Της Μαρίας Πέπονα,
Ως Gen Z, zoomers ή ελληνιστί Γενιά Ζ χαρακτηρίζονται τα άτομα, που έχουν γεννηθεί περίπου μεταξύ των ετών 1995–2010. Τα χαρακτηριστικά αυτής της γενιάς έχουν διαμορφωθεί από ένα σύνολο παραγόντων, οι οποίοι επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας της. Οι δύο βασικότεροι είναι: η κατανόηση και η συμβίωση με την ψηφιακή τεχνολογία, αλλά και η βίωση αλλεπάλληλων κρίσεων. Βασικότερη πηγή πληροφόρησης –για τα περισσότερα μέλη αυτής της γενιάς– αποτελούν τα social media, αφού έχουν χάσει την αίσθηση εμπιστοσύνης για τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Λόγω του μεγάλου βαθμού εξοικείωσής τους με το ψηφιακό περιβάλλον, οι zoomers έχουν αναπτύξει επαρκώς τη δυνατότητα της κριτικής σκέψης και μπορούν να φιλτράρουν τις όποιες πληροφορίες λαμβάνουν.
Είναι η πρώτη γενιά που ανετράφη υπό τους όρους της παγκοσμιοποίησης και σε μεγάλο ποσοστό έχει λάβει παρόμοια οπτικοακουστικά ερεθίσματα, χάρη στη μεγάλη ταχύτητα, με την οποία διαδίδονται οι πληροφορίες, την εύκολη πρόσβαση στις ηλεκτρονικές συσκευές και τα social media. Η χρησιμοποίηση δημοφιλών πλατφορμών (π.χ. Tik Tok, Youtube, Facebook, Instagram, Twitter κ.α), εκτός από ψυχαγωγία, προσφέρουν πλέον ένα νέο, εύχρηστο εργαλείο για τα νεότερα άτομα, ώστε να μπορούν να αλληλοεπιδρούν, να συζητούν, να ενημερώνονται για τις πολιτικές εξελίξεις και να διαδίδουν τις προσωπικές πολιτικές τους οπτικές.
Η συγκεκριμένη χρήση των κοινωνικών δικτύων έχει ως αποτέλεσμα την προσέλκυση ψηφοφόρων νεαρής ηλικίας, αφού τα πολιτικά μηνύματα διαδίδονται ταχύτερα, με τρόπο συνοπτικό, και συνήθως με απλουστευμένη γλώσσα. Το υψηλό ενδιαφέρον για την εγχώρια, αλλά και τη διεθνή πολιτική ζωή αποτελεί σημείο αναφοράς. Θέματα και άνθρωποι, που άλλοτε θα αγνοούνταν από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, πλέον αποκτούν τη δική τους δύναμη και φωνή έκφρασης, ικανή να μεταφέρει τα λεγόμενά τους ατόφια σε ολόκληρη την υφήλιο. Από την άλλη πλευρά, από αυτή την ελεύθερη προς όλους προσβασιμότητα στις εφαρμογές (apps) έχουν ωφεληθεί συνωμοσιολόγοι, φερέφωνα ψευδών ειδήσεων, οργανώσεις και άτομα, που κηρύττουν μίσος ή προβληματικές απόψεις και ιδεολογίες.
Η πολιτική πραγματικότητα για τα άτομα της Gen Z είναι πολύ σημαντική, καθώς ενδιαφέρονται για λύσεις σε πάγια ζητήματα και έχουν παύσει να εναποθέτουν τις ελπίδες τους για αλλαγή στα κόμματα του παρελθόντος. Το ενδιαφέρον τους, όταν έρχεται η ώρα της πολιτικής επιλογής, επικεντρώνεται στην κλιματική μεταβολή, την επίτευξη της οικονομικής ισότητας και τη γεφύρωση του χάσματος της έμφυλης ανισότητας. Τα τρία κύρια ζητήματα επηρεάζουν ή θα επηρεάσουν μελλοντικά την ποιότητα ζωής τους και, έτσι, θέλουν να αποκτήσουν λόγο προς αυτά και ευκαιρίες κοινωνικοοικονομικής ανέλιξης.
Ας μην παραμερίζεται το γεγονός ότι πρόκειται για μια γενιά με μεγάλους αριθμούς εξειδικευμένης εργασίας, ανεξαρτήτως του τομέα επιλογής κατάρτισης, δηλαδή πανεπιστήμιο ή τεχνική εκπαίδευση. Για τους πρώτους, η διαρκής και συνεχής ανάπτυξη των δεξιοτήτων αποτελεί μια νόρμα, πράγμα που προβλέπεται πως θα εντατικοποιηθεί ακόμη περισσότερο με το πέρασμα των ετών. Αντίστοιχες καταστάσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν και τα άτομα της τεχνικής εκπαίδευσης, τα οποία επιβαρύνονται επιπλέον με τα όλο και πιο σύνθετα χρησιμοποιούμενα μέσα.
Παράλληλα, μην έχοντας βιώσει συγκεκριμένες καταστάσεις, που έχουν καθορίσει τις προηγούμενες γενεές, οι κάθε είδους δοκιμασίες γίνονται αντιληπτές ως προκλήσεις για την αντιμετώπιση νέων πολύπλοκων αινιγμάτων και ενδεχόμενων δυσκολιών, που με κάποιον τρόπο θα πρέπει να μεταμορφωθούν σε ευκαιρίες. Στην πραγματικότητα, ο τρόπος σκέψης της Gen Z έχει σχηματιστεί με θεμέλιο τη βαθιά θέληση για αλλαγή του σημερινού συστήματος, εργαλειοποιώντας τους μηχανισμούς που προσφέρονται από τις υπάρχουσες δομές του. Πράγμα που σημαίνει, μεταξύ άλλων, και τη μεταστροφή από τους έως τώρα φορείς έκφρασης της λαϊκής θέλησης.
Παρότι, ο πολιτικός προσανατολισμός της Γενιάς Ζ φαίνεται να εκπροσωπείται γενικά περισσότερο από φιλελεύθερες ιδεολογίες, δεν ισχύει πάντα αυτό το σενάριο. Τα τελευταία χρόνια, σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, παρατηρείται άνοδος των κομμάτων της άκρας δεξιάς, με πιο πρόσφατο παράδειγμα εκείνο της Ιταλίας. Πράγμα που αποδεικνύει την αναποτελεσματικότητα των μεθόδων πολιτικής προσέγγισης των νέων ψηφοφόρων από τα κόμματα της προοδευτικής και φιλελεύθερης πτέρυγας.
Το συμπαγές δόγμα μιας περασμένης εποχής και η άρνηση αποδοχής των νέων δεδομένων από τα κόμματα και τις νεολαίες τους σημαίνει τη δυσλειτουργία μιας ολόκληρης κοινωνίας. Αυτή η κατάσταση, όπως είναι φυσικό, δεν προσφέρεται για τη γόνιμη ενασχόληση με τα κοινά και ενθαρρύνει την πολιτική αδιαφορία, αφού οι ανησυχίες και τα αιτήματα της νέας γενιάς δεν εκπροσωπούνται ικανοποιητικά. Άρα αυτό που χρειάζεται, μεταξύ άλλων, είναι η καλύτερη ποιότητα του λόγου που εκφέρεται δημόσια, η σωφροσύνη και η προώθηση ενός συστήματος πραγματικής και όχι εικονικής αξιοκρατίας.
Η συγκεκριμένη γενιά, λοιπόν, είναι εκείνη που πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στην παραμονή στα αρχέτυπα και τα στεγανά της προηγούμενης ή στην εγκαθίδρυση και δημιουργία ενός συστήματος αξιών και πολιτικών θεσμοθετήσεων, που μπορεί να εκπροσωπεί και να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις των σύγχρονων ρυθμών/απαιτήσεων. Η σίγουρα απαιτητική αρχή διαμόρφωσης μιας νέας, πιο ελπιδοφόρας εποχής, υπόσχεται την αντικατάσταση μιας σειράς χρόνιων παθογενειών και δυσλειτουργιών από προοπτικές βελτίωσης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Οι πολιτικές προτεραιότητες της Generation Z, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Απολιτίκ και ανενημέρωτη; Η Gen Z σπάει τα στερεότυπα, moneyreview.gr, διαθέσιμο εδώ
- How social media is influencing Gen Z’s political views, unfspinnaker.com, διαθέσιμο εδώ
- Η Γενιά Ζ και το σύγχρονο «Προλεταριάτο»: Το μεγάλο στοίχημα, athensvoice.gr, διαθέσιμο εδώ
- Europe’s underestimated young voters, ecfr.eu, διαθέσιμο εδώ
