Της Άννας Καλαγιά,
Είναι γεγονός πως στη σημερινή εποχή η ανθρώπινη επαφή έχει δώσει τη θέση της σε έναν κόσμο ψηφιακών διαλόγων και ηλεκτρονικών σχέσεων. Η έλευση της τεχνολογίας, σε συνδυασμό με τη διευρυμένη χρήση των κοινωνικών μέσων και δικτύων επικοινωνίας, έχουν μεταβάλει σε μεγάλο ποσοστό τον τρόπο κοινωνικοποίησης και ανθρώπινης επαφής. Αυτή η μεταβολή έχει εντείνει το φαινόμενο της αποξένωσης μεταξύ των ανθρώπων, καθώς και την απομόνωση αυτών σε σχέση με το κοινωνικό σύνολο.
Ο γρήγορος ρυθμός ζωής και οι ευκολίες που προσφέρει το διαδίκτυο μας έχουν απομακρύνει από παραδοσιακές συνήθειες που εξυπηρετούσαν στην ενίσχυση της κοινωνικότητάς μας και στο «δέσιμο» των μελών της κοινωνίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο περίπατος σε ένα πάρκο έδωσε τη θέση του σε ένα ασταμάτητο ‘‘scrolling’’ στις οθόνες των κινητών μας και η απόλαυση μιας βόλτας στην πλατεία αντικαταστάθηκε από πολύωρη θέαση βίντεο και ταινιών στις διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες. Αυτήν την αλλαγή κοινωνικής κουλτούρας έρχεται να αποτρέψει, όμως, η παρουσία του καλύτερου συντρόφου του ανθρώπου, που δεν μπορεί να είναι άλλος από τους τετράποδους φίλους μας. Και αν το μυαλό σας πήγε σε κάποια άλλη οντότητα πέρα από τους αγαπημένους μας σκύλους, λυπάμαι, αλλά αυτό το άρθρο είναι αφιερωμένο στις ψυχές αυτές που έλαβαν ρόλο «φύλακα αγγέλου» και δεν το διαπραγματεύονται για τίποτα άλλο στον κόσμο.
Η επαφή του ανθρώπινου γένους με το σκύλο εντοπίζεται πολύ βαθιά στον χρόνο. Ο σκύλος, όντας η εξελικτική μορφή του λύκου, αποτελεί συνοδοιπόρο μας σε όλα τα ιστορικά γεγονότα από αρχαιοτάτων χρόνων. Υμνήθηκε στα βιβλία ως ο πιο πιστός σύντροφος του ανθρώπου και αναφέρεται πολλές φορές στην ιστορία της εξελικτικής μας πορείας. Ποιο είναι, όμως, αυτό το χαρακτηριστικό που του δίνει αυτήν την εξέχουσα θέση στη ζωή μας; Σύμφωνα με την επιστήμη, η απάντηση ερευνάται στο πλέον ξεχωριστό χαρακτηριστικό του σκύλου, την υπερβολική κοινωνικότητα. Είναι αξιοσημείωτο, εξάλλου, πως ο σκύλος δεν αρέσκεται απλώς στο να μας συνοδεύει, αλλά επιδιώκει να δημιουργήσει ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς με το αφεντικό του.
Κατά τα ευρήματα της επιστήμης της κυνολογίας, ο σκύλος έχει τη χαρακτηριστική δυνατότητα να επηρεάζει τα επίπεδα ωκυτοκίνης στον οργανισμό του ανθρώπου. Η ωκυτοκίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται στον οπίσθιο λοβό της υπόφυσης και ευθύνεται για τη δημιουργία συναισθηματικών δεσμών μεταξύ των ανθρώπων. Σύμφωνα, όμως, με τις έρευνες, η ορμόνη αυτή αυξάνεται και κατά την επαφή ανθρώπου και σκύλου. Σε αυτήν την ανακάλυψη, εναποθέτουν πολλοί επιστήμονες και τον ανεξήγητο δεσμό μας με τους τετράποδους προστάτες μας.
Επιπρόσθετη στην επιστήμη έρχεται να υποστηρίξει τον δεσμό αυτό και η καθημερινότητα. Μελετώντας τη συμπεριφορά του ανθρώπου έπειτα από την επαφή του με τον σκύλο, διαπιστώνουμε πολλά πλεονεκτήματα που απορρέουν από τη σχέση αυτή. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, στη σύγχρονη εποχή το ανθρώπινο είδος πάσχει από φαινόμενα αποξένωσης και συναισθηματικής απομόνωσης. Αυτά τα φαινόμενα τείνουν να εμφανίζονται σπανιότερα σε ανθρώπους που συντροφεύονται από ένα σκύλο. Πιο συγκεκριμένα, μελέτη του Πανεπιστημίου Tufs στις Η.Π.Α. έδειξε πως τα άτομα που έχουν σκύλο δημιουργούν πιο ισχυρούς δεσμούς με τον περίγυρό τους, σε σχέση με εκείνα που δεν έχουν. Η παρουσία του σκύλου, λοιπόν, μας βοηθάει να ανακαλύψουμε και να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας.
Παράλληλα, εκτός από την ενίσχυση του συναισθηματικού μας κόσμου, ο σκύλος μάς ωθεί να βγούμε εκτός σπιτιού. Σε μια καθημερινότητα που όλα μπορούν να γίνουν με το πάτημα ενός κουμπιού από την ασφάλεια του σπιτιού μας, το να έχει κανείς σκύλο του δίνει το έναυσμα να επισκεφτεί το πάρκο ή να διοργανώσει κάποια εξόρμηση στη φύση. Μέσω αυτών των δραστηριοτήτων, ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή με άλλους που συμμερίζονται την αγάπη προς τα σκυλιά, έχοντας έτσι την ευκαιρία να διευρύνει τον κοινωνικό του κύκλο και να μοιραστεί τις ανησυχίες αλλά και τις χαρές του σχετικά με τους τετράποδους φίλους του.
Η παραπάνω πρακτική αποτέλεσε και τον βασικό τρόπο κοινωνικοποίησης ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της καραντίνας λόγω του COVID-19. Όσοι ήταν τυχεροί να έχουν για παρέα τον σκύλο τους, όχι μόνο κατάφεραν να αντιμετωπίσουν με λιγότερο στρες τα νέα δεδομένα που επέβαλε η κυβέρνηση, αλλά παράλληλα είχαν έναν πολύ σημαντικό λόγο να βγουν εκτός σπιτιού και να αποδράσουν από τη σκληρή πραγματικότητα. Αυτό το τελευταίο, άθελά τους, τούς βοήθησε να αναπτύξουν κοινωνικές επαφές με όσους έβγαζαν το δικό τους κατοικίδιο για βόλτα, διατηρώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη διάθεση για κοινωνικοποίηση σε υγιή επίπεδα.
Συμπερασματικά, ο σκύλος καταφέρνει με την ύπαρξή του και μόνο να «ξεκλειδώνει» την ψυχή μας και να μας μαθαίνει τον εαυτό μας. Παράλληλα, αποτελεί τον πιο καλό μας δάσκαλο σε θέματα που αφορούν τη συναναστροφή μας με άλλους ανθρώπους, αλλά και με τον ίδιο. Παρακολουθώντας τον τρόπο με τον οποίο καταφέρνει να αποτελεί πηγή χαράς και αγάπης για εμάς, τόσο επιστημονικά όσο και πρακτικά, διαμορφώνει την κοινωνική πλευρά της προσωπικότητάς μας. Του χρωστάμε περισσότερα από όσα φανταζόμαστε και η κοινωνία μας, —ειδικά στη νέα της μορφή– έχει ανάγκη από τέτοιες ξεχωριστές ψυχές που διατηρούν τα βασικά της χαρακτηριστικά, όπως την ανάγκη για κοινωνικοποίηση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Σκύλος, el.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Οι 10 λόγοι που ο σκύλος κάνει τη ζωή μας καλύτερη, onmed.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η επιστήμη απαντά: Τι κάνει τόσο ιδιαίτερους τους σκύλους; naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
