Του Γιάννη Καβουρίνου,
Καθώς διανύουμε τις πρώτες μέρες του 2023, ένα από τα κύρια προβλήματα που μας απασχολεί και θα συνεχίσει να μας απασχολεί εντός της χρονιάς είναι το ενεργειακό ζήτημα. Οι ανάγκες των επιχειρήσεων, των νοικοκυριών και των Κυβερνήσεων είναι υψηλές, με αποτέλεσμα η «πράσινη» μετάβαση και η ενεργειακή απεξάρτηση να αποτελεί μεγάλο στοίχημα. Αυτή την πραγματικότητα καλείται να αντιμετωπίσει μεταξύ άλλων και η Ελλάδα.
Στην εξίσωση έχει μπει ενεργά τον τελευταίο καιρό η λύση της πυρηνικής ενέργειας. Ωστόσο, η συχνότητα κατασκευής μονάδων αυτού του σκοπού έχει μειωθεί. Αρχικά, αυτό συμβαίνει, γιατί δεν έχουν γίνει ακόμη πλήρως αποδεκτές από την κοινωνία. Παρ’ ότι ο κλάδος έχει περάσει σε πιο εξελιγμένο τεχνολογικά στάδιο, συνεχίζουν να υπάρχουν φόβοι για νέο ατύχημα. Σε αυτή την κατηγορία βρίσκεται και η χώρα μας –δικαιολογημένα μπορώ να πω, με επενδύσεις τέτοιας κλίμακας να μη μπαίνουν καν στο τραπέζι των συζητήσεων. Επιπλέον, οι πυρηνικοί σταθμοί χρειάζονται αρκετό χρόνο, πολλούς οικονομικούς πόρους, καλή οργάνωση και τα περιθώρια αυτή τη στιγμή είναι στενά. Αποτελούν, δηλαδή, επενδύσεις με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Για αυτούς τους λόγους, προτείνεται μια εναλλακτική μορφή πυρηνικών αντιδραστήρων, οι οποίοι δε θα είναι εγκατεστημένοι στο έδαφος, αλλά στη θάλασσα. Ειδικότερα, αναφέρομαι στους πλωτούς πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Ουσιαστικά, πρόκειται για κατασκευή, η οποία χωρίζεται σε δύο μέρη: (α) Την πλωτή εξέδρα, η οποία θα ακολουθεί τη φιλοσοφία των μηχανών θαλάσσιας εξόρυξης πετρελαίου και (β) τον πυρηνικό αντιδραστήρα, που βρίσκεται πάνω της. Κατασκευάζονται εξ ολοκλήρου σε ναυπηγεία και, στη συνέχεια, εγκαθίσταται σε θαλάσσιο βάθος μεγαλύτερο των 100 μέτρων, αρκετά χιλιόμετρα μακριά από τη στεριά. Ο πρώτος φτιάχτηκε το 1960 στις Η.Π.Α., ενώ αρκετές δεκαετίες μετά –συγκεκριμένα το 2020– πήρε τη «σκυτάλη» η Ρωσία, με σκοπό την παροχή ρεύματος στην πόλη Pevek, στη βόρεια ακτή της Σιβηρίας.
Η γεωγραφική θέση των πλωτών πυρηνικών αντιδραστήρων είναι πλεονεκτικότερη σε σχέση με εκείνη των επίγειων, καθώς τους καθιστά λιγότερο ευάλωτους στα σφοδρά καιρικά φαινόμενα. Αν εξ αρχής έχουν χτιστεί με τις κατάλληλες προδιαγραφές, τότε ο κίνδυνος δυστυχήματος μειώνεται δραματικά. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Κίνας, η οποία αυτό το διάστημα σχεδιάζει τον δικό της πρώτο πλωτό πυρηνικό σταθμό που θα είναι σε θέση να υπομείνει και τη χειρότερη καιρική καταστροφή των τελευταίων 10.000 ετών. Ταυτόχρονα, οι εκπομπές ρύπων στη θάλασσα περιορίζονται σε χαμηλά επίπεδα, λόγω της ανθεκτικότητας των αντιδραστήρων. Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της ανάπτυξης τεχνογνωσίας, αλλά και της ασφαλούς τους λειτουργίας τα τελευταία 50 έτη.
Ένα ακόμα προτέρημα των πλωτών πυρηνικών αντιδραστήρων είναι πως η διαδικασία ψύξης τους γίνεται με φυσικό τρόπο από την ικανότητα των υδάτων να απορροφούν τη θερμότητα και όχι με ειδικό μηχανισμό ψύξης, όπως χρησιμοποιείται σε αυτούς στην ξηρά.
Το σημαντικό της υπόθεσης είναι πως το έργο αυτό συγκεντρώνει υψηλό ενδιαφέρον από επενδυτικής πλευράς. Αρχικά, ο τμηματικός σχεδιασμός του είναι κατασκευαστικά οικείος σε πολλά ναυπηγεία, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ανταγωνισμός. Ο ανταγωνισμός, με τη σειρά του, επηρεάζει θετικά το τελικό προϊόν, τόσο από άποψη κόστους όσο και ποιότητας. Συνεπώς, γίνεται πιο προσιτό και ελκυστικό σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Εξίσου σημαντικής σημασίας είναι το γεγονός πως η διαδικασία κατασκευής ενός πλωτού πυρηνικού σταθμού είναι ένα πρόγραμμα που μπορεί να λάβει σάρκα και οστά αμέσως μόλις συμφωνηθεί η διεκπεραίωσή του. Είναι έργο καθαρά βιομηχανικής καινοτομίας και όχι κάποια ερευνητική δραστηριότητα, η οποία θέλει αρκετό χρόνο προεργασίας.
Κατά τη γνώμη μου, οι πλωτοί πυρηνικοί σταθμοί θα συνεισφέρουν σημαντικά στο ευρύτερο ζήτημα καταπολέμησης της ενεργειακής κρίσης∙ αρκεί να ληφθεί υπόψη πως η μισή παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας πηγάζει από πόλεις, οι οποίες βρίσκονται σε ακτίνα 150 χιλιομέτρων από τα παράλια. Θεωρώ, επίσης, ότι το έργο αυτό είναι προσαρμοσμένο στην ελληνική πραγματικότητα, κυρίως λόγω της γεωγραφικής μας θέσης. Το 70% της Γης καλύπτεται από νερό και αν θέλουμε να βγούμε από το ενεργειακό αδιέξοδο σαν χώρα αλλά και σαν παγκόσμια κοινότητα, τότε καλό είναι να αξιοποιήσουμε και αυτή την έκταση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Πυρηνικά εργοστάσια στην Ελλάδα: Λύση με πλωτούς αντιδραστήρες;, businessdaily.gr, διαθέσιμο εδώ
