Της Μαρίας Λεουτσάκου,
Χριστούγεννα· μία λέξη γεμάτη εικόνες παιδιών, που προσμένουν ν’ ανοίξουν τα δώρα τους. Να λαχταρούν να τρέξουν χαρούμενα στους στολισμένους δρόμους και να χαθεί το βλέμμα τους ανάμεσα στα φώτα. Κάπου εκεί, όμως, έρχεται η ενηλικίωση και η μαγεία σαν να χάνεται, σαν να παίρνει τη θέση της η ρουτίνα και η ανησυχία. Το παραμυθένιο Oberammergau, όμως, με το αιώνιο κλίμα των Χριστουγέννων να το χαρακτηρίζει, μάλλον θέλει να μας αλλάξει τη γνώμη.
Το Oberammergau είναι ένα χωριό της Βαυαρίας και ειδικότερα, της περιοχής Garmisch-Partenkirchen. Η ίδρυση του χωριού ξεκινάει από τους Κέλτες, οι οποίοι εποίκισαν την περιοχή, ενώ ο πρώτος οικισμός του δημιουργήθηκε από τον κόμη Ethniko. Το Oberammergau, δίπλα από τις καταπράσινες Άλπεις του Ammergau και ντυμένο πάντα σε χριστουγεννιάτικο κλίμα, παρουσιάζει μια ιδιαίτερη ομορφιά. Μάλιστα, στο κέντρο του χωριού υπάρχει ένα διάσημο κατάστημα, στο οποίο πωλούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου χριστουγεννιάτικα διακοσμητικά.
Ωστόσο, ο μικρός οικισμός του ποταμού Ammer δεν είναι γνωστός μόνο γι’ αυτό. Αναλυτικότερα, εδώ και περίπου 400 χρόνια, κάθε δεκαετία, λαμβάνει χώρα η αναπαράσταση των «Παθών του Ιησού». Για την εξιστόρηση του εθίμου αυτού αρκεί να ανατρέξουμε πίσω στον 17ο αιώνα. Την περίοδο, λοιπόν, εκείνη και σύμφωνα πάντα με τον τοπικό θρύλο, οι κάτοικοι των γύρω περιοχών υπέφεραν από την επιδημία της μαύρης πανώλης. Το χωριό, όμως, προκειμένου ν’ αποφύγει την μόλυνσή του από τον ιό, τέθηκε σε καραντίνα. Ένας χωρικός, ωστόσο, λόγω της έντονης επιθυμίας του να επισκεφθεί την οικογένειά του την περίοδο των Χριστουγέννων, έσπασε την καραντίνα που του είχε τεθεί και επέστρεψε κρυφά πίσω στο Oberammergau. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η βουβωνική πανώλη να εξαπλωθεί στο χωριό της Βαυαρίας προκαλώντας τον θάνατο σε δεκάδες κατοίκους του χωριού.
Στη συνέχεια, οι χωρικοί, μόνοι και απροστάτευτοι μπροστά στην πανδημία αυτή, κατέφυγαν στη δύναμη του Θεού. Ορκίστηκαν, δηλαδή, πως αν η μαύρη πανώλη έπαυε να σκοτώνει τους κατοίκους του Oberammergau, θα αναπαριστούσαν θεατρικά τα Πάθη του Ιησού. Η επιθυμία τους δεν άργησε να εκπληρωθεί, καθώς ήδη από την επόμενη χρονιά κανένας θάνατος δεν οφειλόταν στην πανώλη αυτή. Οι χωριανοί, λοιπόν, μένοντας πιστοί στην αρχική τους υπόσχεση, αναβίωσαν για πρώτη φορά το έτος 1634 τα Πάθη του Χριστού.
Έκτοτε, η παράσταση έγινε θεσμός και πλέον κάθε δέκα χρόνια το Oberammergau από τον Μάιο έως και τον Οκτώβριο γεμίζει για περίπου 100 παραστάσεις από πλήθος εκατομμυρίων τουριστών, προκειμένου να παρακολουθήσουν το εκπληκτικό αυτό θέαμα. Στην προσπάθεια αυτή, συμμετέχουν μόνο οι κάτοικοι του χωριού από παιδιά μέχρι και ενήλικες ή κατ’ εξαίρεση δύναται να λάβουν μέρος όσοι έχουν ζήσει τουλάχιστον 20 χρόνια στο χωριό ή έχουν παντρευτεί κάποιον κάτοικο του Oberammergau.
Επιπλέον, οι συμμετέχοντες στην παράσταση οφείλουν να αρχίσουν να προετοιμάζουν την εξωτερική τους εμφάνιση περίπου έναν χρόνο πριν, καθώς απαγορεύεται να φορέσουν οποιοδήποτε είδος περούκας. Ακόμα, το χωριό αυτό φημίζεται για την ξυλογλυπτική του και για τις μοναδικά ζωγραφισμένες προσόψεις των κτιρίων του. Κάπως έτσι, λοιπόν, μία επίσκεψη στο Oberammergau μας ταξιδεύει τόσο στο αιώνιο κλίμα των Χριστουγέννων, όσο και πίσω στον χρόνο, ενώ μας επισημαίνει τα ξεχωριστά και φαντασμαγορικά του έθιμα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Oberammergau, en.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Nearly 400 years ago the history of the Passion Play began. The plague raged in many parts of Europe and did not spare Oberammergau either., passionsspiele-oberammergau.de, διαθέσιμο εδώ
- OBERAMMERGAU PASSION PLAY: A BRIEF HISTORY, ajc.org, διαθέσιμο εδώ
