Της Ζαφειρίας Πολυχρονιάδου,
Ο Φράνσις Μπέικον γεννήθηκε στις 22 Ιανουαρίου το έτος 1561 στο Λονδίνο, συγκεκριμένα το πατρικό του βρισκόταν στη λεωφόρο Στραντ του κεντρικού Λονδίνου, όπου και παλαιότερα υπήρχε μια σειρά από αρχοντικά σπίτια. Ήταν ο δεύτερος γιος του Σερ Νίκολας Μπέικον, αξιωματικός του Αγγλικού Στέμματος, και της Άνν Κουκ, μιας Αγγλίδας λόγιας με διευρυμένη παιδεία και μόρφωση, καθώς επίσης ο πατέρας της ήταν ο ανθρωπιστής Σερ Άντονι Κρουκ και διδάσκαλος του βασιλιά Εδουάρδου Στ’. Επομένως, ο Φράνσις Μπέικον μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον με επιρροές από πολιτικά «παιχνίδια» εξουσίας, θεωρίες ανθρωπιστικών επιστημών, καθώς και με τις διδαχές της καλβινιστικής ηθικής.
Το έτος 1573, ο Φράνσις μαζί με τον αδερφό του εισήχθησαν στο Κολέγιο Τρίνιτι του Κέιμπριτζ, όπου και ήρθαν σε επαφή με έργα κλασικών συγγραφέων, όπως του Κικέρωνα, του Δημοσθένη, του Σαλλούστιου και πολλών άλλων, ενώ πραγματοποιήθηκε και η πρώτη επαφή του Φράνσις με την αριστοτελική φιλοσοφία, την οποία θεωρούσε «στείρα». Οι σπουδές του αυτές διήρκεσαν δύο χρόνια. Το 1576 συνέχισε τις σπουδές του στο Γκρέις Ιν, έναν επαγγελματικό φορέα στον οποίο προετοιμάζονταν οι μελλοντικοί δικηγόροι. Για τα επόμενα δύο χρόνια, είχε διακόψει τις σπουδές του και ήταν βοηθός ενός Άγγλου Πρέσβη, συνοδεύοντας τον σε μια αποστολή του στην Αγγλία.
Ο θάνατος του πατέρα του, το 1579, καθώς και η μικρή περιουσία που κληρονόμησε τον οδήγησαν σε οικονομική δυσπραγία, οπότε αποφάσισε να ακολουθήσει μια καριέρα στην πολιτική, αφού πρώτα ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Γκρέις Ιν και το 1581 έγινε βουλευτικό μέλος για την Κομητεία Κορνουάλη και παρέμεινε μέλος της Βουλής για 37 χρόνια. Ένα χρόνο αργότερα έδωσε εξετάσεις, ώστε να γίνει δικηγόρος και το 1587 έγινε αναπληρωτής καθηγητής στο Γκρέις Ιν. Οι φιλοδοξίες του βέβαια έγκειτο στην εμπλοκή του σε θέσεις που αφορούσαν την υψηλή πολιτική, καθώς και τα ενδιαφέροντα του περιστρέφονταν γύρω από την φυσική φιλοσοφία. Όμως, οι μεγαλόπνοες εμπειρικές θεωρίες και παρατηρήσεις του αποδείχθηκαν αρκετά δύσκολες στην πράξη, καθώς και δεν έγιναν αποδεκτές από την ίδια την βασίλισσα και αναγκάστηκε να περιοριστεί στην επαγγελματική πορεία που ήδη βρισκόταν. Για αρκετά χρόνια, όμως, μέχρι και το 1617, ο Φράνσις Μπέικον παρέμεινε ένα ενεργό μέλος της Βουλής, συμμετέχοντας σε διάφορα ζητήματα που αντιμετώπισε το αγγλικό κράτος εκείνη την περίοδο. Για παράδειγμα, υποστήριξε σθεναρά την αυστηρή τιμωρία της Μαρίας Α’ της Σκωτίας, συμμετείχε σε πολλές επιτροπές, όπως εκείνες που αντιμετώπιζαν το ζήτημα των αντιφρονούντων των Αγγλικανικών τελετών και ασχολήθηκε και με το ζήτημα της αντιμετώπισης των αντικομφορμιστών.
Μετά το 1580 και κυρίως τις επόμενες δεκαετίες, ο Φράνσις Μπέικον άρχισε να ασχολείται σχεδόν εξ ολοκλήρου με την φυσική φιλοσοφία, στην οποία και εντρύφησε. Η τυφλή υποταγή στην αριστοτελική λογική, τον 17ο αιώνα, άφηνε λίγα περιθώρια για την ανάπτυξη κάποιας νέας θεωρίας. Και όμως, ο Φράνσις Μπέικον προχώρησε στην αναθεώρηση της επικρατούσας θεώρησης και εισήγαγε τα θεμέλια της σύγχρονης επιστημονικής παρατήρησης και, εν γένει, επιστήμης. Ειδικότερα, προήγαγε στις επιστημονικές του παρατηρήσεις τα εξής βήματα: τη συγκρότηση των χαρακτηριστικών του υπό εξέταση αντικειμένου, που γίνονται αντιληπτά μέσω της εμπειρίας, την κατηγοριοποίηση αυτών των χαρακτηριστικών και τέλος την προσεκτική παρατήρηση αυτών. Το σημαντικότερο έργο του Φράνσις Μπέικον ήταν η πραγματεία του “New Organon”, που κυκλοφόρησε το 1620 και εμπεριέχει τις επιστημονικές του παρατηρήσεις πάνω σε φαινόμενα, όπως η βαρύτητα και ο μαγνητισμός, καθώς παραθέτει και την επιστημονική θεώρηση προκατόχων του στους οποίους βασίστηκε.
Το 1603, ο Φράνσις Μπέικον ανήλθε στα πολιτικά πράγματα της Αγγλίας, όταν και στέφθηκε με τον τιμητικό τίτλο του ιππότη από τον Ιάκωβο Α’ της Σκωτίας, τον διάδοχο και ξάδερφο της βασίλισσας Ελισάβετ. Ανέλαβε τις πολιτικές ρυθμίσεις της ένωσης της Αγγλίας και της Σκωτίας, υπό του βασιλικού θώκου του Ιάκωβου, επιχείρησε να θέσει μια «χρυσή τομή» στο ζήτημα των καθολικών και των αντικομφορμιστών και για τουλάχιστον μια δεκαετία ασχολούνταν τόσο με την επιστήμη της φυσικής φιλοσοφίας, όσο και με ζητήματα πολιτικής φύσεως του κράτους. Η κορύφωση της πολιτικής του καριέρας ήρθε με την ανάθεση της θέσης που κατείχε και ο πατέρας του, επαγγελματική και προσωπική επιτυχία που σύντομα κατερρίφθη, όταν κατηγορήθηκε δόλια για διαφθορά στη Βουλή και τότε ήρθε το τέλος της πολιτικής καριέρας του Φράνσις Μπέικον.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του διεξήγαγε πειράματα, ένα εκ των οποίων τον καθήλωσε με πνευμονία. Έτσι, λοιπόν, τον Απρίλιο του 1626 έφυγε από τη ζωή ο Φράνσις Μπέικον.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Francis Bacon, britannica.com, διαθέσιμο εδώ
- Francis Bacon, plato.stanford.edu, διαθέσιμο εδώ
- Francis Bacon (1561 – 1626), bbc.co.uk, διαθέσιμο εδώ
