Της Αγγελικής Μανωλάκη,
Το επάγγελμα του ψυχολόγου φαίνεται να αποκτά όλο και περισσότερη απήχηση στις νεαρές ηλικίες, με τα ποσοστά των νέων που ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τον κλάδο της Ψυχολογίας να αυξάνονται συνεχώς. Παρά τα αδιαμφισβήτητα θετικά στοιχεία του επαγγέλματος, όπως η αίσθηση ικανοποίησης, όταν βοηθάει κανείς κάποιον να δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες στη ζωή του ή όταν ασχολείται με έρευνα, η οποία μπορεί να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή των ανθρώπων προς το καλύτερο, υπάρχουν αναμφίβολα και κάποιες δυσκολίες, οι οποίες χρειάζεται να αναφερθούν.
Το πιο σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, είναι η επαγγελματική αποκατάσταση. Δυστυχώς, σε αντίθεση με άλλα επαγγέλματα, μετά το τέλος του πανεπιστημίου, οι απόφοιτοι δεν κατέχουν επαρκείς γνώσεις για να δουλέψουν σε κάποιο πλαίσιο χωρίς επίβλεψη. Μάλιστα, δεν υπάρχουν τέτοια πρόβλεψη στη χώρα μας, παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις, όπου λίγοι βρίσκουν μια θέση ως βοηθοί ψυχολόγου και κερδίζουν εμπειρία και γνώσεις. Σε καμία περίπτωση οι θέσεις αυτές δεν καλύπτουν τη ζήτηση που υπάρχει ανάμεσα σε χιλιάδες αποφοίτους ετησίως. Κάπως έτσι λοιπόν, το μεταπτυχιακό έχει γίνει απαραίτητο, αλλά και πάλι η επαγγελματική αποκατάσταση δεν εξασφαλίζεται, αφού για ακόμα μια φορά, ο δημόσιος τομέας προσφέρει λίγες θέσεις και συνήθως ζητούνται αρκετά προσόντα.
Επιπρόσθετα, ο ερευνητικός τομέας στη χώρα μας δεν είναι αρκετά ανεπτυγμένος και η χρηματοδότηση τις πιο πολλές φορές είναι από ελάχιστη έως ανύπαρκτη. Κάπως έτσι, αρκετοί απόφοιτοι στρέφονται προς την εκπαίδευση σε κάποια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, μέσης διάρκειας 3-4 ετών, με τελικό κόστος από 4.000 έως 8.000 χιλιάδες ευρώ. Μετά το πέρας της, συνήθως ιδιωτεύουν ανοίγοντας ένα δικό τους γραφείο.
Το πρόβλημα είναι, αφενός, οι περιορισμένες ευκαιρίες εργασίας πάνω στο αντικείμενο. Αφετέρου, το τελικό υψηλό κόστος, αφού ειδικά για φοιτητές που σπουδάζουν εκτός του μόνιμου τόπου κατοικίας, το πτυχίο στα 4 χρόνια μπορεί να κοστίσει, μεσοσταθμικά 30.000 με 40.000 ευρώ (αναφερόμενοι στα έξοδα διαβίωσης) και η εκπαίδευση για ένα μεταπτυχιακό περίπου 4.000 ευρώ. Όπως γίνεται κατανοητό, πρόκειται για ένα κόστος δυσβάσταχτο για πολλές οικογένειες ή φοιτητές, οι οποίοι στηρίζονται οικονομικά στις δυνάμεις τους.
Επιπρόσθετα, χρειάζεται να συνυπολογιστεί και το συναισθηματικό «φορτίο» που ενυπάρχει στο επάγγελμα του ψυχολόγου. Είναι γνωστό πως πρόκειται για ένα επάγγελμα με έντονα συναισθήματα, λόγω των διαφορετικών ανθρώπων που συναντά κανείς, οι οποίοι μπορεί να έχουν ζήσει επώδυνες ιστορίες, τις οποίες μεταφέρουν στο πρόσωπο που έχουν απέναντί τους. Σε αυτό το σημείο, η ενσυναίσθηση και η πραγματική κατανόηση αποτελούν λέξεις-κλειδιά για έναν νέο ψυχολόγο. Για τον λόγο αυτό, μάλιστα, είναι λεπτή η ισορροπία ανάμεσα στο ειλικρινές ενδιαφέρον για έναν πελάτη και στη διατήρηση της ψυχικής ηρεμίας και ισορροπίας του ψυχολόγου.
Μία ακόμα δυσκολία, η οποία αφορά το οικονομικό κομμάτι, είναι η προώθηση των υπηρεσιών ενός ψυχολόγου στην ελεύθερη αγορά και η προσέλκυση νέων πελατών· διαδικασία αρκετά απαιτητική, χρονοβόρα και δύσκολη. Λαμβάνοντας υπόψη, μάλιστα, τις σημερινές οικονομικές συνθήκες, για πολλούς ανθρώπους η επίσκεψη σε έναν ψυχολόγο μπορεί μεν να είναι μια αναγκαιότητα, αποτελεί δε και ένα είδος πολυτέλειας.
Στο σημείο αυτό, χρειάζεται να διευκρινιστεί πως σκοπός του συγκεκριμένου άρθρου είναι η ενημέρωση και όχι η αποθάρρυνση για την ενασχόληση με τον τομέα της ψυχολογίας. Ωστόσο, είναι πολύ καλύτερο κάποιος να γνωρίζει τις όποιες δυσκολίες ελλοχεύουν σε ένα επάγγελμα, παρά να τις αγνοεί και μελλοντικά να «προσγειωθεί» άτσαλα και απότομα στην πραγματικότητα. Είναι σίγουρο πως δυσκολίες και αντιξοότητες συναντά κανείς σε όλα τα επαγγέλματα. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο ο καθένας είναι αποφασισμένος να αντιμετωπίσει αυτές τις δυσκολίες και να μετατρέψει το όνειρό του σε πραγματικότητα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- 8 πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ύπαρξης ψυχολόγου, el.sainte-anastasie.org, διαθέσιμο εδώ
- Το κόστος ζωής των φοιτητών εκτός του τόπου μόνιμης κατοικίας, foititikanea.gr, διαθέσιμο εδώ
