Της Γεωργίας Σκαμπελτζή,
Πριν από λίγες μέρες, ένα από τα ζητήματα που –μεταξύ άλλων– απασχόλησαν την επικαιρότητα ήταν το αν εφαρμόζεται ή όχι ο αντικαπνιστικός νόμος στους χώρους εστίασης και στα νυχτερινά κέντρα. Αφορμή για να ανοίξει ο δημόσιος διάλογος για το θέμα αυτό ήταν η δημοσίευση μιας φωτογραφίας ενός θαμώνα, ο οποίος απαθανατίστηκε με ένα τσιγάρο σε εμφάνισή του σε γνωστό κέντρο διασκέδασης.
Ο Υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης παρενέβη μέσω των social media και ειδικότερα με ανάρτησή του στο Twitter ανέφερε χαρακτηριστικά: «Επειδή ο αντικαπνιστικός νόμος και ισχύει και εφαρμόζεται, ήδη με βάση αυτή τη φωτογραφία κινείται η διαδικασία να επιβληθεί το πρόστιμο στο μαγαζί και σε όσους παρανομούν. Ο νόμος ισχύει για όλους και το κάπνισμα στον εσωτερικό χώρο ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ».
Όμως, το ζήτημα δεν είναι να εξετάσουμε εδώ εάν ο νόμος θα έπρεπε ή όχι να τηρείται, καθώς γι’ αυτό έχει προβλέψει ο νομοθέτης, και τον έλεγχο της τήρησής του ή μη έχει αναλάβει η αστυνομία. Αυτό που απασχολεί είναι το ζήτημα στην κοινωνική του διάσταση, δηλαδή κατά πόσο οι πολίτες σέβονται τον όποιο νόμο, και κυρίως την παρέα που τους συνοδεύει και τους υπόλοιπους θαμώνες. Παράλληλα, δεν είναι η πρώτη φορά –και φυσικά ούτε η τελευταία–, που λαμβάνει χώρα αυτό το περιστατικό, εντούτοις στη συγκεκριμένη περίπτωση το ζήτημα πήρε μεγάλες διαστάσεις.
Ας δούμε, όμως, ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί συνήθως. Πολλές φορές, οι καπνιστές δυσανασχετούν, όταν βρεθούν σε κάποιον χώρο και τους ζητηθεί να μην ανάψουν το τσιγάρο, ή να περάσουν στον εξωτερικό χώρο, και ενίοτε αντιδρούν αρνητικά. Δεν υπακούν στον νόμο, είτε γιατί δεν θεωρούν ότι είναι τόσο σημαντικό είτε γιατί πιστεύουν πως είναι δικαίωμά τους να καπνίζουν ακόμη σε κλειστούς χώρους, και ότι σε αντίθετη περίπτωση καταπατάται η ελευθερία τους.
Στο ίδιο μοτίβο, οι μη καπνιστές μπορεί να αναπτύξουν επιθετική συμπεριφορά εναντίον όλων όσοι δεν σέβονται, όχι μόνο τον κανονισμό, αλλά την επιθυμία του διπλανού τους. Και οι μη καπνιστές θέτουν ως επιχείρημα ότι είναι δικαίωμά τους να μην καθίστανται παθητικοί καπνιστές. Όποιος και να πάρει πρώτος τον λόγο, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: ξεκινάει ένας κύκλος επιθετικότητας και ανταλλαγής ευθυνών, όπως το να ζητάει η μία ομάδα από την άλλη να αποχωρήσει από τον χώρο. Κοινό σημείο και των δύο πλευρών είναι ότι επιθυμούν μια λύση, μέσω της οποίας θα διευθετηθεί οριστικά το πρόβλημα.
Οι πολίτες στη χώρα μας –για πολλά χρόνια– είχαν συνδυάσει την έξοδο σε ένα εστιατόριο ή σε ένα μπαρ με το τσιγάρο, ενώ σχετικοί νόμοι που ψηφίστηκαν από το 2002 και μετά, είτε δεν εφαρμόστηκαν είτε ήταν πιο ελαστικοί. Η αντικαπνιστική νοοτροπία στην Ελλάδα σίγουρα υστερεί συγκριτικά με αντίστοιχες άλλων χωρών. Εάν δεν βρεθεί η χρυσή τομή για όλες τις πλευρές –πολίτες, εστίαση, κυβέρνηση–, η κατάσταση θα διαιωνίζεται και το πρόβλημα θα παραμένει για όλους, σε όποια πλευρά κι αν ανήκουμε.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πλεύρης μετά το τσιγάρο του Μπισμπίκη: Θα πετύχουμε πλήρη εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου στη νυχτερινή διασκέδαση, ethnos.gr, διαθέσιμο εδώ
- Οι νέοι γυρνούν την πλάτη στο τσιγάρο, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
