Της Δήμητρας Αργυρού,
Σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), κάθε πολίτης της Ε.Ε. έχει το δικαίωμα να κυκλοφορεί και να διαμένει ελεύθερα στην επικράτεια της Ε.Ε., με την επιφύλαξη των περιορισμών και των προϋποθέσεων που ορίζονται στις Συνθήκες και των μέτρων που λαμβάνονται για την εφαρμογή τους.
Όλοι οι πολίτες της Ε.Ε. και τα μέλη της οικογένειάς τους μπορούν να μείνουν σε κράτη-μέλη της Ε.Ε. έως 3 μήνες. Μόνο πολίτες της Ε.Ε. και τα μέλη της οικογένειας που βρίσκονται υπό συγκεκριμένο καθεστώς επιτρέπεται να διαμένουν τακτικά στο κράτος μέλος υποδοχής για περισσότερο από 3 μήνες και μέχρι 5 χρόνια. Ειδικότερα αυτοί είναι:
- Οικονομικά ενεργοί πολίτες:
1α) Εργαζόμενοι–μισθωτοί
1β) Αυτοαπασχολούμενοι
1γ) Άτομα που διατηρούν την ιδιότητα του εργαζομένου ή του αυτοαπασχολούμενου
1δ) Άτομα που αναζητούν εργασία
- Άτομα με επαρκή κεφάλαια
- Μαθητές
- Μέλη οικογένειας
Στην Ελλάδα, λοιπόν, οι πολίτες της Ε.Ε. δικαιούνται να διαμένουν έως και 3 μήνες. Η μόνη προϋπόθεση είναι ότι πρέπει να έχουν στην κατοχή τους έγκυρο δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο. Οι πολίτες της Ε.Ε., ωστόσο, μπορούν να παραμείνουν για περισσότερο από 3 μήνες εάν, όπως αναφέρθηκε και ανωτέρω:
- είναι μισθωτοί ή αυτοαπασχολούμενοι στην Ελλάδα.
- είναι φοιτητές ή βρίσκονται σε επαγγελματική κατάρτιση ή είναι άνεργοι,
- υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν επαρκή κεφάλαια και ασφάλιση υγείας·
Η σχετική νομοθεσία (Προεδρικό Διάταγμα 106/2007) ισχύει και για πολίτες κρατών μελών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Νορβηγία, Λιχτενστάιν, Ισλανδία) και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας.
Στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων στο εσωτερικό της Ε.Ε. εντάσσεται και η ελεύθερη κυκλοφορία των σπουδαστών/φοιτητών. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Οδηγία 93/96/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με το δικαίωμα των σπουδαστών, οποιοσδήποτε φοιτητής και υπήκοος κράτους μέλους της Ε.Ε. έχει τη δυνατότητα να φοιτήσει σε οποιοδήποτε πανεπιστήμιο άλλου κράτους μέλους της Ε.Ε., καθώς και να διαμείνει στη χώρα αυτή μέχρι την περάτωση των σπουδών του. Επιπλέον, είναι δυνατόν να αναγνωρισθούν τα επαγγελματικά και ακαδημαϊκά προσόντα που απέκτησε σε άλλο κράτος-μέλος από αυτό που θα επιθυμήσει να εργασθεί ή να συνεχίσει τις σπουδές του.
Βασική έκφανση της ελεύθερης κυκλοφορίας των σπουδαστών θεωρείται η ίση μεταχείριση των αλλοδαπών σπουδαστών με τους ημεδαπούς, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα ορισμένα εκπαιδευτικά δικαιώματα για τους κοινοτικούς σπουδαστές.
Φοίτηση επί ίσοις όροις
Περαιτέρω, οποιοδήποτε εκπαιδευτικό ίδρυμα κοινοτικής χώρας οφείλει να δεχθεί φοιτητές από άλλο κράτος μέλος και μάλιστα με τις ίδιες προϋποθέσεις που ισχύουν και για τους ημεδαπούς. Μπορούν ενδεχομένως να τεθούν κάποιοι γενικοί όροι πρόσβασης, όπως, για παράδειγμα, εξετάσεις, για να διαπιστωθεί το γνωστικό επίπεδο της γλώσσας, στην οποία διδάσκονται τα μαθήματα του πανεπιστημίου.
Δίδακτρα
Επιπροσθέτως, όσον αφορά την υποδοχή από εκπαιδευτικό ίδρυμα κράτους-μέλους, αυτή πρέπει να είναι ανοιχτή σε όλους τους κοινοτικούς φοιτητές και οι αλλοδαποί είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν, σε περίπτωση υποχρεωτικής καταβολής διδάκτρων, το ίδιο ποσό με αυτό που θα καταβάλλουν και οι ημεδαποί φοιτητές.
Δικαίωμα διαμονής
Τέλος, αναφορικά με το δικαίωμα διαμονής, οι κοινοτικοί υπήκοοι έχουν φυσικά τη δυνατότητα να διαμένουν στη χώρα των σπουδών τους, καθώς μόνο έτσι επιτυγχάνεται η αποτελεσματική πρόσβαση στην εκπαίδευση του κράτους αυτού. Το δικαίωμα αυτό, λοιπόν, χορηγείται εφόσον προηγηθεί έγκυρη εγγραφή σε αναγνωρισμένο κρατικό ίδρυμα, υπάρχει υγειονομική ασφάλιση και ο φοιτητής διαθέτει επαρκείς πόρους, ώστε να μην επιβαρύνει το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας του κράτους υποδοχής. Το ίδιο δικαίωμα διαμονής παράλληλα αναγνωρίζεται και στο/στη σύζυγο και τα παιδιά του φοιτητή, εφόσον και αυτοί πληρούν τους όρους της υγειονομικής ασφάλισης και των επαρκών πόρων διαβίωσης. Ταυτόχρονα, τα ως άνω αναφερθέντα άτομα –μέλη της οικογένειας του σπουδαστή– λαμβάνουν και αυτά την άδεια διαμονής και μπορούν να εργασθούν ως μισθωτοί ή ελεύθεροι επαγγελματίες στη χώρα υποδοχής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
-
Free movement and residence of EU citizens and family members, διαθέσιμο εδώ
