Της Ιόλης Βολτή,
Κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό να αναλύσουμε τον τρόπο με τον οποίο η τεχνολογία συνδέεται άρρηκτα με την επιστήμη (όπως είναι αδύνατον να υπάρξει ανάπτυξη της τεχνολογίας χωρίς πρόοδο των επιστημών, έτσι είναι αδύνατον να υπάρξει εξέλιξη της επιστήμης χωρίς ανάπτυξη της τεχνολογίας) και ταυτόχρονα τον τρόπο με τον οποίο η βιοηθική «φρενάρει» την αλματώδη επιστημονική ανάπτυξη. Πλέον, η τεχνολογία διαμορφώνει ευνοϊκές συνθήκες διαβίωσης και επηρεάζει καθοριστικά την καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου.
Στο πλαίσιο αυτό, εμφανίζεται η βιοηθική, η οποία εξετάζει κριτικά το ζήτημα και μελετά τις τεχνολογικές καινοτομίες από μία διαφορετική οπτική, περισσότερο «ανθρωποκεντρική». Τα τεχνολογικά επιτεύγματα επιφέρουν θετικές επιδράσεις στην καθημερινότητά μας. Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που προκαλούν αναστάτωση στον επιστημονικό κόσμο. Με την πάροδο του χρόνου, ξεκίνησε να εμφανίζεται ο κλάδος της βιοηθικής, επηρεάζοντας την πορεία της τεχνολογίας. Αποτελεί διεπιστημονικό κλάδο και ασχολείται με επιστημονικά ζητήματα, προσεγγίζοντάς τα υπό το πρίσμα της ηθικής. Τα πεδία που εξετάζει αφορούν τη Βιολογία, την Ιατρική, τη Φιλοσοφία, τη Νομική, τη Θεολογία, την Κοινωνιολογία και την Ιστορία. Ως πεδίο, υποστηρίζει ότι είναι σημαντικό να εξετάζονται παράλληλα και τα ηθικά ζητήματα που αφορούν την ανθρώπινη ζωή.
Όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη, για παράδειγμα, τίθενται ζητήματα ενημέρωσης για συγκατάθεση του ασθενούς σε περίπτωση χρήσης της, ασφάλειας (κατά πόσο δηλαδή είναι έγκυρα τα δεδομένα που παρουσιάζουν), προσωπικών δεδομένων και διαφάνειας (κατά πόσο διαδίδονται τα στοιχεία του ασθενούς) και, τέλος, μεροληψίας αλγορίθμων, όπου χρειάζεται αντικειμενική εξαγωγή αποτελεσμάτων.
Ο 21ος αιώνας χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές και ιδίως σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Από τη μία, η ελευθερία και η δημοκρατική σκέψη κυριαρχούν ως αρχές και αξίες, στις περισσότερες τουλάχιστον ανθρώπινες κοινωνίες. Από την άλλη, όμως, σημειώνονται ανατρεπτικές καταστάσεις στη ροή των πραγμάτων που, απ’ ό,τι φαίνεται, η ανθρωπότητα δεν είναι έτοιμη να δεχθεί. Η εξέλιξη της τεχνολογίας προκαλεί συζητήσεις και προβληματισμούς για τον τρόπο που επηρεάζει τον κόσμο.
Ειδικότερα, η τεχνοεπιστήμη (η οποία υποστηρίζει ότι η σχέση μεταξύ τεχνολογίας και επιστήμης είναι τέτοια ώστε όταν πρόοδος γίνεται σε έναν από αυτούς τους τομείς, αναμφισβήτητα πρόοδος θα δημιουργηθεί και στην άλλη) και η βιοτεχνολογία (=περιλαμβάνει τη χρήση βιολογικών διαδικασιών, σε συνδυασμό με τεχνολογικά στοιχεία για τη δημιουργία προϊόντων για εμπορικούς σκοπούς ή που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη βιομηχανία) αποτελούν βασικούς τομείς που άπτονται ζητημάτων βιοηθικής και που επηρεάζουν καθοριστικά την ανθρωπότητα.
Κατά αυτόν τον τρόπο, αναδύονται ερωτήματα ως προς το εάν είναι πάντα ωφέλιμο να έρχονται στην επιφάνεια τεχνολογικές ανακαλύψεις, οι οποίες όμως ενδέχεται να αλλάζουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η κοινωνία και να την επηρεάζουν με τρόπο καθοριστικό και αμετάβλητο. Για τον λόγο αυτόν, απαιτείται κάθε φορά που γίνεται μία μεγάλη επιστημονική ανακάλυψη, μία στάθμιση των πραγμάτων, έτσι ώστε το κόστος να μην είναι μεγάλο για την κοινωνία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
-
Νέες προκλήσεις στην ανθρωπότητα από την εξέλιξη της τεχνολογίας: Το πεδίο της βιοηθικής βάζει όρια στην αλματώδη ανάπτυξη, thesafia.com, διαθέσιμο εδώ
