Του Οδυσσέα Παπαγιάννη,
Το 2022 είναι το έτος στο οποίο η χώρα μας συμπληρώνει 70 χρόνια από την ένταξη και τη συμπόρευση με το ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα, βέβαια, δεν εισήλθε μόνη της στη συμμαχία αλλά μαζί με την Τουρκία, γεγονός που οδήγησε σε σκεπτικισμό και αμφιβολίες από τις ίδιες τις χώρες μα και από τα υπόλοιπα μέλη. Η στρατηγική σημασία της εισόδου της χώρας στο ΝΑΤΟ κατέστη πυλώνας για τη διεθνή πορεία της Ελλάδας, υιοθετώντας την κουλτούρα του δυτικού πολιτικού τόξου, ενώ, παράλληλα, κατόρθωσε να βελτιώσει και την εξωτερική της πολιτική, να συνάψει συμμαχίες και να θωρακιστεί απέναντι στις εχθρικές ορέξεις των γειτονικών χωρών, αισθανόμενη μια συλλογική αμυντική ασφάλεια που προσφέρει το δόγμα της συμμαχίας.
Αναμφίβολα, όπως σε κάθε σχέση στην οποία υπάρχουν συμφέροντα, έτσι και σε αυτή μεταξύ Ελλάδος και ΝΑΤΟ προέκυψαν αναταραχές, δυσπιστία και καχυποψία ανά περιόδους. Πιο συγκεκριμένα, στην περίπτωση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, καθώς και στον βομβαρδισμό της (θρησκευτικά) ομόδοξης Σερβίας, οι σχέσεις των δύο μερών κλονίστηκαν και το κλίμα είχε πλέον στοιχεία αμφιβολίας και σύγκρουσης συμφερόντων. Στον εσωτερικό πολιτικό κόσμο δε, ο ρόλος του ΝΑΤΟ υπήρξε συχνά πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των κομμάτων, με πολύωρες συζητήσεις και διαμάχες εντός και εκτός Κοινοβουλίου.
Η γεωστρατηγική θέση της Ελλάδος είναι αδιαμφισβήτητα σημαντική για την ίδια, την Ευρώπη και φυσικά για τη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Η θέση της στη Βαλκανική Χερσόνησο και στον κόμβο Ασίας και Αφρικής την καθιστά παράγοντα ασφάλειας. Δεν είναι λίγες οι φορές που Έλληνες στρατιωτικοί συμμετέχουν σε αποστολές του ΝΑΤΟ εκτός Ευρώπης, αλλά και σε περιοχές υπό φλεγόμενη κατάσταση, όπως το Κόσοβο. Επιπλέον, το Αιγαίο βοηθά στις θαλάσσιες αποστολές και επιχειρήσεις, συμβάλλοντας στην ελαχιστοποίηση και πάταξη της παράνομης εμπορίας ανθρώπων και της παράνομης μετανάστευσης. Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία συμβάλλει στην εποπτεία από αέρος, ειδικά σε περιοχές όπως το Μαυροβούνιο, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία. Επιπρόσθετα, στον τομέα της αμυντικής ενίσχυσης η χώρα έχει ξεχωρίσει με την απόκτηση φρεγατών τύπου Belh@rra, M.M.S.C., Sigma 11515HN, αλλά και υπερσύγχρονων αεροσκαφών.
Υψίστης σημασίας είναι και τα ελληνικά λιμάνια για τις συμμαχικές ναυτικές δυνάμεις, όπως φαίνεται για παράδειγμα από τη δράση αμερικανικών και γαλλικών πλοίων στις ελληνικές θάλασσες. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είναι το πλέον σημαντικό στα Βαλκάνια για το ΝΑΤΟ. Αποτελεί έναν σημαντικό κόμβο, όπως άλλωστε και η ίδια η χώρα. Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιήθηκαν μέσω αυτού ομαλές μεταφορές και διελεύσεις προσωπικού, οπλισμού και οχημάτων της Συμμαχίας, η παρουσία των οποίων έγινε εντονότερη λόγω του ουκρανικού μετώπου στα ανατολικά. Οι νέες ανάγκες που έχουν προκύψει με τη δυστυχή αυτή συνθήκη οδηγούν σε αύξηση του αριθμού των διελεύσεων υλικού και στρατευμάτων μέσω του λιμένα της συμπρωτεύουσας.
Μπορεί το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης να είναι υψίστης σημασίας και να έχει βοηθήσει διαχρονικά τις δυνάμεις της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, όμως είναι μικρό και με περιορισμένες δυνατότητες για τους συμμάχους που θέλουν να πραγματοποιούν διελεύσεις. Επομένως, όπως είναι λογικό, το βάρος πέφτει πια στη Θεσσαλονίκη, η οποία δείχνει πως τουλάχιστον προς το παρόν ανταποκρίνεται θετικά στη διαδικασία. Οι κινήσεις αυτές προκαλούν στο ρωσικό στρατόπεδο ανησυχίες, καθώς με τον τρόπο αυτό τροφοδοτούνται από το σημείο εφοδιασμού τα νατοϊκά στρατεύματα που βρίσκονται στη Ρουμανία και την Πολωνία. Οι αποστολές αυτές αφορούν άρματα μάχης, βαριά οχήματα πεζικού, ακόμα και ελικόπτερα.
Είναι γνωστό πως οι Η.Π.Α. και το ΝΑΤΟ έχουν εγκαταστήσει στη χώρα μας βάσεις σε διάφορα σημεία, όπως στη Σούδα, τη Λάρισα, τον Άραξο και αλλού. Για τους Αμερικανούς η Ελλάδα αποτελεί στήριγμα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής πτέρυγας της Ευρώπης, καθώς τους βοηθά να εκπληρώσουν τους στόχους τους στη Μεσόγειο και τη Γηραιά Ήπειρο. Είναι για αυτούς υπολογίσιμος σύμμαχος, χαίρει σεβασμού, εκτίμησης, αλλά και ασφάλειας, ενώ αποτελεί από του πιο σημαντικούς παίκτες στην περιοχή. Αυτό προκύπτει και από τις δηλώσεις του εκπροσώπου του State Department, κυρίου Vedant Patel.
Για την ελληνική πλευρά το ΝΑΤΟ και η συμπόρευση με αυτό, προωθεί τη Δημοκρατία και προσφέρει σταθερότητα σε μια συνεχώς ταραγμένη περιοχή. Η Ελλάδα συνδράμει στο έργο και τους στόχους της συμμαχίας, θέτοντας στην πρώτη γραμμή τον διάλογο και τη διπλωματία, αλλά πάνω από όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επίσης, μέσω της συμμετοχής της χώρας ενισχύεται η εξωστρέφεια σε στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο, η αμυντική αναβάθμισή της, ενώ μέσω των διεθνών ασκήσεων το προσωπικό αποκτά εμπειρία και κουλτούρα συνεργασιών.
Εν κατακλείδι, μπορεί να προκύπτουν συγκρούσεις ή αμφιβολίες, όμως η χώρα γνωρίζει καλά ότι τα συμφέροντά της ταυτίζονται με τη σύμπλευση με το ΝΑΤΟ. Η πλευρά, όμως, της συμμαχίας πρέπει να παρουσιάσει μια ανανεωμένη ατζέντα για να προασπίζει τα συμφέροντα μιας χώρας που βοηθά τόσο πολύ στους στόχους της και να την προστατεύει από τις ορέξεις επεκτατισμού εξ ανατολής, όχι μόνο με τη δημιουργία και σχεδίαση μηχανισμών στρατιωτικής απεμπλοκής, αλλά και μέσω ισχυρών κυρώσεων προς την απέναντι πλευρά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ελλάδα και ΝΑΤΟ, 70 χρόνια μετά, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Συνεχής «αναβάθμιση» της σημασίας των ελληνικών υποδομών για το ΝΑΤΟ, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- ΗΠΑ: Κρίσιμος ο ρόλος της Ελλάδας για την υπεράσπιση της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, ot.gr, διαθέσιμο εδώ
- Στόλτενμπεργκ: Η Ελλάδα ισχυρός και πολύτιμος σύμμαχος του ΝΑΤΟ, huffingtonpost.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σύνοδος ΝΑΤΟ στην Αθήνα: Η Ελλάδα πυλώνας ασφαλείας για την συμμαχία, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
