Της Παναγιώτας Θεοδωρακοπούλου,
Τι συμβαίνει όταν μια τραγουδίστρια με αρκετά βιώματα και πλούσιο ταλέντο συναντά την ποίηση; Διαβάζοντας την πιο πρόσφατη ποιητική συλλογή της Γιοβάννας ονόματι Φως… φως… φως…, η οποία δημοσιεύτηκε μόλις λίγους μήνες πριν, μπορώ να πω ότι το αποτέλεσμα που προκύπτει από αυτόν τον συνδυασμό είναι κάτι τόσο όμορφο και μαγικό όσο και η ίδια η καλλιτέχνης. Η ποιητική συλλογή κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μετρονόμος.
Όπως προαναφέρθηκε, η ποιητική συλλογή Φως… φως… φως… είναι η πιο πρόσφατα δημοσιευμένη ποιητική συλλογή της Γιοβάννας. Η ταλαντούχα τραγουδίστρια-καλλιτέχνης έχει γράψει άλλες εφτά ποιητικές συλλογές, ενώ έχει γράψει δύο θεατρικά έργα, δώδεκα μυθιστορήματα και δύο διηγήματα. Αν και κάλλιστα θα μπορούσα να γράψω ολόκληρο άρθρο για την υπέροχη και υψίστης σημασίας τραγουδίστρια και τα κατορθώματά της, θα προσπαθήσω να αναφέρω τα πιο σημαντικά μέσα σε λίγες γραμμές.
Η Γιοβάννα, το όνομα της οποίας είναι Ιωάννα Φάσσου-Καλπαξή, γεννήθηκε στην Αμαλιάδα Πελοποννήσου το 1938, ενώ η καταγωγή της είναι από το Σοποτό Καλαβρύτων. Μπορεί σε ορισμένους το επίθετο Φάσσος να φαίνεται γνώριμο· και είναι λογικό, αφού ο πατέρας της, ο Κώστας Φάσσος, ήταν διακεκριμένος ζωγράφος. Από την ηλικία των οχτώ άρχισε να έχει μια πιο άμεση σχέση με τη μουσική, συμμετέχοντας σε παιδικές χορωδίες, παίζοντας πιάνο κ.λπ.· μέχρι να φτάσει στην ηλικία των δεκατεσσάρων, όταν άρχισε να σπουδάζει όπερα στο Ωδείο Αθηνών, από όπου αποφοίτησε με άριστα και της απονεμήθηκε βραβείο. Συνέχισε το πάθος της, το τραγούδι, εμφανιζόμενη σε εκπομπές ελαφρού τραγουδιού, αν και το είδος μουσικής που της άλλαξε τη ζωή —κι εγώ θα προσθέσω ότι έκανε πολύ καλά— είναι το έντεχνο ελαφρό τραγούδι.
Ένα τέτοιο ταλέντο όπως η Γιοβάννα δεν έμεινε έτσι, καθώς η ίδια πάντα ήθελε —και συνεχίζει να θέλει— να ασχολείται με κάτι, είτε αυτό είναι τραγούδι, είτε ποίηση, είτε να έχει δική της εκπομπή στο ραδιόφωνο της Γενεύης κ.ο.κ. Και, όπως είναι φυσικό, το ταλέντο της αναγνωρίστηκε ουκ ολίγες φορές. Έχοντας συνεργαστεί με σχεδόν όλους τους συνθέτες ελαφράς μουσικής, εμφανιζόμενη με άλλους καλλιτέχνες, βγάζοντας δίσκους και αποσπώντας βραβεία, όχι μόνο η λίστα επιτυχιών της είναι ατέλειωτη, αλλά επεκτάθηκε ακόμα περισσότερο μέσω της διεθνούς καριέρας της. Από πού να ξεκινήσω και πού να τελειώσω; Από το πρώτο της βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ της Πολωνίας· από το ότι έγινε τόσο διάσημη και —χωρίς να υπερβάλλω— είδωλο, που αρκετοί γονείς έδιναν στα παιδιά τους το όνομα της καλλιτέχνιδος· από τις 150 συναυλίες που έκανε μόνο στη Σοβιετική Ένωση· ή μήπως από τη συμμετοχή της στη Eurovision το 1965, στην οποία εκπροσώπησε την Ελβετία με το τραγούδι “Non, à jamais sans toi”, με το οποίο κατέκτησε την 8η θέση; Όταν λέω ότι η λίστα είναι ατέλειωτη, δεν υπερβάλλω καθόλου.
Όσο και να θέλω να μιλήσω περαιτέρω για την εξαιρετική αυτή καλλιτέχνιδα, που, τελικά, πήρε λίγο παραπάνω από κάποιες γραμμές, οφείλω να αναφερθώ στην ποιητική της συλλογή Φως… φως… φως…, η παρουσίαση της οποίας έγινε τον Οκτώβριο από τον ίδιο τον εκδοτικό οίκο. Το βιβλίο αποτελείται από σαράντα ποιήματα της Γιοβάννας, άλλα μικρά και σύντομα σε έκταση, κι άλλα πιο μακροσκελή. Αλλά όλα της τα ποιήματα —αν κι εγώ θα πω περισσότερο ότι είναι σκέψεις της αποτυπωμένες σε χαρτί— είναι γεμάτα συναισθήματα, είτε θετικά είτε αρνητικά. Να μην παρεξηγηθώ, δεν λέω ότι έχουν κάποιου είδους θυμό, μιζέρια ή κατάθλιψη. Τουναντίον, τα ποιήματά της, οι γραμμές που έχει αφιερώσει στο να καταγράψει αυτά που αισθάνεται, έχουν την ίδια αρχή: τα βιώματα της Γιοβάννας.
Μαζί με τη δόξα και τη φήμη χάνεις τόσα άλλα πράγματα. Υπάρχουν φορές που εγώ προσωπικά διαβάζοντας τα ποιήματα της Γιοβάννας εντόπισα σε αρκετά σημεία μια θλίψη· μια θλίψη για ό,τι δεν έζησε· αλλά και ενοχές, δεύτερες σκέψεις, ακόμη και στεναχώρια. Μέσα σε όλα αυτά, ωστόσο, επικρατούσαν και θετικά συναισθήματα, όπως ευγνωμοσύνη για ό,τι έχει ζήσει, χαρά, υπερηφάνεια για τον εαυτό της.
Τελειώνοντας, θα παραθέσω μερικούς στίχους από ένα της ποίημα, το οποίο έχει άμεση σχέση και με τον τίτλο της ποιητικής συλλογής της καλλιτέχνιδος:
«Είμαι παλιά
πολύ παλιά
όσο το φως.
Γεννήθηκα μαζί του.
Είμαι παλιά
τόσο
όσο η αγωνία, το κλάμα, η χαρά,
το τρέμισμα των φύλλων στη βροχή.
Κι είμαι αλλού
δεν είμαι εδώ
κι αν είμαι, είναι ψέμα
Μπαλάντες μόνο τραγουδώ
φιλί-αντίο
στην Ανατολή
σινιάλο-καλωσόρισμα
στη Δύση.»
Τελικά, τι είναι αυτό το φως που έδωσε κιόλας στο τελευταίο συνονθύλευμα από ποιήματά της; Διαβάστε το οι ίδιοι και ανακαλύψτε τη μαγεία πίσω από τις λέξεις της Γιοβάννας μόνοι σας!
