Της Μαρίας Βέργου,
Πόσο δύσκολο είναι να παρατηρήσουμε μία κατάσταση και να στρέψουμε το βλέμμα μας σε ανθρώπους που μας έχουν ανάγκη και πόσο εύκολο είναι να καταλάβουμε κάποιον που περνάει δύσκολα; Αρκεί πολλές φορές έστω και μία σου ματιά για να δεις στη ψυχή του άλλου και να κατανοήσεις ότι το χαμόγελο της μαμάς σου, του μπαμπά σου, του παππού σου, της γιαγιάς σου κρύβει από πίσω του τη μοναξιά που περιβάλλει τη ζωή του. Ίσως, λοιπόν, η κοινωνία που ζούμε να μας παραμελεί λίγο όσο μεγαλώνουμε και εμείς με τη σειρά μας να ξεχνάμε ότι συνεχίζουμε να ζούμε και πρέπει να κυνηγήσουμε τις επιθυμίες και τους στόχους μας.
Τα άτομα τρίτης ηλικίας έρχονται συχνά αντιμέτωπα με το φαινόμενο της μοναξιάς και τείνουν αρκετά συχνά να απομονώνονται από τον κοινωνικό τους περίγυρο και να εγκλωβίζονται στο εγώ τους, χτίζοντας τείχη γύρω τους. Το φαινόμενο αυτό εντάθηκε ιδιαίτερα μετά την περίοδο της έξαρσης του κορωνοϊού, τόσο λόγω του υποχρεωτικού εγκλεισμού στα σπίτια, όσο και λόγω του φόβου νόσησης, καθώς τα μεγαλύτερα άτομα διατρέχουν και μεγαλύτερο κίνδυνο. Άνθρωποι, λοιπόν, που έχουν αντιμετωπίσει κακουχίες και προβλήματα στη ζωή τους, άνθρωποι που έχουν δουλέψει πολύ και έχουν μεγαλώσει παιδιά, μετά από κάποιο σημείο αφήνουν τον εαυτό τους να βυθίζεται στη μοναξιά και ξεχνούν ότι πρέπει να ζήσουν, θεωρώντας ότι έχουν κάνει αυτά που «πρέπει».
Η ερώτηση η δική μου, λοιπόν, είναι: τι «πρέπει» να κάνουμε σε αυτήν τη ζωή και για ποιον ζούμε τελικά; Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει αυτή την ερώτηση με σιγουριά, ίσως γιατί ο καθένας έχει τη δική του απάντηση, αλλά αυτό που μπορώ να πω εγώ είναι ότι η ζωή δε σταματά σε καμία ηλικία. Μπορεί να έχουμε να αντιμετωπίσουμε προβλήματα υγείας, απώλειες φίλων, γνωστών και συγγενών και πολλά άλλα, όμως δεν πρέπει να πάψουμε να παλεύουμε με την απομόνωση, η οποία μας κρατά πάντα πίσω και μας γεμίζει μελαγχολία και λύπη.
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν έναν άνθρωπο που βρίσκεται στην τρίτη ηλικία να αποστασιοποιηθεί από τον κόσμο και να αυτοπεριοριστεί, οδηγούμενος στη μοναξιά και την κατάθλιψη. Θέλω, όμως, να εστιάσουμε στους τρόπους με τους οποίους μπορεί αυτό να αποφευχθεί ή να αντιμετωπιστεί. Αρχικά, το κομμάτι της οικογένειας είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς οι δικοί μας άνθρωποι μπορούν να είναι εκεί για εμάς αν το χρειαστούμε, το επιδιώξουμε ή ακόμη και αν το ζητήσουμε. Όμως, ακόμη και αν η οικογένεια είναι μακριά ή για οποιονδήποτε λόγο δεν μπορεί να αποτελέσει στήριγμα για τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, η φιλία είναι με σιγουριά ένα κομμάτι που μπορεί να βοηθήσει, καθώς οι φίλοι μας είναι η οικογένεια που φτιάχνουμε στη ζωή μας.
Είναι βαρύνουσας σημασίας, λοιπόν, η πραγματοποίηση εξόδων, έστω και σε κοντινές αποστάσεις και η κοινωνικοποίηση με άλλους ανθρώπους, που μπορεί είτε να αντιμετωπίζουν κοινά προβλήματα, είτε να έχουν κοινά ενδιαφέροντα. Με αυτόν τον τρόπο, οι άλλοι άνθρωποι μπορούν να αποτελέσουν κίνητρο και να συντελέσουν αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της μονοτονίας που ενέχει η καθημερινότητα και της μοναξιάς. Τέλος, είναι πολύ βοηθητικό οι άνθρωποι τρίτης ηλικίας να έχουν ένα χόμπι, όπως για παράδειγμα η ζωγραφική ή να ξεκινούν κάποια δραστηριότητα, όπως το γυμναστήριο, ώστε εκτός από την κοινωνικοποίηση να κάνουν κάτι για τον εαυτό τους. Όσο μεγαλύτερη σημασία και προσοχή δίνουμε στις ανάγκες και επιθυμίες μας, τόσο πιο χαρούμενοι, δοτικοί και ανεξάρτητοι μπορούμε να γίνουμε.
Η ζωή είναι μικρή για να τη θυσιάζουμε στον βωμό της ηλικίας. Οι άνθρωποι μεγαλώνουμε, αλλά ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι συνεχίζουμε να αναπνέουμε για εμάς και για τους γύρω μας. Ο άνθρωπος δε γεννήθηκε για να φοβάται τη ζωή και να ζει απομονωμένος, αλλά για να τη ζει στο έπακρο, σε όποια ηλικία και να βρίσκεται, γιατί σε αυτό δεν υπάρχει και δε θα έπρεπε να υπάρξει ποτέ διάκριση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μοναξιά στην Τρίτη ηλικία: οι τέσσερις βασικότερες αιτίες, onmed.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μοναξιά και Τρίτη ηλικία, lifelinehellas.gr, διαθέσιμο εδώ
- Loneliness in older people, nhs.uk, διαθέσιμο εδώ
