Του Δημήτρη Σπυριδάκη,
Τα τελευταία χρόνια, φράσεις όπως «οικογενειακή βία» και «βία κατά των γυναικών» απασχολούν όλο και συχνότερα την επικαιρότητα. Πολλά περιστατικά γυναικοκτονιών, τα οποία είδαν το φώς της δημοσιότητας στο πρόσφατο παρελθόν, σόκαραν το πανελλήνιο και εύλογα προκάλεσαν προβληματισμό σε όλους μας. Η ενδοοικογενειακή βία και η γυναικοκτονία αποτελούν κοινωνικά φαινόμενα τα οποία μάλιστα φαίνεται να λαμβάνουν μεγάλη έκταση εντός της ελληνικής κοινωνίας. Τι οδήγησε όμως σε αυτήν την έξαρση και τι μπορεί να κάνει η πολιτεία για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος;
Η πανδημία και ο επακόλουθος εγκλεισμός της «καραντίνας» για αρκετούς μήνες τα προηγούμενα χρόνια, σίγουρα, αποτέλεσε έναν παράγοντα έξαρσης του φαινομένου της βίας εντός της οικογένειας. Η συχνότητα όπου τέτοια φαινόμενα έκαναν την εμφάνισή τους στη δημοσιότητα μεγάλωσε, αλλά συνάμα άρχισε να ευαισθητοποιεί παραπάνω την κοινή γνώμη. Επίσης, το κίνημα #metoo και το επακόλουθο κύμα αποκαλύψεων για περιστατικά παρενόχλησης και κακοποίησης γυναικών δημιούργησε ένα κύμα συμπαράστασης προς τις γυναίκες που δέχονται βία είτε αυτή προέρχεται από την οικογένεια είτε από το εργασιακό περιβάλλον. Όλα αυτά ενθάρρυναν πολλές γυναίκες να μιλήσουν για τον «γολγοθά» τους, φέρνοντας παράλληλα αυτό το μείζον ζήτημα στο προσκήνιο.
Η καθολική καταδίκη αυτών των φαινομένων βίας εις βάρος των γυναικών είναι κάτι αναμενόμενο. Τι μπορεί, όμως, πρακτικά να κάνει η πολιτεία για να συνεισφέρει ουσιαστικά στην καταπολέμηση του φαινομένου; Πρόσφατα είδαμε να παρουσιάζεται μια ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία η οποία αναμένεται να βοηθήσει στην άμβλυνση του προβλήματος. Ο λόγος γίνεται για το «κομβίον πανικού» ή αλλιώς “panic button”. Σύμφωνα με τη σχετική τροπολογία που κατατέθηκε προ ημερών στη Βουλή, το συγκεκριμένο πιλοτικό πρόγραμμα αφορά προς το παρόν τις γυναίκες που έχουν πέσει θύμα ενδοοικογενειακής βίας και διαμένουν στην περιφέρεια Αττικής και Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης. Τι είναι, όμως, αυτό το «panic button»; Πρόκειται για μια εφαρμογή που θα εγκαθίσταται στα κινητά εκείνων των γυναικών και θα δίνει την δυνατότητα άμεσης ειδοποίησης της Ελληνικής Αστυνομίας σε περίπτωση κινδύνου ή απειλής της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας του προσώπου που την χρησιμοποιεί.
Η πρωτοβουλία αυτή φαίνεται αρκετά υποσχόμενη, αν και βρίσκεται ακόμη σε πιλοτικό στάδιο. Αποτελεί, βέβαια, άλλη μια απόδειξη πως η τεχνολογία μπορεί να αποτελέσει σημαντικό σύμμαχο της πολιτείας για την επίλυση πολλών κοινωνικών προβλημάτων. Κανείς πολίτης, καμία γυναίκα δεν δύναται να αισθάνεται μόνη σε περίπτωση που γίνεται θύμα βίας. Η Πολιτεία πρέπει να δείξει έμπρακτα πως βρίσκεται στο πλευρό των θυμάτων. Αυτό τονίστηκε ιδιαιτέρως στην εκδήλωση με θέμα «Πολιτικές για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών» που διοργανώθηκε πριν λίγες μέρες στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας αλλά και του Πρωθυπουργού. Χαρακτηριστικά η Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Μαρία Συρεγγέλα ανέφερε: «Το Panic Button είναι μια ευκαιρία για κάθε γυναίκα που βιώνει τον εφιάλτη μέσα στο σπίτι της να προστατευτεί και να ζητήσει βοήθεια όταν η φωνή της δε μπορεί να ακουστεί έξω από τους τέσσερις τοίχους».
Να σημειωθεί πως η λειτουργία συμβουλευτικών κέντρων που παρέχουν ψυχολογική και νομική υποστήριξη στα θύματα, η λειτουργία της 24ωρης γραμμής βοήθειας 15900 αλλά και η πρόσφατη πιλοτική εφαρμογή του «panic button» αποτελούν μερικές από τις παροχές που προσφέρει το κράτος για τη βοήθεια των γυναικών που πέφτουν θύματα βίας και κακοποίησης. Βέβαια, υπάρχουν ακόμη πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα τέτοια περιστατικά βίας. Το βέλτιστο θα ήταν να μη συμβαίνουν καν, επενδύοντας στη διαπαιδαγώγηση των νέων πολιτών και την καλλιέργεια μιας κουλτούρας σεβασμού προς το άλλο φύλο.
Κλείνοντας, γίνεται αντιληπτό πως η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα σοβαρό ζήτημα της κοινωνίας μας το οποίο χρήζει αντιμετώπισης. Σοβαρά βήματα έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά έχουμε ακόμη δρόμο μπροστά. Πέρα από δράσεις όπως το panic button χρειάζεται να ενταχθούν στο σχολικό πρόγραμμα σπουδών ανάλογες θεματικές σχετικά με την καλύτερη διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς. Ήδη φαίνεται πως κάτι αλλάζει, ας ελπίσουμε πως αυτή τη τάση θα συνεχιστεί μέχρι την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Βία κατά των γυναικών: Διακομματικό «παρών» για την εξάλειψή της, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
- «Panic button» για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας – Στη Βουλή η τροπολογία, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
