Του Χρήστου Μητρόπουλου,
Το βράδυ της Δευτέρας 5 Δεκεμβρίου, ο δεκαεξάχρονος Κώστας Φραγκούλης τραυματίζεται από αστυνομικά πυρά εν μέσω καταδίωξης, καθώς έφυγε χωρίς να πληρώσει από πρατήριο υγρών καυσίμων στη Θεσσαλονίκη. Από τα ξημερώματα εκείνης της ημέρας νοσηλευόταν στο νοσοκομείο Ιπποκράτειο σε κρίσιμη κατάσταση με μια σφαίρα στο κεφάλι, μέχρι εν τέλει να καταλήξει λίγες μέρες μετά. Ο Έλληνας Ρομά, παρά το νεαρό της ηλικίας του, είχε ήδη αποκτήσει μία κόρη με τη σύζυγό του. Το περιστατικό θυμίζει επικίνδυνα τον περσινό θάνατο του Νίκου Σαμπάνη.
Τις επόμενες μέρες, χιλιάδες κόσμου σε πολλές πόλεις της χώρας ξεχύθηκε στους δρόμους, για να διαμαρτυρηθεί ενάντια στις αυθαιρεσίες και την αστυνομική βία, με κύριο αίτημά τους την απόδοση δικαιοσύνης.
Η Πανελλαδική Συνομοσπονδία Ελλήνων Ρομά – ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ έστειλε ανοικτή επιστολή στον Πρωθυπουργό, κάνοντας λόγο για «ρατσιστικό αντιτσιγγανισμό» εκ μέρους τόσο της πολιτείας (πολιτικές ισότητας και απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στους καταυλισμούς), όσο και της λοιπής κοινωνίας, η οποία έχει μεταφράσει την παθογένεια της «περιπτωσιολογικής παραβατικότητας» των Ρομά σε «φυλετική εγκληματικότητα». Αυτά που μόλις ανέφερα δεν μοιάζει να απέχουν πολύ από την πραγματικότητα.
Η κοινότητα των Ρομά πράγματι ζει κάτω από ακραίες συνθήκες κοινωνικού και χωροταξικού αποκλεισμού, συνθήκες τις οποίες δεν αντιμετωπίζει καμια άλλη κοινωνική ομάδα στη χώρα. Η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας τους αποφεύγει και τους φοβάται απλά επειδή είναι Ρομά. Ο καθένας μπορεί να εκφράσει τις χειρότερες ρατσιστικές και στερεοτυπικές απόψεις για αυτούς και να μην αντιμετωπίσει καμία συνέπεια. Η αστυνομία τους θεωρεί μονίμως υπόπτους για τυχόν εγκλήματα. Ακόμα και η υποτιθέμενη προοδευτική πλευρά της κοινωνίας δεν αντιμετωπίζει τον αντιτσιγγανισμό με την ίδια θέρμη που αντιμετωπίζει άλλα ζητήματα ρατσιστικού μίσους. Αυτό δε σημαίνει ότι έχουν εξαφανιστεί όλοι οι άλλοι ρατσισμοί, το αντίθετο θα έλεγα. Ο ρατσισμός προς καθετί διαφορετικό φαίνεται να αναζωπυρώνεται και να ισχυροποιείται (αν δεν ήταν ισχυρός) τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, φαίνεται πως για όλους οι Ρομά είναι σαν ένας αόρατος συγκάτοικος, που κανείς δεν θέλει να συναναστρέφεται, ένα «Άλλο» της ελληνικής κοινωνίας.
Εν μέσω των εξελίξεων αυτών, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε επίδομα 600 ευρώ στους αστυνομικούς και τους λιμενικούς ως επιβράβευση του έργου τους. Το γεγονός αυτό, πέρα του ότι ενισχύει τα προαναφερθέντα, αποτελεί έμμεση δήλωση εκ μέρους της Κυβέρνησης και η στιγμή της ανακοίνωσης μόνο τυχαία δεν είναι. Η πρόσφατη έρευνα του ελληνικού συνδέσμου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ανέφερε ότι η χρήση υπέρμετρης βίας και αυθαιρεσίας από την ελληνική αστυνομία είναι πλέον ένα συστημικό φαινόμενο, το οποίο αναπαράγεται από την κουλτούρα ατιμωρησίας που επικρατεί.
Στις 13 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με την ανακοίνωση του νοσοκομείου, ο Κώστας Φραγκούλης καταλήγει. Τα ερωτηματικά γύρω από τις ημέρες που βρισκόταν στο νοσοκομείο είναι πολλά. Γιατί τόσες μέρες δεν υπήρχε ιατρικό ανακοινωθέν για την κατάστασή του; Ο Ο.Ε.Ν.Γ.Ε. χαρακτήρισε σε ανακοίνωσή του απαράδεκτη τη στάση του νοσοκομείου. Παράλληλα, αίσθηση έχει προκαλέσει η απόσυρση των Ο.Π.Κ.Ε. από το Α.Π.Θ., στο οποίο έχουν εγκατασταθεί μόνιμα τον τελευταίο καιρό, το βράδυ της 12ης Δεκεμβρίου, λόγω αυξημένου κινδύνου και η διαμοίρασή τους στα αστυνομικά τμήματα της ευρύτερης Θεσσαλονίκης. Πολλοί υποστηρίζουν πως ο νεαρός Ρομά ήταν νεκρός νωρίτερα και υπήρξε επιχείρηση συγκάλυψης.
Οι περιπτώσεις του Φραγκούλη και του Σαμπάνη έχουν ένα κοινό παρονομαστή: σκοτώθηκαν σε καταδίωξη από την ομάδα ΔΙ.ΑΣ. Οι ομάδες Δίκυκλης Αστυνόμευσης (ΔΙ.ΑΣ.) δημιουργήθηκαν το 2010, επί υπουργίας Χρυσοχοΐδη και στελεχώθηκαν με ειδικούς φρουρούς. Δουλειά τους ήταν η πρόληψη, η αντιμετώπιση εγκλημάτων στο δρόμο και η διατήρηση ενός προφίλ κοντά στον πολίτη. Το 2015, επί Κυβέρνησης ΣΥ.ΡΙΖ.Α, διαλύθηκε η ομάδα Δ.ΕΛ.Τ.Α. Σκοπός της ομάδας Δ.ΕΛ.Τ.Α. ήταν η διάλυση πορειών και διαδηλώσεων. Από τις πρώτες περιόδους λειτουργίας της είχε κατηγορηθεί για χρήση ακραίας βίας και είχε κυρίως στελεχωθεί από ειδικούς φρουρούς, οι οποίοι είχαν υπηρετήσει στις ειδικές δυνάμεις του στρατού. Μετά τη διάλυσή της, οι αστυνομικοί της ενσωματώθηκαν στα Μ.Α.Τ. και την ΔΙ.ΑΣ. Μετά τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές του 2019 έγινε πρόσληψη 1.500 ειδικών φρουρών, εκτός των πανελλαδικών εξετάσεων και με διαγωνισμό εξπρές. Η πλειονότητα αυτών εντάχθηκε στην ομάδα ΔΙ.ΑΣ. μετά από τρίμηνη εκπαίδευση.
Είναι φανερό ότι η ομάδα ΔΙ.ΑΣ. έχει στελεχωθεί με μη επαρκώς εκπαιδευμένους ανθρώπους και με πρώην μέλη βίαιων και σκληρών κατασταλτικών ομάδων, που τα τελευταία χρόνια είναι πρωταγωνιστές σε επεισόδια αστυνομικής αυθαιρεσίας έναντι των πολιτών. Στην περίπτωση του δεκαεξάχρονου νεκρού Ρομά πρέπει να εξεταστεί το ρατσιστικό κίνητρο. Όσο η ελληνική πραγματικότητα θα σαπίζει κοινωνικά, θεσμικά και πολιτικά θα μετράμε νεκρούς και η ανασφάλεια των μειονοτήτων θα αυξάνεται.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τι δεν πάει καλά με την ομάδα ΔΙΑΣ, news247.gr, διαθέσιμο εδώ
- Greek Police Clash Violently With Protesters Marking Teen’s Death, balkaninsight.com, διαθέσιμο εδώ
- ΟΕΝΓΕ: Απαράδεκτη η απουσία ιατρικού ανακοινωθέντος για τον 16χρονο που πυροβολήθηκε από αστυνομικό, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η Ρομαφοβία είναι ο τελευταίος αποδεκτός ρατσισμός, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ρομά: «Είμαστε μονίμως ύποπτοι», lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η ΕΛ.ΑΣ. φοβήθηκε ένα «νέο» Δεκέμβρη, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
