Του Μιχάλη Πανταζόπουλου,
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πραγματοποίησε προ ολίγων ημερών περιοδεία στους ομογενείς της Αλβανίας, που του επεφύλαξαν ενθουσιώδη υποδοχή, δημιουργώντας ένα βαριά συναισθηματικά φορτισμένο κλίμα. Συγκεκριμένα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε τη Χειμάρρα, τη Λιβαδειά και τη Δερβιτσάνη, όπου τον υποδέχθηκε μάλιστα ο Αλβανός ομόλογός του, Edi Rama. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εν λόγω επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στα χωριά της ελληνικής μειονότητας της Αλβανίας, πέρα από κίνηση υψηλού συμβολισμού για τον ελληνισμό, είχε και ένα επιπλέον συγκινησιακό βάρος, καθώς είναι η πρώτη φορά που Έλληνας Πρωθυπουργός επισκέπτεται την ιστορική πόλη της Χειμάρρας. Η τελευταία και μοναδική μέχρι πρότινος επίσκεψη Έλληνα Πρωθυπουργού στις περιοχές αυτές –καθώς τα σύνορα επί κομμουνιστικού καθεστώτος Hoxha για 40 και πλέον χρόνια ήταν ερμητικά κλειστά– ήταν αυτή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1991, αμέσως μετά την πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού».
Αδιαμφισβήτητα, η επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού έλαβε χώρα σε μία δύσκολη χρονικά για τη μειονότητα περίοδο, καθώς μέρα με τη μέρα σφίγγει περισσότερο η πίεση προς αυτήν από την Κυβέρνηση της γειτονικής χώρας. Θέματα πολύ σημαντικά για τους Έλληνες της Αλβανίας, ήτοι ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό και το δικαίωμα στην κατοχή περιουσίας, δε γίνονται σεβαστά από την αλβανική Κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι η τελευταία προσεγγίζει συνεχώς την Ευρωπαϊκή Ένωση, ζητώντας να ενταχθεί στους κόλπους της. Στο πλαίσιο αυτό, μπορεί η ελληνική μειονότητα να μη ζητά από την ελληνική πλευρά να ασκήσει βέτο στην είσοδο της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο υπογραμμίζει σε όλους τους τόνους ότι μία χώρα που δε σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως αυτά ορίζονται από τις διεθνείς συνθήκες, δεν έχει θέση στη σημερινή Ευρώπη.
Χαρακτηριστικό της αποθυμίας της Αλβανίας να σεβαστεί τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας, είναι η πολιτική της απέναντι στο μείζον ζήτημα των περιουσίων των Ελλήνων της χώρας. Η στάση αυτή της γείτονας χώρας αντιτίθεται με το πάγιο μέλημα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε σχέση με την Αλβανία, δηλαδή τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων της μειονότητας. Επιπλέον, η πλήρης κατοχύρωση της ελεύθερης άσκησης του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού, ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη δυνατότητα άσκησης των μειονοτικών δικαιωμάτων, βρίσκεται στον πυρήνα των ζητημάτων που θέτει η ελληνική πλευρά στην αλβανική.
Αναγνωρίζοντας, λοιπόν, τα χρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ομογενείς της Αλβανίας, ο Έλληνας Πρωθυπουργός, απευθυνόμενος σε αυτούς, δήλωσε ότι «είστε γέφυρα φιλίας μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας», με τον Αλβανό Πρωθυπουργό να συμπληρώνει ότι «η μειονότητα είναι μια αναντικατάστατη γέφυρα της άρρηκτης σύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών». Μεταξύ άλλων, δεσμεύτηκε για συμπαράσταση τόσο σε ό,τι αφορά τη φροντίδα για την παιδεία των νέων ανθρώπων, όσο και για τους υπερήλικες, οι οποίοι απαιτούν σεβασμό και αναγνώριση. Τέλος, επεσήμανε ότι «μπορούμε να τα δρομολογήσουμε και να τα επιλύσουμε όλα σε πνεύμα συνεργασίας και σε πνεύμα καλής διάθεσης», ενώ δεν παρέλειψε να σημειώσει πως η Αθήνα παραμένει αρωγός στην ενταξιακή προοπτική των Τιράνων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλώνοντας συγκεκριμένα ότι «Η Αλβανία αξίζει να είναι στην Ε.Ε., όσο προκόβει η Αλβανία θα προκόβει και η εθνική μας μειονότητα».
Καταλήγοντας, θα μπορούσε κανείς να πει πως σε μία πολλαπλώς δοκιμαζόμενη μειονότητα, όπως η Ελληνική Εθνική Μειονότητα ή βορειοηπειρωτική κοινότητα, που βάλλεται διαρκώς από συγκεκριμένες πολιτικές των Τιράνων, όπως από τη δημογραφική εγκατάλειψη και την οικονομική δυσπραγία, μόνο σημαντική –πέρα από ιστορική– θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στις μειονοτικές περιοχές της νότιας Αλβανίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μητσοτάκης: «Γέφυρα φιλίας η μειονότητα» – Θερμή υποδοχή από τους Έλληνες στην Αλβανία, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ελληνική Εθνική Μειονότητα Αλβανίας, Ελληνική Δημοκρατία, Υπουργείο Εξωτερικών, mfa.gr
- Η ελληνική μειονότητα στην Αλβανία στα χρόνια του Ενβέρ Χότζα, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
