Του Ανδρέα Βλάχου,
Οι ταινίες φαγητού έρχονται σε δύο γεύσεις: χαρούμενες γιορτές που επιβεβαιώνουν τη ζωή της οικογένειας, της κοινότητας και του μοιράσματος (Babette’s Feast, Big Night) ή φρικιαστικές καταγγελίες καταναλωτισμού και απελπισίας (La Grande Bouffe, The Meaning of Life). Αυτή η κωμωδία τρόμου για ένα υπερ-αποκλειστικό εστιατόριο, που πρέπει να επισκεφτείτε σε ένα ιδιωτικό νησί, προέρχεται από τους σεναριογράφους Seth Reiss και Will Tracy και τον σκηνοθέτη Mark Mylod, και ανήκει σε μεγάλο βαθμό στην τελευταία κατηγορία. Οι υπότιτλοι του κεφαλαίου είναι τα στοιχεία του μενού, καθώς προχωρά το γεύμα και γίνονται όλο και πιο ανησυχητικά.
Το “The Menu” έχει κάτι κοινό με εκείνο το πρόσφατο βραβευμένο Τρίγωνο της Θλίψης, σχετικά με τους πλουτοκράτες που κολυμπούν σε ένα πολυτελές κρουαζιερόπλοιο. Και στα δύο παρουσιάζεται ένα ταπεινό μπέργκερ σε αντίθεση με το ένοχο εκλεκτό φαγητό. Αλλά το μενού είναι πιο ελεγχόμενο και πιο ενδιαφέρον, με ένα ή δύο πραγματικά γέλια. Αν και οφείλω να ομολογήσω ότι είμαι ανυπόμονος με την προσδοκία ότι σε κάποιο επίπεδο, όποιο κι αν είναι το σατιρικό πλαίσιο, υποτίθεται ότι θα απογοητεύσουμε όλους αυτούς τους γνώστες γκουρμέ λεπτομερειών.
Δεν μπορεί κανείς να υποτιμήσει πόσο οι επιδέξιες στιλιστικές επιλογές του “The Menu” εμπλουτίζουν την ένταση και τους θεματικούς στόχους της ιστορίας. Το σκηνικό του μυστηριώδους εστιατορίου φωτογραφίζεται από τον Mylor και τον κινηματογραφιστή Peter Deming (Drag Me to Hell, 2009) με κυκλοθυμικό, χαμηλών τόνων φωτισμό και μια σκληρή, σκούρα χρωματική παλέτα. Το καταπιεστικό περιβάλλον ενισχύεται περιλαμβάνοντας την ιστορία σε ένα βράδυ βίαιων αποκαλύψεων. Ομοίως, υπάρχουν στενοί χώροι που οδηγούν στην κύρια τραπεζαρία. Οι οπτικές επιλογές που κάνει η Mylor, συμπεριλαμβανομένων των γυάλινων πάνελ, των σκούρων χρωμάτων και της περιορισμένης χωρητικότητας, είναι σκόπιμες. Το μπρουταλιστικό σχέδιο συνάγει τη φυλάκιση των χαρακτήρων, καθώς ο Slowik τους αναγκάζει να αναλογιστούν το παρελθόν. Η απελπισία τους να δραπετεύσουν εντείνεται με τη μείωση της ιστορίας σε ένα κομμάτι δωματίου, όπου οι φρουροί του Slowik εμποδίζουν οποιονδήποτε να φύγει και τιμωρεί γρήγορα τους διαφωνούντες.
Η αίσθηση εγκλωβισμού ενισχύεται από τον ισχυρό σχεδιασμό του ήχου. Αντλώντας από τον διάλογο της Succession, το “The Menu” χρησιμοποιεί αλληλοκαλυπτόμενες συνομιλίες για να δείξει την τέρψη των καλεσμένων. Η κοροϊδία διακόπτεται από τον βίαιο θόρυβο του Slowik, που τσακίζει τα χέρια του για να τραβήξει την προσοχή όλων. Τα ενισχυμένα ηχητικά εφέ, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού που φωνάζει «ναι σεφ!» από κοινού, τονίζουν το σύμπλεγμα του Θεού του Slowik, καθώς ελέγχει το προσωπικό του και φυλακίζει τους καλεσμένους του. Αυτές οι σκοτεινές στιλιστικές επιλογές στη συνέχεια παντρεύονται αποτελεσματικά με τα κωμικά ένστικτα του Mylod. Ενώ ο τόνος κυμαίνεται μεταξύ τρόμου και ωμής κωμωδίας, ο Mylod εξισορροπεί προσεκτικά αυτές τις διαθέσεις πριν ξεφορτώσει τις εκρήξεις βίας. Το χιούμορ επηρεάζει, επίσης, τη σκηνοθεσία, όπως οι κάρτες τίτλων στην οθόνη που περιγράφουν τα συστατικά ενός γεύματος. Η τελευταία κάρτα είναι ιδιαίτερα ξεκαρδιστική.
Η ταινία αντιστρέφει απαλά τη γνωστή υπόθεση «γιατί είμαστε όλοι εδώ;» μέσα από το χιούμορ και τη βία. Οι αποκαλύψεις πίσω από κάθε πρόσκληση ή επεισόδιο μετατρέπονται από ξεκαρδιστικές σε ανησυχητικές. Ένα αστείο παράπονο αφορά την αντίρρηση του Slowik σε μια τρομερή ταινία που του χάλασε το Σαββατοκύριακο. Η μόνη φορά που οι συγγραφείς ψαχουλεύουν τα μυστικά τους είναι όταν καταφεύγουν για λίγο σε μια παράγωγη συσκευή πλοκής, που το παρελθόν του Slowik κρύβεται όμορφα πίσω από μια κλειδωμένη πόρτα. Η προσωπική ιστορία έχει προτεραιότητα έναντι της λογικής και της έκθεσης, ιδιαίτερα ερωτήματα σχετικά με το πώς ο Slowik έκανε πλύση εγκεφάλου στο προσωπικό του και σε άλλες υποσημειώσεις οικοδόμησης του κόσμου.
Όπως ήταν αναμενόμενο, το έμπειρο καστ προσφέρει πλούσιες και συναρπαστικές ερμηνείες. Λίγοι ηθοποιοί σήμερα θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν τον φόβο και τον εκφοβισμό μιας μικρής ματιάς όπως και ο Ralph Fiennes. Η απαίσια παρουσία του και η παράξενη συμπεριφορά του μετριάζονται, έτσι ο ηθοποιός δεν υπερισχύει ποτέ της ταινίας. Αντ’ αυτού, επιλέγει να χαρίζει στιγμές χιούμορ στο στριμμένο κακό του. Ο τρόπος με τον οποίο ο Slowik γουρλώνει τα μάτια του στο λούσιμο του Tyler είναι ένα παράδειγμα της αστείας ανθρώπινης επαφής που εφαρμόζει σε αυτό το τέρας. Ο Nicholas Hoult αποτυπώνει έξοχα τη συκοφαντική προσωπικότητα του Tyler. Η βλακεία του είναι υστερική και ο ρόλος μοιάζει με το έργο του στο The Great, που συναντιούνται η σκληρότητα και η ανοησία. Αναδεικνύεται ως μια απροσδόκητα επικίνδυνη φιγούρα.
Το Margot της Anya Taylor-Joy είναι ένα εξαιρετικό φύλλο, που αντιμετωπίζει την εμμονή του Tyler με έντονο σκεπτικισμό. Η πραότητα της ηθοποιού αποδεικνύεται επιδέξια πονηρή. Είναι μια κρυφή προσέγγιση για την απόκρυψη της τροχιάς της Margot και την ενστάλαξη της εξέλιξης μέσα από μια απίθανη, αλλά όλο και πιο συμπαθητική, σίγουρη για τον εαυτό της ηρωίδα. Εντυπωσιακοί είναι και οι δεύτεροι ρόλοι. Ο John Leguizamo διασκεδάζει, καθώς ο ξεφτιλισμένος ηθοποιός ονόμασε απλώς το “Movie Star”, του οποίου το τελευταίο έργο ήταν μια απόλυτη καταστροφή. Ο Hong Chau, από το Downsizing (2017), είναι άλλος ένας που ξεχωρίζει λόγω του ήρεμου εκφοβισμού που εκφράζει, καθώς η Έλσα στέκεται σταθερά ενάντια στις απαιτήσεις των καλεσμένων της. Αυτές οι ερμηνείες διασφαλίζουν ότι η ταινία είναι συναρπαστική, ακόμα και όταν η ιστορία του προσωπικού της κουζίνας του Slowik παραμένει άπιαστη.
Οι βασικές ιδέες του “The Menu” είναι αρκετά προφανείς και η γελοιογραφία του φτάνει τόσο μακριά, χωρίς τίποτα από τον αυθεντικό πόνο, ας πούμε, του Foxcatcher του Bennett Miller, που έδειξε τον παλαιστή του Channing Tatum στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του, άρρωστο από το πρόγραμμα γυμναστικής του, που απλώς παρήγγειλε τα πάντα από την υπηρεσία δωματίου και τα καταβροχθίζουν όλα σε ένα όργιο αυτομίσους. Αλλά είναι καλοερμηνευμένο και σκηνοθετημένο από τον Mylod με νόστιμα δεύτερα πιάτα με γαρνιτούρα από χιούμορ και θάνατο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- The Menu (2022), imdb.com, διαθέσιμο εδώ
