Της Μαριλένας Κουντούρη,
Η νύχτα της Πρωτοχρονιάς σηματοδοτεί την αλλαγή του χρόνου, αλλά συνάμα θέτει νέους στόχους για το ερχόμενο έτος. Ο κάθε άνθρωπος οφείλει να κάνει την αυτοκριτική του για το έτος που πέρασε, έτσι ώστε να βελτιωθεί ο ίδιος ως ξεχωριστό άτομο, αλλά και σε σχέση με τους κοντινούς του ανθρώπους. Αυτό που καθιστά, όμως, την ημέρα αυτήν ξεχωριστή, κατ’ εμέ, δεν είναι άλλο από τα παραδοσιακά έθιμα, που συνοδεύουν αυτήν και ολόκληρο το νέο έτος.
Σπάσιμο Ροδιού
Το σπάσιμο του ροδιού χρονολογείται από την αρχαιότητα και προέρχεται από την Μεσσηνία. Το πρωί της Πρωτοχρονιάς, η κάθε οικογένεια, μετά την εκκλησία, έσπαγε έξω από την πόρτα του σπιτιού της ένα ρόδι. Οι ρώγες που θα πέσουν, όσο πιο κόκκινες και μεγάλες είναι, τόσο πιο τυχερό και ευτυχισμένο θα είναι το νέο αυτό έτος για τον ιδιοκτήτη του σπιτιού και την οικογένειά του. Αξίζει να αναφέρουμε ότι πίσω από την επιλογή του φρούτου αυτού κρύβεται ένας συμβολισμός. Συγκεκριμένα, το ρόδι αποτελεί σύμβολο πλούτου, ευτυχίας και καλοτυχίας.
Έθιμο Ψυχοκόρης
Το έθιμο της ψυχοκόρης μάς τοποθετεί γεωγραφικά στην Κορινθία. Ειδικότερα, το πρωινό της Πρωτοχρονιάς, με την επιστροφή της οικογένειας από την εκκλησία, η νεότερη κόρη του σπιτιού περιμένει τους υπόλοιπους, με έναν δίσκο γεμάτο γλυκά για να τους κεράσει, όπως μελομακάρονα, δίπλες, γλυκά του κουταλιού και τηγανόψωμα. Αυτό συμβολίζει ότι το νέο έτος θα είναι τυχερό αλλά και «γλυκό», με πολλή ευτυχία και αγάπη.
Κρεμμύδα
Η κρεμμύδα χρησιμοποιείται ως γούρι από τους κατοίκους της Λακωνίας, κυρίως, αλλά και της Κρήτης, την πρώτη ημέρα του χρόνου, για να ξορκίσουν το κακό και την κακοτυχία από τα σπίτια τους. Ειδικότερα, ο νοικοκύρης/νοικοκυρά του σπιτιού παίρνει την κρεμμύδα και την ακουμπάει στο κεφάλι του κάθε μέλους της οικογένειας, με σκοπό να του φέρει γούρι και έπειτα, την κρεμάει έξω από την πόρτα για να μην καταφέρει το κακό να μπει μέσα στο σπίτι. Όσο για το ίδιο το φυτό, πρόκειται για ένα είδος κρεμμυδιού που έχει τις ρίζες του βαθιά μέσα στο χώμα και, όταν ξεριζωθεί, δεν μαραίνεται, αλλά ανθίζει ακόμα περισσότερο.
Μποναμάδες
Το έθιμο αυτό μας έρχεται από την Πάτρα. Κάθε χρόνο, από τις 28 Δεκεμβρίου μέχρι τις 31 Ιανουαρίου, στην Πλατεία των Τριών Ναυάρχων στήνονται οι μποναμάδες. Πρόκειται για πολλούς και διαφορετικούς πάγκους, που καλούν τους περαστικούς να αγοράσουν δωράκια για τους οικείους τους. Δώρα όπως χειροποίητα διακοσμητικά, γούρια, αλλά και γλυκά παρασκευασμένα με μεράκι, ώστε να στολίσουν τα πρωτοχρονιάτικα τραπέζια του κόσμου.
Η φετινή Πρωτοχρονιά ήταν η πρώτη «απελευθερωμένη» μετά από δύο χρόνια γεμάτα περιορισμούς και επιδείξεις πιστοποιητικών. Ελπίζω όλοι να γιορτάσαμε αυτήν την ημέρα όπως της άξιζε, με τις οικογένειές μας και τους φίλους μας, γεμάτοι όνειρα και φιλοδοξίες για ένα ιδανικότερο 2023!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πρωτοχρονιά: Τα έθιμα για τον ερχομό του νέου χρόνου στην Ελλάδα, parallaxi.gr, διαθέσιμο εδώ
- Χριστουγεννιάτικα έθιμα και παραδόσεις από όλη την Ελλάδα!, nextdeal.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς, neoskosmos.com, διαθέσιμο εδώ
- Χίλιες ευχές για το 2022 και Πρωτοχρονιάτικα έθιμα που τείνουν να εκλείψουν, botanologia.gr, διαθέσιμο εδώ
