιχειρηματικό κομμάτι, τα οποία ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των boomers (άνω των 58 ετών). Ουσιαστικά, έχοντας μπροστά τους να αντιμετωπίσουν μια αλλαγή στο status quo των αγορών –καθώς έχουμε εισέλθει σε εποχές που το χρήμα θα σταματήσει να ρέει άφθονο και οι ριψοκίνδυνες επιλογές δεν συνιστώνται– οι επιχειρήσεις, για να ανταπεξέλθουν στους κινδύνους, θωρακίζονται με πιο ποιοτικούς, έμπειρους και «συντηρητικούς» εργαζόμενους σε θέσεις ευθύνης. Το μόνο που μένει είναι να δούμε αν αυτή η τάση μακροπρόθεσμα θα τους αποφέρει περισσότερα οφέλη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚH ΠΗΓH
- Boardrooms will rediscover the value of gray hair, reuters.com, διαθέσιμο εδώ
