Της Βασιλικής Βραχάτη,
Οι διεθνείς κρίσεις που απασχολούν την επικαιρότητα τον τελευταίο καιρό έχουν οδηγήσει σε γενικευμένη ανασφάλεια τόσο μεγάλα, όσο και μικρότερα κράτη. Για να καταφέρουν να διατηρήσουν το status quo και την ανάγκη τους για ισχύ, επιδίδονται σε έναν αγώνα αμυντικού εξοπλισμού άνευ προηγουμένου για τα δεδομένα της περιοχής του Ινδο-Ειρηνικού. Ένα από τα κράτη που ανακοίνωσαν ένα νέο αμυντικό στρατιωτικό πρόγραμμα με μεγάλες δαπάνες στον προϋπολογισμό του είναι η Ιαπωνία. Αυτή η κίνηση προκάλεσε μεγάλη εντύπωση, καθώς η χώρα δεν έχει προχωρήσει σε τόσα ραγδαία μέτρα μετά την ήττα της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σε συνάντησή του με τον Πρόεδρο των Η.Π.Α., Joe Biden, ο Πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Fumio Kishida, τόνισε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει νέες προκλήσεις, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο την Κίνα, την πιο σημαντική απειλή της Ιαπωνίας. Στις 16 Δεκεμβρίου του 2022, η Κυβέρνηση της χώρας ανακοίνωσε 3 σημαντικά στρατηγικά έγγραφα: τη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας, την Εθνική Στρατηγική Άμυνας και το Πρόγραμμα Ανάπτυξης Άμυνας. Τα εξής έγγραφα αποτελούν σημαντική αναδιαμόρφωση της αμυντικής πολιτικής της Ιαπωνίας και στοχεύουν στην εθνική ασφάλεια. Το σχέδιο αυξάνει κατά πολύ τον αμυντικό προϋπολογισμό της Ιαπωνίας, καθώς στόχος του Πρωθυπουργού είναι οι δαπάνες σε αμυντικό εξοπλισμό να φτάσουν το 2% του Α.Ε.Π. της χώρας έως το 2027.
Μία σημαντική διαφορά στις νέες μεταρρυθμίσεις, σε σχέση με τις προηγούμενες αντίστοιχες, είναι η δυνατότητα που επιθυμεί να αναπτύξει η Ιαπωνία να «διαταράξει και να νικήσει μία εισβολή», τόσο στη θάλασσα όσο και στον αέρα. Για να εκπληρώσει αυτόν τον στόχο, έχει ήδη αγοράσει πυραύλους από τη Νορβηγία μεγαλύτερου βεληνεκούς, σε σχέση με αυτούς που κατείχε έως τώρα. Μέχρι να μπορεί να κατασκευάσει από μόνη της πυραύλους, θα εισάγει στον αμυντικό της εξοπλισμό και αμερικανικούς πυραύλους κρουζ Tomahawk με βεληνεκές 1.600 χιλιόμετρα. Μεγάλη έμφαση θα δοθεί, επίσης, και στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, που θα βοηθήσουν στη δημιουργία νέου αμυντικού εξοπλισμού (κυρίως πυραύλων), αλλά και στη μείωση του στρατιωτικού κατακερματισμού. Θα αναπτυχθεί, δηλαδή, ένα ενιαίο πρόγραμμα αντιμετώπισης επιθέσεων και μία ενωμένη διοίκηση.
Οι νέες στρατηγικές μεταρρυθμίσεις θα καταστήσουν την Ιαπωνία ικανό σύμμαχο των Η.Π.Α. και θα ενισχύσουν τη συμμαχία Η.Π.Α.–Ιαπωνίας. Η συμμαχία αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς στην ασιατική ήπειρο χώρες όπως η Βόρεια Κορέα και η Κίνα αυξάνουν ταχύτατα τους αμυντικούς τους εξοπλισμούς. Ταυτόχρονα, η Βόρεια Κορέα συνεχίζει να πραγματοποιεί δοκιμές πυραύλων ανησυχητικά κοντά στην Ιαπωνία. Οι νέες τεχνολογίες που έχουν εισάγει αυτές οι χώρες, όσον αφορά την ανάπτυξη στρατιωτικού εξοπλισμού, δίνουν το αίσθημα στην Ιαπωνία πως υστερεί σε αυτόν τον τομέα και, συνεπώς, πως είναι περισσότερο ευάλωτη. Η αυξανόμενη δυσπιστία για τις προθέσεις της Κίνας και ο φόβος για μία ενδεχόμενη εισβολή στην Ταϊβάν έχουν ενταθεί το τελευταίο διάστημα, με αποτέλεσμα η Ιαπωνία να προσπαθεί να εδραιώσει τη θέση της στην Ασία και να απαγκιστρώσει τη δυνατότητα άμυνάς της από τις Η.Π.Α.
Η Ιαπωνία έχει ήδη συμμαχήσει με τις δυτικές δυνάμεις και έχει εναντιωθεί στη Ρωσία, καταδικάζοντας την εισβολή στην Ουκρανία. Έχει στείλει, μάλιστα, και ανθρωπιστική βοήθεια, όχι όμως στρατιωτικό εξοπλισμό. Αυτή η κίνηση, σύμφωνα με τον Kishida, μετέτρεψε τον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας από ένα διατλαντικό σε ένα διεθνές ζήτημα. Η Κυβέρνηση της Ιαπωνίας στοχεύει στη διατήρηση της στρατιωτικής ισορροπίας, όταν αυτή μεταβάλλεται διαρκώς στην περιοχή, αλλά και στην ενίσχυση της διπλωματίας με χώρες με παρόμοιες βλέψεις τόσο στην περιοχή του Ινδο–Ειρηνικού, όσο και στην Ευρώπη. Το κύριο ερώτημα, όμως, που μας απασχολεί είναι το εξής: Η αύξηση των εξοπλισμών μπορεί τελικά να δημιουργήσει συνθήκες ειρήνης στην περιοχή ή απλά τα κράτη επιδίδονται σε έναν αγώνα που αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε γενικευμένη κρίση;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- How Japan Is Doubling Down on Its Military Power, cfr.org, διαθέσιμο εδώ
- Japan’s PM vows to modernise military for new era of threats, theguardian.com, διαθέσιμο εδώ
- Japan unveils record budget in boost to military spending, reuters.com, διαθέσιμο εδώ
- Τα έγγραφα μετασχηματισμού της εθνικής ασφάλειας της Ιαπωνίας, capital.gr, διαθέσιμο εδώ
