Του Χρήστου Μητρόπουλου,
Από τα τέλη του Νοεμβρίου του προηγούμενου έτους παρατηρούνται σοβαρές ελλείψεις σε φάρμακα στα φαρμακεία όλης της χώρας. Οι ελλείψεις δεν παρατηρούνται μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε πολλές χώρες αυτό το διάστημα. Αφορούν, μεταξύ άλλων, αντιβιοτικά, αναλγητικά, αντιπυρετικά, ακόμα και φάρμακα για θεραπείες χρόνιων παθήσεων. Ταυτόχρονα, παράγοντες που αναλύονται στη συνέχεια, όπως η ζήτηση, η οποία αυξάνεται εν μέσω έξαρσης των ιώσεων και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φαρμακοβιομηχανίες στην εφοδιαστική αλυσίδα, δυσχεραίνουν την κατάσταση.
Αρχικά, η πανδημία, πέρα από την καθημερινή μας ζωή, επηρέασε και τα κρούσματα ιώσεων και άλλων ιών, καθώς με τη χρήση μάσκας, τον περιορισμό των επαφών και τα αλλεπάλληλα lockdowns, περιορίστηκε και η διασπορά τους. Την άρση των μέτρων κατά του COVID-19, ακολούθησε και η έξαρση των κρουσμάτων των λοιπών ασθενειών και αναμενόμενα αυξήθηκε η ζήτηση φαρμάκων για την αντιμετώπισή τους.
Παράλληλα, οι φαρμακοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν ελλείψεις στην προμήθεια πρώτων υλών των φαρμάκων, δηλαδή συστατικών και εξαρτημάτων. Αυτή η έλλειψη αφενός, οφείλεται στους περιορισμούς που είχε επιβάλλει η Κίνα και η Ινδία. Τα δύο αυτά κράτη καταλαμβάνουν το 60% της παγκόσμιας προμήθειας ενεργών φαρμακευτικών συστατικών κατά το έτος 2020. Αυτή η υπερβολική εξάρτηση από λίγους προμηθευτές ήταν αναμενόμενο κάποια στιγμή να οδηγήσει σε προβλήματα σαν το τωρινό.
Αξίζει να αναφερθεί ότι οι ελλείψεις που παρατηρούνται δεν αφορούν μόνο τα εξαγώγιμα φάρμακα. Αν αφορούσαν αυτή την κατηγορία θα απαγορευόταν προσωρινά η εξαγωγή τους έως να καλυφθούν οι ανάγκες του πληθυσμού και έπειτα θα συνέχιζε η κανονική τους εξαγωγή με άρση της απαγόρευσης. Αυτό το είδος ελλείψεων υπάρχει χρόνια, αντιμετωπίζεται και επανεμφανίζεται κάθε χρόνο. Το τωρινό πρόβλημα διαφέρει και είναι πρωτοφανές για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα.
Το θέμα των ελλείψεων έχει προκαλέσει σφοδρή αντιπαράθεση μεταξύ της Kυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο τομεάρχης Υγείας της Κ.Ο. του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., Ανδρέας Ξανθός, άσκησε δριμεία κριτική στην Kυβέρνηση και ιδιαίτερα στον Υπουργό Υγείας Θάνο Πλεύρη, στον απόηχο των 10 ημίμετρων που ανακοίνωσε για την αντιμετώπιση των ελλείψεων. Αναλυτικότερα, ο Ξανθός κάνει λόγο για «τραγικά ανεπαρκή» αντανακλαστικά του Υπουργείου Υγείας, ότι «είναι ζήτημα νεοφιλελεύθερης ιδεοληψίας περί της δήθεν δυνατότητας της αγοράς να αυτορυθμίζεται χωρίς ισχυρή κρατική παρέμβαση», αλλά ότι είναι και ζήτημα επιρροής επιχειρηματικών συμφερόντων στον χώρο των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών, που κερδοσκοπούν ανεξέλεγκτα. Παράλληλα, επισημαίνει ότι «η μόνη δραστική λύση σήμερα είναι η επ’ αόριστον απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών σκευασμάτων που είναι σε συστηματική έλλειψη και ο real time έλεγχος των φαρμακαποθηκών από τον Ε.Ο.Φ., η αυστηρή τήρηση της υποχρέωσης των φαρμακευτικών εταιρειών και των φαρμακαποθηκών για αποθέματα τρίμηνης διάρκειας, καθώς και η δημιουργία «εθνικού αποθέματος» σε ζωτικής σημασίας φάρμακα όπως τα αντιβιοτικά, τα αναλγητικά, τα αντιφυματικά κλπ.».
Ο Υπουργός Υγείας, απαντώντας στην κριτική της αντιπολίτευσης υποστήριξε ότι «το πρόβλημα της έλλειψης φαρμάκων είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα, που οφείλεται στη χαμηλή παραγωγή και έλλειψη πρώτων υλών, που η χώρα μας το αντιμετωπίζει σε μικρότερο βαθμό γιατί έχει εγχώρια παραγωγή, όπως αποδέχεται το σύνολο της ελληνικής και πολυεθνικής φαρμακοβιομηχανίας. Μάλιστα, σε αντίθεση με άλλες χώρες, η Ελλάδα έχει πλήρη επάρκεια φαρμάκων στα νοσοκομεία και τα φαρμακεία του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και οι όποιες ελλείψεις παρουσιάζονται μόνο στα ιδιωτικά φαρμακεία». Παράλληλα, κατηγόρησε την αξιωματική αντιπολίτευση ότι προσπαθεί να κερδίσει μικροκομματικά οφέλη από την κατάσταση.
Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκου δημοσίευσε στις 3 Ιανουαρίου καταλόγους σχετικούς με τα φάρμακα που βρίσκονται σε έλλειψη. Η πρώτη λίστα αφορά μακροχρόνιες και σοβαρές ελλείψεις φαρμάκων και συμπεριλαμβάνει 156 σκευάσματα, ενώ η δεύτερη, με 76 φάρμακα, αφορά εκείνα για τα οποία οι εταιρείες που τα διακινούσαν και έχουν ανακοινώσει τη διακοπή της παραγωγής τους και της κυκλοφορίας τους. Τα δεδομένα αυτά του Ε.Ο.Φ. επιβεβαιώνουν τις τραγικές ελλείψεις σε αναγκαία φάρμακα για το πληθυσμό και δείχνουν ότι κανένα από τα μέτρα της Κυβέρνησης δεν ήταν αποτελεσματικό.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πάνω από 200 φάρμακα λείπουν από την ελληνική αγορά – Η λίστα του ΕΟΦ, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αντιπαράθεση Πλεύρη-ΣΥΡΙΖΑ για τις ελλείψεις φαρμάκων, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Explainer: Γιατί δεν βρίσκουμε ούτε τα στοιχειώδη φάρμακα στα φαρμακεία της χώρας;, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ελλείψεις φαρμάκων: Τι προκαλεί τη νέα μεγάλη κρίση – Η εικόνα ανά τον κόσμο, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σύγκρουση Πλεύρη – Ξανθού για τις ελλείψεις στα φάρμακα – «Παγκόσμιο το πρόβλημα», λέει ο υπουργός Υγείας, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
