Της Κατερίνας Σφυράκη,
Πλησιάζοντας προς τα τέλη του Γενάρη, οι περισσότεροι/ες φοιτητές/τριες επαναφέρουν συνεχώς στο μυαλό τους μια σκέψη, που δεν είναι άλλη από αυτή της πρώτης εξεταστικής για το ακαδημαϊκό έτος. Γύρω από το ζήτημα των εξεταστικών περιόδων στα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια και, φυσικά, στα ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα έχουν δημιουργηθεί διαφόρων ειδών αφηγήματα, που εύκολα συμπεραίνει κανείς, όταν το βιώσει εκ των έσω, ότι ίσως και τίποτα από όλα αυτά να μην ισχύει απόλυτα.
Η εξεταστική περίοδος και οι συνυποδηλώσεις της είναι διαμοιρασμένη σε δύο ιδιαίτερα ευρεία πεδία. Aπό τη μία, είναι συνυφασμένη με περίσσιο άγχος από τους/τις περισσότερους/ες φοιτητές/τριες και από την άλλη, επικρατεί μια σύγκριση με τις πανελλαδικές εξετάσεις, από την οποία προέρχεται η πλειοψηφία των εισακτέων φοιτητών/τριών, και η οποία καθιστά την εξεταστική στο μυαλό του φοιτητικού πληθυσμού πολύ πιο βατή και λιγότερο πιεστική. Τι ισχύει, όμως, στην πραγματικότητα; Υπάρχει μόνο μία λογική εξήγηση, ή μήπως –για άλλη μια φορά– η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση;
Κατά γενική ομολογία, η πλειοψηφία του πληθυσμού βιώνει κάποιο είδος άγχους, όταν πρόκειται να υποβληθεί σε εξετάσεις, είτε πρόκειται για εξετάσεις, όπως οι ακαδημαϊκές, που αφορούν στον έλεγχο γνώσεων, ή στην πιστοποίηση επάρκειας, όπως για παράδειγμα στις εξετάσεις ξενόγλωσσων πτυχίων, είτε για εξετάσεις τελείως διαφορετικού περιεχομένου και βαρύτητας, όπως οι ιατρικές, από τις πιο απλές έως και τις πιο σύνθετες. Το άγχος, επομένως, καθίσταται σε ένα πολύ γενικό πλαίσιο λογικό και αναμενόμενο, ιδίως όταν πρόκειται για φοιτητές/τριες οι οποίοι/ες προσπαθούν να επιτύχουν έναν υψηλό βαθμολογικά μέσο όρο ή να τελειώσουν όσο το δυνατόν νωρίτερα τις φοιτητικές τους υποχρεώσεις. Αντίστοιχα, ιδιαίτερα λογικό είναι και το άγχος της τελευταίας στιγμής, της συνειδητοποίησης ότι το διάβασμα κατά τη διάρκεια του εξαμήνου δεν πήγε βάσει προγραμματισμού και τις τελευταίες μέρες πριν την εξεταστική η ύλη –και κατά συνέπεια το άγχος– συσσωρεύεται με γρήγορους ρυθμούς.
Από την άλλη πλευρά, η πλειοψηφία των φοιτητών/τριών επιχειρεί μια σύγκριση με τις πανελλαδικές εξετάσεις, από την οποία προκύπτουν –και πάλι– διαφορετικών ειδών πορίσματα. Το άγχος για τις πανελλαδικές εξετάσεις προκύπτει, κατά κύριο λόγο, εξαιτίας της πίεσης που ασκεί ο στενός οικογενειακός και φιλικός περίγυρος του/της εκάστοτε εξεταζόμενου/ης μαθητή/τριας, καθώς η επιτυχία στον συγκεκριμένο τύπο εξετάσεων έχει ταυτιστεί αφενός με την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, αφετέρου με την επαγγελματική αποκατάσταση και σταδιοδρομία, γεγονός που αποδεικνύεται ολοένα και πιο άτοπος ισχυρισμός.
Από αυτή, λοιπόν, την άποψη, η εξεταστική στην τριτοβάθμια εκπαίδευση –σε σύγκριση με τις πανελλήνιες εξετάσεις– δεν αποτελεί μάλλον μια τόσο αγχωτική διαδικασία, καθώς υπάρχει το περιθώριο επανάληψης της εκάστοτε εξέτασης και, στις περισσότερες περιπτώσεις, πρόκειται για μια πιο απομυθοποιημένη διαδικασία, τόσο από τους/τις εξεταζόμενους/ες όσο και από τον περίγυρό τους. Ωστόσο, σίγουρα πολλοί/ές φοιτητές/τριες έχουν ομολογήσει ότι αν είχαν επίγνωση του όγκου της ύλης που οφείλουν να καλύψουν εντός ενός ακαδημαϊκού εξαμήνου συγκριτικά με αυτή των πανελλαδικών, ίσως και να αντιμετώπιζαν πιο ψύχραιμα τις πανελλαδικές εξετάσεις. Το άγχος είναι, επομένως, όπως και τα περισσότερα ζητήματα, σχετικό. Τα δύο αυτά πεδία απόψεων σχετικά με το άγχος είναι, όπως προαναφέρθηκε, ιδιαίτερα ευρεία και σκοπός του άρθρου δεν είναι, φυσικά, να βάλει ταμπέλες σε κατηγορίες φοιτητών/τριών και να οριοθετήσει τύπους διαχείρισης του άγχους.
Κάθε περίοδος στους ταχύτατους αυτούς ρυθμούς της σύγχρονης πραγματικότητας γίνεται αντιληπτή με διαφορετικούς –κάθε φορά– τρόπους και, αντίστοιχα, η φάση ζωής στην οποία βρίσκεται ένα άτομο επηρεάζει κατά μεγάλο βαθμό το πώς αντιμετωπίζει όλες τις πτυχές της καθημερινότητας. Επομένως, οι απόψεις και οι τρόποι αντιμετώπισης της εξεταστικής αλληλοεμπλέκονται και αλληλοσυμπληρώνονται και, έτσι, ένας/μία φοιτητής/τρια μπορεί να αντιμετωπίζει την εξεταστική διαφορετικά κάθε φορά, χωρίς το άγχος του να είναι ο παράγοντας που τον ξεχωρίζει ως λιγότερο ή περισσότερο επιμελή φοιτητή/τρια.
