Του Ελευθέριου Χονδρού,
Με τον διορισμό του στρατηγού Valery Gerasimov, του υψηλόβαθμου στρατιωτικού αξιωματικού της Ρωσίας, ως άμεσου επιχειρησιακού διοικητή των ρωσικών δυνάμεων στον ρωσο–ουκρανικό πόλεμο, ο Πρόεδρος Vladimir Putin φαίνεται να έχει την πεποίθηση ότι οι στόχοι της εισβολής μπορούν να επιτευχθούν χωρίς νέα ηγεσία –στρέφοντας σε έναν έμπιστο σύνεργό του που θα εκτελεί τις εντολές του τυφλά– δίχως καμία αντίρρηση.
Ο Putin έχει επανειλημμένα αποδείξει ότι υπερεκτιμά τις δυνατότητες των ρωσικών δυνάμεων και δεν έχει εγκαταλείψει τους μαξιμαλιστικούς πολεμικούς του στόχους στην Ουκρανία. Δεν θα ήταν παράλογο να κάνει κάποιος την εικασία ότι διόρισε τον Gerasimov, για να διαδεχτεί μια σειρά διοικητών «μαριονέτες», για να επιβλέπει μια μεγάλη επίθεση, που ο Putin –πιθανότατα λανθασμένα– πιστεύει ότι οι ρωσικές δυνάμεις μπορούν να επιτύχουν το 2023.
Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι μερικοί αναλυτές θεωρούν ότι ο Gerasimov επιλέχθηκε για να του επιρριφθεί η ευθύνη για περαιτέρω ρωσικές αποτυχίες στο πεδίο της μάχης. Και άλλοι υπέθεσαν ότι ο Gerasimov και ο Ρώσος Υπουργός Άμυνας, Sergey Shoigu, κινούνταν για να επανακτήσουν τον έλεγχο των παραδοσιακών στρατιωτικών ηγετών σε παράτυπες δυνάμεις υπό την ηγεσία του αρχηγού της μισθοφορικής ομάδας, Wagner Yevgeny Prigozhin, και του ισχυρού άνδρα ηγέτη της Τσετσενίας, Ramzan Kadyrov. Ο Gerasimov, Στρατηγός του Στρατού και Αναπληρωτής Υπουργός Άμυνας, είναι Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου για περισσότερο από μια δεκαετία και είναι ένας από τους γνώστες του Κρεμλίνου, που είχε καθοριστικό ρόλο στον σχεδιασμό του πολέμου από την αρχή. Ως επικεφαλής των κοινών δυνάμεων στην Ουκρανία αντικαθιστά τον Στρατηγό Sergey Surovikin, ο οποίος σε μόλις τρεις μήνες που ηγήθηκε της πολεμικής προσπάθειας πιστώθηκε ότι σταθεροποίησε τις θέσεις της Ρωσίας, αφού η Ουκρανία ανακατέλαβε μεγάλες εκτάσεις εδάφους.
Ο Prigozhin και ο Kadyrov ήταν υποστηρικτές του Surovikin, αλλά είχαν ασκήσει σκληρή κριτική σε άλλους Ρώσους στρατιωτικούς διοικητές, συμπεριλαμβανομένου του Gerasimov. Μετά την αποτυχία μιας απρογραμμάτιστης εκστρατείας κινητοποίησης για να «γυρίσει το ρεύμα» προς όφελος της Ρωσίας, φημολογούταν εδώ και μήνες ότι ο Gerasimov, σε μεγάλο βαθμό «αόρατος» στο κοινό, θα παραγκωνιζόταν. Τόσο ο Prigozhin, ιδρυτής της πολιτοφυλακής του Ομίλου Wagner, όσο και ο Kadyrov, ηγέτης της Νότιας Ρωσικής Δημοκρατίας της Τσετσενίας, έχουν ασκήσει συγκαλυμμένη κριτική στον Gerasimov, ενώ επιδεικτικά διεκδικούν επιτυχίες στο πεδίο της μάχης για τις δικές τους, υποτιθέμενες ανώτερες, ημιαυτόνομες δυνάμεις.
Ο Igor Korotchenko, ένας σκληροπυρηνικός στρατιωτικός εμπειρογνώμονας, στον οποίο δίνεται γενναιόδωρος χώρος στην κρατική τηλεόραση, είπε ότι η απόφαση του Putin προήλθε από την παραλαβή βαρέων όπλων μεγαλύτερης εμβέλειας από την Ουκρανία, που στάλθηκαν από τη Δύση, και την προοπτική ότι σύντομα θα λάβει τεθωρακισμένα μαχητικά οχήματα και, πιθανώς, άρματα μάχης. Είπε, μάλιστα, ότι ο διορισμός του Gerasimov σημαίνει ότι όλα τα μέσα καταστροφής που είναι διαθέσιμα στα οπλοστάσια των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας –χωρίς εξαίρεση– μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
Θέτοντας τον Gerasimov στην άμεση διοίκηση, ο Putin μπορεί να στείλει ένα μήνυμα στη Δύση για την αποφασιστικότητά του να κερδίσει τον πόλεμο πάση θυσία. Σύμφωνα με τον Mark Galeotti, αναλυτή και ειδικό σε θέματα ρωσικής ασφάλειας, ο διορισμός του Gerasimov φέρνει «πρόσθετη πολιτική επιρροή» στις καθημερινές επιχειρησιακές αποφάσεις, αλλά, επίσης, σηματοδοτεί μια προσπάθεια να διορθωθεί ο αυξανόμενος φραξιονισμός του ρωσικού στρατού.
Οι αλλαγές ηγεσίας, όποιος κι αν είναι ο πραγματικός σκοπός τους, υπογραμμίζουν ότι ο Putin δεν περίμενε ποτέ να βρεθεί σε μια τόσο καταστροφική για τη χώρα του κατάσταση. Βρίσκεται σχεδόν έναν χρόνο «παγιδευμένος» σε μια «στρατιωτική επιχείρηση», που ορισμένοι Ρώσοι σχολιαστές προέβλεπαν ότι θα τελείωνε εντός ημερών με νικηφόρα τα ρωσικά στρατεύματα να παρελαύνουν στο Κίεβο. Όποιες κι αν είναι οι εσωτερικές μηχανορραφίες, ένα πράγμα παραμένει σαφές: Ο πόλεμος δεν πρόκειται να λήξει σύντομα. Ο ανασχηματισμός αντικατοπτρίζει την προετοιμασία για νέες επιθέσεις, σηματοδοτεί μια νέα κλιμάκωση και, τέλος, μια δέσμευση για προώθηση και διατήρηση του πολέμου.
EΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Putin burns through another top Ukraine commander as armed forces chief is handed ‘poisoned chalice’, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Who is Russia’s new Ukraine war commander Valery Gerasimov?, Al Jazheera, διαθέσιμο εδώ
- Putin allies who criticise Russia’s war machine, ΒΒC, διαθέσιμο εδώ
- PROFILE – Valery Gerasimov: Russia’s new commander in Ukraine, Αnadolu Agency, διαθέσιμο εδώ