Της Δήμητρας Τσονοπούλου,
Για μεγάλο μέρος της παγκόσμιας οικονομίας το 2023 θα είναι μια δύσκολη χρονιά, καθώς οι βασικοί συντελεστές της παγκόσμιας ανάπτυξης, οι Η.Π.Α., η Ευρώπη και η Κίνα, αντιμετωπίζουν όλες μια εξασθένιση της δραστηριότητάς τους, όπως προειδοποίησε η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Το ένα τρίτο της παγκόσμιας οικονομίας θα βρίσκεται σε ύφεση, όπως δήλωσε η Kristalina Georgieva στο ειδησεογραφικό πρόγραμμα του CBS “Face the Nation”, και σύμφωνα με την ίδια, η νέα χρονιά θα είναι «πιο σκληρή από τη χρονιά που αφήνουμε πίσω».
Το ΔΝΤ είναι ένας διεθνής οργανισμός, απαρτιζόμενος από 190 χώρες–μέλη. Όλα τα μέλη συνεργάζονται με κύριο στόχο τη σταθεροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας. Ένας από τους βασικούς του ρόλους είναι να λειτουργεί ως σύστημα έγκαιρης οικονομικής προειδοποίησης. Τα σχόλια της Georgieva είναι ανησυχητικά για όλο τον κόσμο, και –κυρίως– για την Ασία, που έζησε μια δύσκολη χρονιά το 2022. Ποιοι παράγοντες, όμως, τελικά οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση;
Αν και η εν λόγω ύφεση θεωρείται ως μία από τις πιο αναμενόμενες όλων των εποχών, θα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι αυξανόμενες τιμές, τα υψηλότερα επιτόκια και η νέα εξάπλωση του Covid στην Κίνα επιβαρύνουν την παγκόσμια οικονομία και εξαγνίζουν κάθε ελπίδα για παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη κατά το 2023. Οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο αυξάνουν τα επιτόκια, και, καθώς ο πληθωρισμός αυξάνεται σταθερά σε πολλές χώρες, πλήττουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Τα υψηλότερα επιτόκια καθιστούν, επίσης, ακριβότερο τον δανεισμό, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να μην επενδύουν στην επέκταση των επιχειρήσεών τους.
Παράλληλα, η Κίνα έχει εγκαταλείψει τη στρατηγική της για τον περιορισμό της εξάπλωσης του νέου κύματος Covid-19 και άρχισε να ανοίγει ξανά την οικονομία της, παρ’ όλο που τα κρούσματα έχουν εξαπλωθεί με ταχείς ρυθμούς στη χώρα. Η πανδημία είναι σημαντικό ζήτημα σε σχέση με την υψηλού κινδύνου προσπάθεια της Κίνας να ανοίξει ξανά την οικονομία της με γοργούς ρυθμούς, το αποτέλεσμα της οποίας θα μπορούσε να έχει βαθιές συνέπειες για τον παγκόσμιο κύκλο επενδύσεων και κατανάλωσης. Ο δείκτης PMI για τον Δεκέμβριο έδειξε ότι η εργοστασιακή δραστηριότητα της Κίνας συρρικνώθηκε για τρίτο συνεχόμενο μήνα, και με τον ταχύτερο ρυθμό εδώ και –σχεδόν– τρία χρόνια, καθώς οι μολύνσεις από κορωνοϊό εξαπλώθηκαν στα εργοστάσια της χώρας. Ακόμη, η ύφεση στις Η.Π.Α. σημαίνει ότι υπάρχει λιγότερη ζήτηση για τα προϊόντα που κατασκευάζονται στην Κίνα και σε άλλες ασιατικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Ταϊλάνδης και του Βιετνάμ.
Πού μπορεί να οδηγήσει η ύφεση; Αναμφισβήτητα, η έλλειψη ανάπτυξης μπορεί να οδηγήσει τους επενδυτές να βγάλουν χρήματα από μια οικονομία, και, έτσι, οι χώρες –ειδικά οι φτωχότερες– να έχουν λιγότερα μετρητά για να πληρώσουν κρίσιμες εισαγωγές, όπως τρόφιμα και ενέργεια. Σε τέτοιου είδους επιβραδύνσεις, ένα νόμισμα μπορεί να χάσει την αξία του έναντι αυτών των οικονομιών που είναι ισχυρότερες. Ο αντίκτυπος των υψηλότερων επιτοκίων στα δάνεια θα επηρεάσει και τις οικονομίες σε κυβερνητικό επίπεδο, ιδιαίτερα τις αναδυόμενες αγορές, που μπορεί να δυσκολεύονται στο να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Για δεκαετίες, η περιοχή της Ασίας εξαρτάται από την Κίνα ως σημαντικό εμπορικό εταίρο και για οικονομική υποστήριξη σε περιόδους κρίσης. Τώρα, οι ασιατικές οικονομίες αντιμετωπίζουν τις μόνιμες οικονομικές επιπτώσεις, λόγω του τρόπου με τον οποίο η Κίνα χειρίστηκε την πανδημία και –ιδιαίτερα– οι αναδυόμενες αγορές, που μπορεί να δυσκολευτούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους.
Η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής από τις τράπεζες, ο πληθωρισμός, οι γεωπολιτικές εντάσεις, η ενεργειακή κρίση και η πολιτική της Κίνας αποτελούν τα σημαντικότερα «αγκάθια» για την οικονομία και προοικονομούν την ύφεση που θα ακολουθήσει το 2023. Μεγάλες και μικρές οικονομίες κατεβάζουν απότομα ταχύτητα και λίγοι πια αμφισβητούν ότι ο ανεπτυγμένος κόσμος θα διολισθήσει σε ήπια –τουλάχιστον– ύφεση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Third of world in recession this year, IMF head warns, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Third of world economy to hit recession in 2023, IMF head warns, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Here’s (Almost) Everything Wall Street Expects in 2023, Bloomberg, διαθέσιμο εδώ
