Της Μαρίας Φυτίλη,
Ένας άνθρωπος –ήρωας– χωρίς κάποιο συγκεκριμένο μέλλον, περιπλανιέται στους δρόμους της Αθήνας, της Χαλκίδας και του Άγιου Κωνσταντίνου. Προς την επιβίωσή του, αναζητά οποιαδήποτε μορφή εργασίας και το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι ένα κομμάτι ψωμί για φαγητό και μια στέγη για να προφυλαχθεί από το σκοτάδι και την καταιγίδα. Απασχολείται ως λούστρος, λογιστής, ηθοποιός, πλανόδιος, βιβλιοπώλης. Στο ταξίδι του αυτό, σε κάποια φάση της ζωής του, γνωρίζει τον συγγραφέα Γιάννη Σκαρίμπα, με τον οποίο δημιουργεί έναν αδερφικό-φιλικό δεσμό. Και για τους δύο, κινητήριος δύναμη είναι η αγάπη· η αγάπη που έχει ο ήρωας αυτός για τα βιβλία και για την Αλίκη. Ξεκινάει το ταξίδι του, αναζητώντας τις αλήθειες, που θα τον ελευθερώσουν από αυτόν τον λαβύρινθο, θα περιπλανηθεί, θα κυνηγήσει τους ανέμους…
Ο χιλιοδιαβασμένος λογοτέχνης, ο οποίος έχει ονομαστεί και ως Maxim Gorky της Ελλάδας, δεν είναι άλλος από τον Μενέλαο Λουντέμη. Η γραφή του ξεχωρίζει για την αμεσότητα, τον ρεαλισμό και τη λακωνικότητά της. Ο ίδιος γεννήθηκε το 1906 στο χωριό Αγία Κυριακή της Μικράς Ασίας και το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτριος Βαλασιάδης. Η οικογένειά του ήταν ευκατάστατη, αλλά αυτό έπαψε να ισχύει μετά τον Μεγάλο Ξεριζωμό. Για τον λόγο αυτόν, λοιπόν, ο Δημήτρης, υποχρεώθηκε από νεαρή κιόλας ηλικία να πιάσει δουλειά σε οτιδήποτε έβρισκε για να βγάλει τα προς το ζην. Το 1977 απεβίωσε από καρδιακή προσβολή.
Ο Μενέλαος Λουντέμης είναι ένας λογοτέχνης, ο οποίος έστρεψε τη γραφή του προς τον κοινωνικό ρεαλισμό. Όπως ο ίδιος έχει αναφέρει, τον ενδιέφερε η αποτύπωση της πραγματικότητας και η απόδειξη της κοινωνικής ανισότητας. Ο Λουντέμης, μέσα από τα κείμενά του, προσπαθούσε να δώσει έμφαση στο κεντρικό πρόσωπο, τον αφηγητή, ο οποίος ήταν ένας άνθρωπος μοναχικός, καταπιεσμένος, δυστυχισμένος στη ζωή εξαιτίας ενός ανεκπλήρωτου έρωτα.
Όσον αναφορά το έργο του Τότε που κυνηγούσα τα άστρα, ο ίδιος υμνεί, όσο το δυνατόν καλύτερα, την αγάπη. Στο σημείο αυτό, λοιπόν, θα παραθέσω ένα απόσπασμα που μου κέντρισε το ενδιαφέρον από αυτό το έργο του: «Η αγάπη είναι μεγάλη όταν την περιμένουμε ή όταν τη χάνουμε. Όταν τη έχουμε, μας ξεφεύγει. Χάνουμε την αίσθησή της. Και την ξαναποκτούμε μόνο όταν τη χάσουμε. Κοίταξε να ζήσεις την αγάπη που έχασες. Να χαρείς την αγάπη που περιμένεις. Κάν’ την τραγούδια, ξενύχτια. Κάν’ την βιβλία, αταξίες. Μόνο μην τη μοιρολογάς. Είναι σαν να τη βρίζεις. Σαν να της κλείνεις τον δρόμο να ξανάρθει».
Όπως γίνεται αντιληπτό, η αγάπη δεν αναφέρεται σε ένα πράγμα μόνο, το ερωτικό. Αγάπη για τους γονείς, τον Θεό ή τον διπλανό. Ωστόσο, όλες οι εκδοχές της είναι μια ευγενής και παθιασμένη δέσμευση, την οποία εμείς οι ίδιοι καλλιεργούμε και εξελίσσουμε, αν και συχνά δεν την καλούμε εμείς στις ζωές μας, απλά έρχεται αβίαστα.
Συμπερασματικά, στο έργο Τότε που κυνηγούσα τους ανέμους, ο Λουντέμης παραθέτει διάσπαρτα αυτοβιογραφικά στοιχεία, με κεντρικό θέμα την περιπλάνηση του συγγραφέα, όπου σε καθηλώνει έως το τέλος της ανάγνωσής σου. Κεντρικό στοιχείο του; Η αγάπη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τότε που κυνηγούσα τους ανέμους | Μενέλαος Λουντέμης, iforinterview.com, διαθέσιμο εδώ
- Μενέλαος Λουντέμης, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
