Του Ελευθέριου Χονδρού,
Ο Γάλλος Πρόεδρος, Emmanuel Macron, αντιμετώπισε έντονη κριτική από το Κίεβο και τις χώρες της Βαλτικής την Κυριακή, αφού πρότεινε ότι η Ρωσία θα πρέπει να λάβει εγγυήσεις ασφαλείας ως μέρος των μελλοντικών διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Οι επικριτές του λένε ότι είναι λάθος να επιδιώκεται μια συμφωνία με ένα τρομοκρατικό κράτος. Προειδοποιούν ότι η συμφωνία θα καταλήξει να είναι εξίσου άχρηστη με τις προηγούμενες που έχει υπογράψει η Ρωσία, σύμφωνα με τις οποίες το Κίεβο αναγνώρισε την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας.
Ο Oleksiy Danilov, ο Γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, εμφανώς φορτισμένος έγραψε στο Twitter: «Κάποιος θέλει να παράσχει εγγυήσεις ασφαλείας σε ένα κράτος τρομοκρατικό και δολοφόνο;». Σύμφωνα με τα λόγια του, μια «αποπυρηνικοποιημένη και αποστρατικοποιημένη» Ρωσία, η οποία θα έπρεπε να υποβληθεί σε δίκη τύπου Νυρεμβέργης, θα ήταν η καλύτερη εγγύηση ειρήνης για την Ουκρανία και τον κόσμο.
Τα σχόλια του Macron εκτός των άλλων φάνηκε επίσης να δίνουν αξιοπιστία στον ισχυρισμό του Putin ότι το ΝΑΤΟ είχε «επεκταθεί» προς τα σύνορα της Ρωσίας, με την εισαγωγή πρώην σοβιετικών χωρών στη συμμαχία και ότι αυτός ήταν ένας νόμιμος λόγος για την εισβολή. Η συμμαχία αρνήθηκε κατηγορηματικά αυτόν τον ισχυρισμό, ενώ επαναλαμβάνει τακτικά την πολιτική της «ανοιχτής πόρτας», δηλαδή ότι κάθε χώρα, βάσει της εθνικής της κυριαρχίας, έχει το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική της θέση και ότι η Μόσχα δεν έχει δικαίωμα να ασκήσει βέτο στους αιτούντες. Γάλλος αξιωματούχος δήλωσε την Κυριακή ότι παραμένει προτεραιότητα της Γαλλίας να βοηθήσει την Ουκρανία να αντισταθεί στις ρωσικές επιθέσεις, για να διασφαλίσει ότι η κυριαρχία της θα μπορούσε να αποκατασταθεί μετά την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων.
Ουσιαστικά, παρατηρούνται δύο είδη πολιτικών στις ευρωπαϊκές χώρες. Από τη μία, είναι οι υπέρμαχοι μιας πιο επιθετικής εξωτερικής πολιτικής, που συχνά βασίζεται σε ισχυρή στρατιωτική ισχύ. Από την άλλη, βρίσκονται αυτοί που προσπαθούν να επιλύσουν διεθνείς συγκρούσεις χωρίς την απειλή της βίας. Το θέμα της αντιμετώπισης της Ουκρανίας και της Ρωσίας δεν είναι διαφορετικό. Ας υποθέσουμε ότι ο Macron ανήκει στην δεύτερη κατηγορία και ότι ο Danilov έχει εκφράσει καλύτερα τις θέσεις των πολιτικών της πρώτης κατηγορίας. Σύμφωνα με τους πολιτικούς της πρώτης κατηγορίας, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου της Ουκρανίας, Volodymyr Zelenskyy, η συζήτηση με τον Putin είναι απαγορευτική. Μόνο μετά την κατάρρευση ή την εξαφάνιση του Ρώσου Προέδρου, ο Zelenskyy θα δεχόταν να μιλήσει με τον εκπρόσωπο της Μόσχας. Αλλά σύμφωνα με τους πολιτικούς του άλλου είδους, αν και η φήμη του Putin έχει μειωθεί σημαντικά, εξακολουθεί να είναι ο «ισχυρός άνδρας» στη Ρωσία. Το να υποθέσουν ότι θα αντικατασταθεί από ένα εσωτερικό πραξικόπημα είναι ένα υπερβολικό σενάριο.
Ομοίως, η υπόθεση ότι η συνέχιση του πολέμου για πολλούς ακόμη μήνες –ή και χρόνια– θα επέφερε αναπόφευκτα την κατάρρευση της Ρωσίας, είναι επίσης κάτι το επικίνδυνο. Μπορεί φυσικά να κάνουν λάθος, αλλά το να φανταζόμαστε μια εξασθενημένη Ρωσία, που επιτρέπει στον εαυτό της να αποστρατικοποιηθεί, μοιάζει με ταινία επιστημονικής φαντασίας. Η Ουκρανία μπορεί να είναι επιτυχής στο πεδίο της μάχης, αλλά μια προσπάθεια ανακατάληψης της Κριμαίας με τη βία θα μπορούσε, επίσης, να προκαλέσει μια ασύμμετρη απάντηση από τη Ρωσία, με όπλα μαζικής καταστροφής.
Οι δύο κατηγορίες πολιτικών βλέπουν το τέλος του παιχνιδιού διαφορετικά. Από την μία, οι πιο «επιθετικοί» πολιτικοί πιέζουν για τη συνθηκολόγηση της Ρωσίας, η οποία φέρει μεγάλο ρίσκο, ενώ από την άλλη υπάρχει ελπίδα για μια ειρηνευτική συμφωνία, η οποία μπορεί να είναι αναξιόπιστη και μπορεί να φανεί ως ένδειξη αδυναμίας της Δύσης. Στη διπλωματική στρατηγική του Macron, ούτε η αλλαγή καθεστώτος, ούτε η ρωσική συνθηκολόγηση είναι στα χαρτιά. Αυτό σημαίνει ότι το τέλος του παιχνιδιού θα μπορούσε να έρθει νωρίτερα. Οι πιο επιθετικοί πολιτικοί είναι πιο υπομονετικοί. Για αυτούς, η αντιμετώπιση των ανησυχιών της Ρωσίας για την ασφάλεια θυμίζει τη συμφωνία του Μονάχου του 1938 για την συνθήκη ειρήνης Γερμανίας και Τσεχοσλοβακίας, η οποία αποδείχθηκε βραχύβια. Για τους «πασιφιστές πολιτικούς» η ειρήνη είναι μια όμορφη λέξη, που δηλώνει κάτι λιγότερο ιδεαλιστικό, γιατί πρέπει να το διαπραγματευτείς με τον εχθρό σου. Ποτέ δεν είναι τέλειο, καθώς οι δύο αντίπαλες πλευρές πρέπει να το προσυπογράψουν.
Στην υπόθεση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας με τον Putin, μια από τις εγγυήσεις ασφαλείας θα ήταν πιθανώς η δέσμευση της Ουκρανίας να μην γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Άλλες μπορεί να περιλαμβάνουν την ανάκληση της παρουσίας του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη. Το συμπέρασμα είναι ότι οι προϋποθέσεις για να συμφωνήσουν οι δύο πλευρές, ώστε να τερματιστεί η σύγκρουση, δεν υπάρχουν επί του παρόντος. Η Ουκρανία ισχυρίζεται ότι οι διαπραγματεύσεις είναι εφικτές μόνο εάν η Ρωσία σταματήσει να επιτίθεται και αποσύρει τα στρατεύματά της. Στον αντίποδα, η Ρωσία υποστηρίζει πως οι διαπραγματεύσεις δεν είναι δυνατές, έως ότου η Δύση αναγνωρίσει τις περιοχές που έχει προσαρτήσει παράνομα. Και οι δύο ισχυρισμοί είναι απαγορευμένοι για την άλλη πλευρά. Καλή τύχη στον Macron, αν θέλει να φέρει λύση στο ζήτημα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Macron blasted for saying Moscow needs ‘security guarantees’ to end the Ukraine war, Εuronews, διαθέσιμο εδώ
- Macron says new security architecture should give guarantees for Russia, Reuters, διαθέσιμο εδώ
