Της Δήμητρας-Κωνσταντίνας Μπαλόκα,
Πολλές φορές, δημιουργείται το ερώτημα πώς κουλτούρες και πολιτισμοί που έχουν μεγάλες γεωγραφικές διαφορές και δεν έχουν ποτέ συναντηθεί μεταξύ τους παρουσιάζουν ομοιότητες στη δυναμική τους και μοιράζονται εμπειρίες σε καθημερινό κοινωνικό επίπεδο. Για παράδειγμα, σε μια μέση ελληνική οικογένεια, τα μέλη της είναι περισσότερο παρεμβατικά, διατηρούν στενότερη διαπροσωπική επαφή, μιλούν πιο δυνατά από μια μέση σκανδιναβική οικογένεια. Με λίγα λόγια, η ελληνική οικογένεια ανήκει στις high-contact cultures (υψηλής επαφής κουλτούρες), ενώ η δεύτερη στις low-contact (χαμηλής επαφής). Υψηλής επαφής κουλτούρες θα μπορούσαν να θεωρηθούν ομοίως εκείνες της Ιαπωνίας, της Αραβίας, της Αφρικής κ.λπ.
Οι high-contact κουλτούρες είναι επίσης και high-context, δηλαδή υψηλού πλαισίου (μια προσπάθεια γκουγκλικής μετάφρασης). Οι high-context κουλτούρες στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό την επικοινωνία τους στη γλώσσα του σώματος, στις εκφράσεις του προσώπου, στον τόνο της φωνής. Έτσι, ένα συμπέρασμα μπορεί να υπονοηθεί και όχι να ειπωθεί με ευθύτητα, επειδή θεωρείται δεδομένο ότι οι αλληλοεπιδρώντες θα καταλάβουν το ίδιο.
Από την άλλη, οι low-context και contact κουλτούρες, όπως εκείνες της Σκανδιναβίας και της δυτικής Ευρώπης, επικεντρώνονται λιγότερο στο περιβάλλον μιας κατάστασης για να αντλήσουν νόημα. Η επικοινωνία μεταξύ των μελών είναι περισσότερο κυριολεκτική και οι πληροφορίες μεταβιβάζονται με λεπτομέρεια και ευθύτητα, χωρίς να «κρύβουν» νοήματα με τη γλώσσα του σώματος, ώστε να αποφεύγονται παρανοήσεις.
Σε ό,τι αφορά την κοινωνική συμπεριφορά των δύο πολιτισμών, η εμπιστοσύνη και η ακρίβεια στις πληροφορίες που ανταλλάσσονται μεταξύ των μελών των high-context θεωρούνται ακλόνητες, οι σχέσεις που συνάπτουν συνηθίζεται να κρατούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ οι επικοινωνίες τους δεν είναι προγραμματισμένες και μονοδιάστατες. Αντίθετα, στις low-context οι σχέσεις έχουν συχνά διεκπεραιωτικό χαρακτήρα και λήγουν γρήγορα, ενώ η επικοινωνία λαμβάνει χώρα σε προγραμματισμένα πλαίσια και στόχευσή της είναι η αποτελεσματικότητα.
Την ίδια στιγμή, ο κολεκτιβισμός και ο ατομικισμός θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στο μοντέλο των high and low-context cultures αντίστοιχα. Οι κολεκτιβιστικές κοινότητες προάγουν την κοινότητα σε σχέση με το άτομο και προτιμούν την επιτυχία της πάνω από την προσωπική των μελών τους. Το αντίθετο ισχύει για τις low-context, που είναι συνήθως ατομικιστικές.
Άλλα πεδία στα οποία παρατηρούνται παρόμοιες διαφορές είναι η σταθερότητα και η δυναμική των παραδόσεων και των εθίμων, ο τρόπος επικοινωνίας μέσω διαδικτύου, ο χρωματικός και ηχητικός σχεδιασμός ιστοσελίδων και διαφημίσεων κ.λπ.
Οι κατηγορίες αυτές πολιτισμών πλαισίου και επαφής δεν είναι εντελώς ξεχωριστές μεταξύ τους. Οι κουλτούρες δεν ταξινομούνται σε χαμηλού ή υψηλού πλαισίου με βάση αποκλειστικά ατομικά γνωρίσματα. Αρκετοί πολιτισμοί έχουν διφυή χαρακτήρα. H αποκλειστική ένταξη κοινωνιών σε ένα από τα δύο μοντέλα μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες στερεοτυπικές αντιμετωπίσεις. Η παρατήρηση ορισμένων μοτίβων κοινωνικής, οικονομικής και πολιτισμικής συμπεριφοράς από συγκεκριμένες κουλτούρες επηρεάζεται από ποικίλους παράγοντες πολιτικούς, κλιματικούς, γεωγραφικούς, τους οποίους πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν, προτού δημιουργήσουμε εντυπώσεις για τις ανά περίπτωση κουλτούρες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- High-contact cultures, oxfordreference.com, διαθέσιμο εδώ
- High-Context Culture: 4 Characteristics of High-Context Cultures, masterclass.com, διαθέσιμο εδώ
- High Context Culture Definition & Examples, study.com, διαθέσιμο εδώ
- High-context and low-context cultures, en.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
