Του Θάνου Αβαρικιώτη,
Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός πως ο κλάδος της ναυτιλίας έχει καθοριστικό ρόλο στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων, αλλά –ακόμα περισσότερο– αποτελεί ορόσημο για πολλές οικονομίες χωρών. Οι άνθρωποι από την αρχαιότητα συνειδητοποίησαν πως το εμπόριο μέσω της ναυτιλίας θα τους οδηγήσει στην οικονομική άνθιση, αλλά και σε μια καλύτερη ζωή, καθώς γίνονται αναφορές πως από το 3000 π.Χ. ξεκίνησε το θαλάσσιο εμπόριο. Σήμερα, το 90% των αγαθών που εξάγονται μεταφέρεται μέσω της ναυτιλίας. Γίνεται αντιληπτό, δηλαδή, πως η κατάργηση της ναυτιλίας σημαίνει άδεια ράφια, περιορισμένες επιλογές, μείωση του ανταγωνισμού και, άρα, πιθανότητες δημιουργίας μονοπωλίων σε πολλές χώρες, με αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών στα αγαθά, αλλά και την έλλειψη πολλών και βασικών αγαθών σε πολλές άλλες.
Χώρες και παγκόσμιες δυνάμεις έχουν στηρίξει ολόκληρη την οικονομία τους πάνω στον χώρο αυτόν, καθώς τα κέρδη είναι τεράστια. Για πολλούς μπορούν να θεωρηθούν υπερβολικά τα όσα ειπώθηκαν παραπάνω, αλλά μπορούν εύκολα να πειστούν, αναφέροντας μερικά παραδείγματα, που βοηθούν στην κατανόηση του κομβικού ρόλου που κατέχει ο τομέας αυτός.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός που έλαβε χώρα στις 23 Μαρτίου του 2021, όπου στο κανάλι του Σουέζ ένα πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων κόλλησε διαγώνια, μπλοκάροντάς το και καθιστώντας το απροσπέλαστο, αφού κανένα άλλο πλοίο δεν ήταν σε θέση πλέον να το διασχίσει. Για έξι ολόκληρες μέρες, το πλοίο παρέμεινε κολλημένο σε εκείνη τη θέση, δημιουργώντας μια αναταραχή σε παγκόσμια κλίμακα. Οι επιπτώσεις από αυτό το γεγονός ήταν αλυσιδωτές, αλλά, καταρχάς, ας αναλύσουμε την άμεση ζημιά. Σύμφωνα με την Αρχή του καναλιού του Σουέζ, η Αίγυπτος έχανε έσοδα περίπου $12–$15 εκατ. ημερησίως. Εκτός αυτού, για την αποκόλληση του πλοίου προκλήθηκαν καταστροφές στο κανάλι. Έτσι, η Αίγυπτος ζήτησε αποζημίωση από τους ιδιοκτήτες του πλοίου, με ορισμένες πηγές να αναφέρουν πως η αρχική απαίτηση ξεπέρναγε τα $900 εκατ. Όμως, η τελική συμφωνία ανήλθε στο ποσό των $550 εκατ.
Επίσης, πέρα από τα παραπάνω, το κλείσιμο του καναλιού για έξι μέρες είχε αντίκτυπο και στο υπόλοιπο θαλάσσιο εμπόριο, επειδή πλοία ήταν προγραμματισμένο να ακολουθήσουν τον δρόμο αυτό και, έτσι, έμειναν ακινητοποιημένα σε εκείνο το σημείο μέχρι να βρεθεί κάποια λύση. Επακόλουθο αυτού ήταν πως έπειτα από τη μετακίνηση του κολλημένου πλοίου, προκλήθηκε ιδιαίτερη συμφόρηση σε έναν μεγάλο αριθμό λιμανιών, δημιουργώντας αναταραχές στο παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο, όπως και πολλές καθυστερήσεις. Το θέμα αυτό είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις εκείνες τις μέρες, καθώς πρωταγωνιστούσε σε άρθρα, αλλά και δελτία ειδήσεων τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων, αφού είχε γίνει έντονος διάλογος για πιθανές προσωρινές ελλείψεις. Όλα αυτά συνέβησαν λόγω ενός προσκολλημένου πλοίου για 6 –μόνο– ημέρες.
Ακόμα ένα σημείο που διακρίνεται η σημαντικότητα, αλλά και τα κέρδη που αποφέρει η ναυτιλία, είναι τα ποσά που δαπανώνται κάθε χρόνο για την αντιμετώπιση της πειρατείας. Πλέον, οι πλοιοκτήτες στην προσπάθειά τους να μειώσουν τα περιστατικά και τον κίνδυνο της πειρατείας, διαθέτουν υπέρογκα ποσά σε συστήματα ασφαλείας, αλλά και σε μισθοφόρους, ώστε να ολοκληρωθεί με επιτυχία και χωρίς ζημίες το κάθε ταξίδι. Ένα παράδειγμα του ύψους των ποσών είναι πως το 2010 εταιρείες, όπως ο δανέζικος ναυτιλιακός όμιλος ΑΡ Μoller, αγόρασαν υπηρεσίες από εταιρείες που προσέφεραν τη ναύλωση πολεμικών σκαφών για συνοδεία στο ταξίδι των πλοίων μεταφοράς αγαθών. Η τιμή κάθε συνοδείας έχει γίνει γνωστό πως ξεκινούσε από τα $55.000 και έφτανε μέχρι τα $350.000.
Έτσι, λοιπόν, γίνεται κατανοητό προς όλους πως η ναυτιλία είναι ο πρωταγωνιστής του εμπορίου, σημειώνοντας εξωπραγματικά ετήσια κέρδη. Χωρίς εκείνη, οι ζωές όλων θα ήταν εντελώς διαφορετικές, όπως και οι οικονομίες χωρών που έχουν στηριχτεί σε αυτή, μια εκ των οποίων είναι και η χώρα μας. Η Ελλάδα έχει δείξει από το παρελθόν πως έχει ιδιαίτερη «έφεση» στον χώρο αυτό και, έτσι, σταδιακά, έχει αναδειχθεί ως μία από τους πρωταγωνιστές στον κλάδο διεθνώς, αφού οι Έλληνες πλοιοκτήτες κατέχουν περίπου 5.000 πλοία, τα οποία αγγίζουν το 20% της παγκόσμιας χωρητικότητας, και το 60% της Ευρωπαϊκής σε τόνους “deadweight”. Συνεπώς, μια χώρα που αποτελεί μόλις το 0,15% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει μια τόσο μεγάλη οικονομική δύναμη, που ουσιαστικά μπορεί να θεωρηθεί μία από τις βάσεις της οικονομίας της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πλοίο «Ever Given»: Οι εκτιμήσεις για το άνοιγμα της Διώρυγας του Σουέζ, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Εταιρείες προσφέρουν προστασία κατά των σομαλών πειρατών, tovima.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η σημασία της ναυτιλίας για την Εθνική Οικονομία και την Ευρώπη, nafs.gr, διαθέσιμο εδώ
- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 2021, ugs.gr, διαθέσιμο εδώ
