Της Φωτεινής Καρρά,
Ο πολιτισμός, ως πηγή δυστυχίας, όπως έλεγε ο Φρόυντ, βρίσκει κατά κάποιο τρόπο τη δικαίωσή του στη σύγχρονη πολυεπίπεδη και πολύμορφη κρίση της εποχής μας. Η κρίση αυτή διακυβεύει τις αξίες μας, την ηθική μας και το μέλλον, κυρίως το δικό μας, των νέων. Η εικόνα της σημερινής κοινωνίας είναι αποκαρδιωτική και εμετική.
Έχοντας ως απόδειξη τα εκατοντάδες εγκλήματα που διαπράττονται καθημερινά, τις δολοπλοκίες, τους ψυχολογικούς εκβιασμούς, εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι η κοινωνία μας πλέον έχει αποκτήσει μιθριδατισμό έναντι των σημερινών καρκινωμάτων.
Είναι γενικά παραδεκτό ότι στον αιώνα της γιγάντωσης του τεχνικού πολιτισμού και της συρρίκνωσης του ηθικού και πνευματικού πολιτισμού, κυριαρχεί ο αμοραλισμός και η κρίση αξιών. Σε μια κοινωνία με πενιχρά ανθρωπιστικά ιδεώδη και συλλογικά οράματα πρυτανεύουν αξίες όπως ο εύκολος πλουτισμός, η ατομιστική προβολή, η ικανοποίηση της καταναλωτικής μανίας και η μισαλλοδοξία.
Η υπερσυσσώρευση υλικών αγαθών, επακόλουθο του τεχνοκρατικού τρόπου ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων στα σύγχρονα αστικά κέντρα, περιορίζει τον ζωτικό χώρο έκφρασης των πολιτών, οι οποίοι μην μπορώντας να εξωτερικεύσουν την ενεργητικότητά τους προβαίνουν σε θηριώδεις συμπεριφορές. Απότοκος αυτού είναι η σύνθλιψη της προσωπικότητάς τους και η κυριαρχία της ανομίας.
Ο αμοραλισμός της σύγχρονης εποχής, με την εκδήλωση χάσματος μεταξύ ηθικοπνευματικού και υλικοτεχνικού πολιτισμού, συμβάλλει στην αύξηση της εγκληματικότητας. Τα άτομα που δεν τους έχουν εμφυσηθεί τα κατάλληλα πρότυπα και αξίες γίνονται έρμαια του φανατισμού και συχνά επιδίδονται σε βίαιες πράξεις.
Η κοινωνία είναι ανταγωνιστική, το άτομο κλείνεται στον εαυτό του και γίνεται αντικοινωνικό, πηγαίνοντας κόντρα στη φύση του, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη. Αυτή η στάση τείνει τις περισσότερες φορές να οδηγήσει σε κατάθλιψη ή σε ακραία φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας.
Η ηθική αγκύλωση που δεσπόζει τη σημερινή εποχή μετατρέπει τον άνθρωπο σε homo homini lupus, το οποίο ενισχύει η αέναη αναξιοκρατία. Από τη στιγμή, δηλαδή, που το σύστημα επιτρέπει να επικρατούν εκείνοι που έχουν τα μέσα, τότε απώτερος στόχος γίνεται η κυριαρχία. Ο άνθρωπος ενδιαφέρεται για το «έχειν» και το «φαίνεσθαι» και όχι για το «είναι», θεοποιώντας το χρήμα, μένοντας εσωτερικά νεκρός, γεγονός που τον οδηγεί στον ασπασμό της μηδενιστικής αντίληψης.
Η ζοφερή πραγματικότητα αποδεικνύει ότι οι νέοι πλέον έχουμε φτάσει σε σημείο να κονιορτοποιούμε όποια ελπίδα και αν υπάρχει με τη συνεχή απεμπόληση των ηθικών αξιών, βαυκαλίζοντας τους εαυτούς μας πως αυτή είναι η κοινωνία που μας αρμόζει, αυτή που οραματιστήκαμε. Χρέος μας είναι, λοιπόν, να μην εθελοτυφλούμε, αλλά να καταστήσουμε τις προσπάθειες μας ακράδαντες.
