Της Κλεάνθης Αποστόλου,
Αυτές τις μέρες, ο Έλληνας Υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, με αφορμή τις εξελίξεις στα αυξημένα περιστατικά βιασμών και παιδεραστίας, αλλά και τη συζήτηση που έχει ανοίξει σχετικά με τις ποινές στους συγκεκριμένους παραβάτες, ανακοίνωσε ότι βλέπει θετικά τον χημικό ευνουχισμό, ως προϋπόθεση για την υπό όρους απόλυση αυτών των κατηγορουμένων, αφού έχουν εκτίσει ένα μέρος της ποινής τους. Ο χημικός ευνουχισμός δεν είναι κάτι καινούριο ως τεχνική. Κράτη της Ευρώπης, αλλά και ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ την έχουν θέσει σε εφαρμογή πολλάκις στο παρελθόν.
Βέβαια, ως ιδέα παρουσιάστηκε από τον Charles Huggins το 1941, ο οποίος έπειτα από πολλά χρόνια έλαβε το βραβείο Νόμπελ για την εργασία του, όπου ο χημικός ευνουχισμός είχε απόλυτη ένδειξη για την αντιμετώπιση διαφόρων τύπων καρκίνου. Ειδικότερα, τα τελευταία χρόνια, οι γιατροί χρησιμοποιούν αυτήν τη μέθοδο για τη θεραπεία καρκίνων που σχετίζονται με ορμόνες, όπως ο καρκίνος του προστάτη και ο ανδρικός τύπος καρκίνου του μαστού. Έχει αποδειχθεί ότι η μείωση των ανδρογόνων μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της ανάπτυξης και της μετάστασης του καρκίνου.
Αναφορικά με την εφαρμογή του σε παιδοβιαστές, το 1996 η Καλιφόρνια υιοθέτησε μία παρόμοια τακτική, ενώ πολλές ακόμη Πολιτείες της Αμερικής, όπως η Φλόριντα, η Τζόρτζια και η Λουιζιάνα ακολούθησαν το παράδειγμά της. Ορισμένες, όπως το Τέξας, συνιστούν στους κρατούμενους μέχρι και τον χειρουργικό ευνουχισμό, δηλαδή την αφαίρεση των όρχεων. Στη Ρωσία εφαρμόζεται ποινή χημικού ευνουχισμού για βιαστές κοριτσιών κάτω των 14 ετών. Επιπλέον, στην Ευρώπη, χώρες όπως το Βέλγιο, η Πολωνία, η Τσεχία, η Εσθονία και η Ουκρανία έχουν θεσμοθετήσει την εφαρμογή του χημικού ευνουχισμού. Στη Γερμανία, ο χημικός ευνουχισμός έχει εθελοντική βάση και εφαρμόζεται με αντάλλαγμα την ελάττωση των ποινών των καταδικασθέντων και τη βελτίωση των συνθηκών φυλάκισής τους. Επίσης, και στην Αγγλία το 2012 εκατό βρετανοί παιδόφιλοι σε φυλακή του Νότιγχαμ, συναίνεσαν ώστε να υποβληθούν σε χημικό ευνουχισμό, στο πλαίσιο προγράμματος για τη μείωση των πιθανοτήτων διάπραξης νέων σεξουαλικών εγκλημάτων.
Τελικά, πώς μπορεί να περιγραφεί η διαδικασία του χημικού ευνουχισμού; Πρόκειται για τη μείωση των επιπέδων των ανδρικών ορμονών ή των ανδρογόνων. Ο περιορισμός των επιπέδων της λίμπιντο θεωρείται πως μπορεί να μειώσει και τη σεξουαλική δραστηριότητα. Ο χημικός ευνουχισμός πραγματοποιείται κυρίως με τη χρήση φαρμάκων για τη μείωση της παραγωγής των ανδρικών ορμονών στους όρχεις, δηλαδή με ενέσεις αντι-ανδρογόνων ή με χάπια που προκαλούν το ίδιο αποτέλεσμα.
Η τεστοστερόνη ελαττώνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, παρόμοια με αυτά που παρατηρούνται κατά τον χειρουργικό ευνουχισμό. Η σεξουαλική ικανότητα ελαττώνεται, λόγω της διαδικασίας, ενώ αναφέρεται επίσης συρρίκνωση των όρχεων και του πέους. Ωστόσο, ο χημικός ευνουχισμός δεν διαρκεί για πάντα, αλλά για όσο χρονικό διάστημα λαμβάνονται τα φάρμακα. Μόλις ο λήπτης σταματήσει να παίρνει την κατάλληλη αγωγή, τα επίπεδα των ορμονών επανέρχονται στο φυσιολογικό.
Συγκεκριμένα, χορηγούνται φάρμακα ορμονοθεραπείας για την καταστολή ανδρογόνων (κυρίως της τεστοστερόνης και της διυδροτεστοστερόνης), τύπου Diane και Depo-Provera, που χρησιμοποιούνται και για θεραπεία παθολογικών καταστάσεων και κυρίως του καρκίνου του προστάτη, μειώνοντας τα επίπεδα της τεστοστερόνης που «θρέφει» τα καρκινικά κύτταρα. Ο τρόπος χορήγησης είναι συνήθως υποδόριος και ακολουθείται δυναμικό πρόγραμμα δοσολογίας, με βάση το πώς κινείται η παραγωγή ανδρογόνων στο κάθε άτομο.
Συνήθως, η τακτικότητα χορήγησης κυμαίνεται από μια φορά τον μήνα μέχρι μια φορά τον χρόνο, ενώ η επίδραση της καταστολής είναι πλήρως αναστρέψιμη. Μόλις σταματήσει η φαρμακευτική αγωγή, τα επίπεδα των αντίστοιχων ανδρικών ορμονών επανέρχονται άμεσα στις προηγούμενες τιμές, αποδεικνύοντας την αναστρεψιμότητα της τεχνικής αυτής.
Βέβαια, ο χημικός ευνουχισμός δεν χρησιμοποιείται ως τεχνική μόνο στο ανθρώπινο φύλο. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι επιστήμονες με σκοπό να αντιληφθούν το φαινόμενο της αυτογονιμοποίησης σε διάφορα είδη φυτών, οδηγούνται στη στειρότητα των αρσενικών σειρών καλλιέργειας, εστιάζοντας στο ορμονικό υπόβαθρο αυτής της απόπειρας. Κυρίως με χορήγηση γαμετοκτόνων, γίνεται προσπάθεια παρατήρησης του συνόλου των σπόρων, του ρυθμού βλάστησης και της ζημιάς σε ολόκληρο το φυτό.
Τελικά, πρέπει να θεωρείται αποδεκτή ως τεχνική ο χημικός ευνουχισμός; Μήπως ξεπερνιούνται τα ηθικά όρια της επιστημονικής κοινότητας, ειδικά όσον αφορά τον άνθρωπο και το δικαίωμα στην σεξουαλικότητά του; Τα ερωτήματα είναι πολλά, αλλά μήπως έχει φτάσει ο καιρός να ξεμπερδευτεί τελικά το κουβάρι αυτών των προβληματισμών;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Χημικός ευνουχισμός: Τι είναι και σε ποιες χώρες εφαρμόζεται, in.gr. Διαθέσιμο εδώ
- Ευνουχισμός, el.wikipedia.org. Διαθέσιμο εδώ
- Χημικός ευνουχισμός: Τι σημαίνει, πώς λειτουργεί και πώς εφαρμόζεται, tanea.gr. Διαθέσιμο εδώ
