Tης Μαριάννας Κώστα,
Έχει πλέον περάσει ένας χρόνος από την εκλογή του Οlaf Scholz ως Καγκελάριος της Γερμανίας. Σε αυτό το διάστημα, έχει κάνει αρκετές αλλαγές στις πολιτικές που έχουν διαμορφώσει τη χώρα. Ορισμένες από αυτές τις αλλαγές έχουν επαινεθεί ευρέως, ενώ άλλες έχουν δεχτεί κριτική. Όταν ο Olaf Scholz έγινε Καγκελάριος της Γερμανίας τον Δεκέμβριο του 2021, κληρονόμησε μια χώρα, που ήταν ήδη βαθιά διχασμένη. Η πανδημία του COVID-19 και ο ρωσο–ουκρανικός πόλεμος, που ξέσπασε μόλις 2 μήνες μετά από την αρχή της θητείας του, επιδείνωσε αυτούς τους διαχωρισμούς, με ορισμένους ανθρώπους να αισθάνονται ότι η Κυβέρνηση δεν έκανε αρκετά για να τους προστατεύσει. Το κράτος, μάλιστα, δέχτηκε σφοδρή πίεση σχετικά με την παροχή στρατιωτικής και οικονομικής υποστήριξης στην Ουκρανία, γεγονός που απασχόλησε σε μεγάλο βαθμό και το γερμανικό Κοινοβούλιο.
Πιο συγκεκριμένα, η Γαλλία παραμένει δυσαρεστημένη που ορισμένες στρατιωτικές δαπάνες υπό τον Scholz έχουν διατεθεί σε αμερικανικό εξοπλισμό, με συνέπεια να παραλείπεται η σημασία για κοινά ευρωπαϊκά έργα. Η Γαλλία ερμηνεύει την τακτική της Γερμανίας ως την αποχή της από τη στενότερη συνεργασία των δύο εταίρων για τη δημιουργία και σύσταση μιας κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής δράσης, με στόχο την ενίσχυση της προστασίας των ευρωπαϊκών συνόρων. Παράλληλα, τα κράτη–μέλη, που βρίσκονται στην Ανατολική Ευρώπη, ζητούν να επιταχύνουν οι διαδικασίες για την ευρωπαϊκή άμυνα, δεδομένης της εγγύτητάς τους με τη Ρωσία.
Ο Scholz βρέθηκε και βρίσκεται –εκτός των άλλων– αντιμέτωπος μιας πρωτόγνωρης ενεργειακής κρίσης. Μια κρίση που γίνεται αισθητή στην ολομέλεια της Γηραιάς Ηπείρου, πόσο μάλλον στη Γερμανία, που φημίζεται για την ενεργειακή εξάρτησή της από τη Ρωσία. Γι’ αυτόν τον λόγο, ο Scholz επιτάχυνε τις διαδικασίες, ώστε να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις για την αντιμετώπιση του ενεργειακού ελλείμματος, κάτι που αποτελεί κύριο μέλημα των Γερμανών ψηφοφόρων αυτήν την περίοδο.
Όσον αφορά την πολιτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, παραμένει ένα από τα κορυφαία ζητήματα, που απασχολούν του Γερμανούς και Ευρωπαίους πολίτες. Ωστόσο, εμποδίζονται οι πολιτικές για την εγκατάσταση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, με σκοπό την πρόληψη της ενεργειακής κρίσης στο εσωτερικό της χώρας. Αν και οι στόχοι του ίδιου του Scholz για την «πράσινη» μετάβαση μπορεί να μην είναι φιλόδοξοι, το κόμμα των Πρασίνων επανακαθορίζει την πολιτική της Κυβέρνησης στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες.
Η Γερμανία, υπό την Κυβέρνηση της Merkel, θεωρήθηκε ως κεντρικός παράγοντας για την εξέλιξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και ενοποίησης, αντίστοιχα. Ωστόσο, η χώρα υπό τον Scholz χαράζει μια μετριοπαθή πορεία και παραλείπει τον κυρίαρχο ρόλο της στην Ευρώπη. Ο Scholz κατά το πρώτο έτος της θητείας του δεν έχει προσδιορίσει τον χαρακτήρα της πολιτικής του, ωστόσο δίνει έμφαση στη συνεργασία του κυρίως με τη Γαλλία. Ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες χαιρετίζουν τη δέσμευση της Γερμανίας για την στρατιωτικοποίησή της, η εφαρμογή της έχει δεχθεί κριτική. Οι Βρυξέλλες υποστηρίζουν ότι η πολιτική του Scholz δεν προθυμοποιείται να δείξει τον κυρίαρχο ρόλο για τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά αναγνωρίζει ότι χρειάζεται χρόνο προσαρμογής στην εξουσία λόγω της θητείας του, που βρίσκεται στον πρώτο χρόνο της.
Σύμφωνα με ειδικούς αναλυτές, ο Scholz οραματίζεται τη Γερμανία ως ισχυρό δρών στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, αλλά όχι πλέον τον καθοριστικό. O Lars Haider, συγγραφέας της βιογραφίας “Olaf Scholz: Der Weg zur Macht”, υποστήριξε το επιχείρημα ότι «Επί της ουσίας, ο Olaf Scholz ασπάζεται την πεποίθηση, ότι η Ευρώπη δύναται να συνεχίσει τη μορφή της στον κόσμο στον 21ο αιώνα μόνο αν είναι ενοποιημένη». Δηλαδή, η Κυβέρνηση του Scholz χρησιμοποιεί πιο ήπιες τακτικές και αναγνωρίζει τη συνεργασία του με τη Γαλλία, χαρακτηρίζοντάς την ως τον σημαντικότερο εταίρο της Γερμανίας εντός των ευρωπαϊκών συνόρων.
Ο Stefan Meister ως επικεφαλής του Προγράμματος Διεθνούς Τάξης και Δημοκρατίας στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, υποστηρίζει ότι ο Scholz έχει μερίδιο ευθύνης όσον αφορά την εκπροσώπησή του σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς οι μετριοπαθείς μεταρρυθμίσεις του αποδυναμώνουν την ισχύ της Ένωσης, με συνέπεια να υπάγεται στις πρωτοβουλίες των Η.Π.Α., σχετικά με την αντιμετώπιση εξωτερικών υποθέσεων (π.χ. του πολέμου). Γι’ αυτό, δεν δικαιολογείται η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της Ένωσης να μην πρωτοστατεί, καθώς οφείλει η ευρωπαϊκή συμβολή να υιοθετεί πιο προοδευτικές τακτικές, αντί απλώς να παρεμβαίνει έκτακτα σύμφωνα με την πορεία των γεγονότων.
Η λήψη αποφάσεων του Scholz συχνά εμφανίζεται ως λίγο κοντόφθαλμη. Οι επιδοτήσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης κερδίζουν πόντους στο εσωτερικό, αλλά εις βάρος των ευρωπαϊκών σχέσεων. Επίσης, ενώ δεσμεύεται να δαπανήσει για την άμυνα κατ’ εντολή των συμμάχων της Γερμανίας, συνεχίζει να πράττει με τέτοιον τρόπο που μόνο τείνει τις σχέσεις και αψηφά τον σκοπό. Παρά τις συζητήσεις για μια αλλαγή εποχής, ο ακριβής ρόλος, που θέλει ο Scholz να παίξει η Γερμανία στη διεθνή σκηνή, παραμένει ασαφής. Ό,τι κι αν γίνει, είναι απίθανο ο ίδιος ή οποιοσδήποτε να βρεθεί σε θέση να ευχαριστήσει τους πάντες. Οι πολιτικές του είναι περισσότερο αντιδραστικές και δεν αντιπροσωπεύουν ένα σαφές, συνεκτικό σύνολο ιδεών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- How a year of Olaf Scholz has changed and shaped Germany, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Germany has a new role in Europe under Scholz. Here’s what it looks like one year on, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Olaf Scholz’s message to Europe: Germany First, Politico, διαθέσιμο εδώ
