Της Ειρήνης Διακρούση,
Γεννήθηκα στην Αθήνα των ’00s και μεγάλωσα σε έναν κόσμο όπου η αξία σου ζυγιζόταν σε κιλά και μετριόταν στα νούμερα μιας πολυεθνικής. Άκουγα τα παιδάκια στο σχολείο μου να λένε τη λέξη «χοντρός» σαν κάποιου είδους προσβολή και τη γενιά των μαμάδων τους να αγοράζουν μικρότερα ρούχα, «γιατί τη Δευτέρα ξεκινούσαν δίαιτα». Στα 8 μου, ζυγιζόμουν με τη ζυγαριά της γιαγιάς μου σε καθημερινή βάση, ενώ στα 14, όταν έβγαινα για ψώνια με τις φίλες μου, ντρεπόμουν να πάρω το L στη μπλούζα που μου άρεσε κι ας με έσφιγγε στο στήθος το Μ. Στα 16 μου, πήρα ένα κίτρινο λινό φόρεμα σε L και όταν πήγα να το φορέσω, μου ήταν πολύ κοντό. Μπορώ να πω πως ακόμη, όταν το σκέφτομαι, με πονάει η ανάμνηση του πώς αισθάνθηκα τότε.
Ξέρω πως αυτές οι αναμνήσεις δεν είναι μόνο δικές μου και πως και εσείς οι ίδιοι, αν το σκεφτείτε, θα έχετε αρκετές παρόμοιες ιστορίες. Καθημερινά ακούμε ανθρώπους να παραπονιούνται για κάποιο τζιν που τους ήταν πολύ μακρύ και έπρεπε να το πάνε για κόντεμα ή για το φόρεμα που δεν τους κούμπωνε και αναγκάστηκαν να πάνε να το αλλάξουν, σε σημείο που συνειδητοποιούμε πως αυτά τα στάνταρ νούμερα δεν είναι τόσο καθολικά όσο μας τα πλασάρει η βιομηχανία της μόδας. Τι είναι, όμως, το “standardized sizing”; Είναι τα γνωστά σε όλους μας νούμερα S, M, L ή 36, 38, 40 κλπ., τα οποία αντιστοιχούν σε κάποιες σταθερές μετρήσεις, με στόχο να καλύψουν τις προσωπικές μας ανάγκες για ένδυση.
Αν, όμως, αυτές οι μετρήσεις είναι τόσο σταθερές, τότε γιατί σε κάθε εταιρεία ρούχων μπορεί να φοράμε άλλο νούμερο; Αυτό οφείλεται στο “vanity sizing”, μια πρακτική με την οποία το ρούχο αναγράφει μικρότερο νούμερο, ενώ στην πραγματικότητα το κόψιμο και οι μετρήσεις του αντιστοιχούν σε μεγαλύτερο νούμερο. Αυτή τη μέθοδο την εφαρμόζουν οι πολυεθνικές, καθώς τα μικρότερα νούμερα αυξάνουν την αυτοπεποίθηση των πελατών, ενώ τα μεγαλύτερα το αντίστροφο. Προφανώς, αν οι πελάτες έχουν καλή ψυχολογία, τα θετικά τους συναισθήματα για αυτό το κατάστημα αυξάνονται και έτσι είναι πιο πιθανό να κάνουν περισσότερες αγορές και να το επισκεφθούν ξανά.
Εδώ όμως, γεννιέται το ερώτημα: ποιο είναι το πρόβλημα με αυτή την πρακτική, αν στην πραγματικότητα μας κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα; Αυτή η μέθοδος των πολυεθνικών βρίσκει «πάτημα» στις ανθρώπινες ανασφάλειες και ενισχύει το στίγμα απέναντι στα μεγαλύτερα νούμερα. Οι άνθρωποι, και ιδίως οι γυναίκες, αυτοπροσδιορίζουν σε μεγάλο βαθμό την αξία τους με τα νούμερα που αναγράφουν τα ρούχα τους και κατηγορούν τους εαυτούς τους και τα σώματά τους, εάν δεν χωράνε στο συγκεκριμένο νούμερο.
Το πρόβλημα αυτό δεν περιορίζεται στα ρούχα. Στα εσώρουχα, υπάρχει μεγάλο στίγμα στα νούμερα σουτιέν μεγαλύτερα του D. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι, σχεδόν σε όλα τα καταστήματα, το νούμερο-τομή της διαφορετικής κατασκευής ενός σουτιέν είναι το Ε. Συνήθως τα χαριτωμένα ή τα αισθησιακά σουτιέν κατασκευάζονται μέχρι το size C, σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι το D, ενώ στα μεγαλύτερα νούμερα, κυριολεκτικά τα μόνα σουτιέν που υπάρχουν είναι πλήρους κάλυψης. Έτσι, κατανοούμε πως προωθείται η αντίληψη τόσο στα ρούχα όσο και στα εσώρουχα πως οι γυναίκες με καμπύλες ή οι εύσωμες γυναίκες, πρέπει να κρύψουν το σώμα τους και πως δεν αξίζουν να φορέσουν κάτι όμορφο ή διαφορετικό. Αυτές οι περιορισμένες επιλογές έχουν ως αποτέλεσμα άνθρωποι που θα αισθάνονται πιο άνετα φορώντας ένα μεγαλύτερο νούμερο, να αγοράζουν ρούχα ή εσώρουχα σε μικρότερο νούμερο, έτσι ώστε να «μπορούν» να φορέσουν ό,τι τους αρέσει.
Η «καρδιά» του προβλήματος είναι πως οι μετρήσεις των ρούχων βασίζονται σε δύο τύπους σωματότυπου: στον σωματότυπο «κλεψύδρα» και στον σωματότυπο «αχλάδι», αλλά σε μία περισσότερο αδύνατη, ψηλή και δυτικοκεντρική εκδοχή τους. Επομένως, καταλαβαίνουμε πως το standardized sizing, πέρα από σεξιστικές και χονδροφοβικές, έχει και φυλετικές προεκτάσεις. Ειδικά αν αναλογιστούμε πως εμείς ως Ελληνίδες δυσκολευόμαστε να βρούμε το κατάλληλο νούμερο, καθώς, σε αντίθεση με το δυτικοκεντρικό πρότυπο, ο κλασικός γυναικείος μεσογειακός σωματότυπος είναι μετρίου αναστήματος, με μικρό στήθος και λεκάνη και γοφούς πιο «ανοιχτούς», ας σκεφτούμε πόσο πιο δύσκολο είναι για γυναίκες άλλης καταγωγής να βρουν το κατάλληλο νούμερο ρούχων.
Θα σκέφτεστε μέσα σας τώρα, πως καλή είναι η παρατήρηση του προβλήματος, ποιες, όμως, είναι οι προτεινόμενες λύσεις; Στις μέρες μας, μιλάμε πολύ για την έννοια της συμπεριληψιμότητας (inclusivity) και πως πρέπει να δομήσουμε έναν κόσμο ανοιχτό σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φύλου, φυλής, εθνικότητας, σεξουαλικότητας, κοινωνικής τάξης και κατάστασης υγείας. Σίγουρα γίνονται μικρά, αλλά προοδευτικά βήματα προς αυτόν τον κόσμο, τόσο από την παγκόσμια κοινότητα όσο και από τη βιομηχανία της μόδας, όμως, έχουμε ακόμη πολλά χιλιόμετρα να διανύσουμε.
Προσωπικά, η λύση που θα πρότεινα είναι κάτι που παρατήρησα μέσα από την προσωπική μου εμπειρία. Προ Brexit εποχές, έκανα αρκετές αγορές από Μεγάλη Βρετανία και αυτό που παρατηρούσα σε όλα τα ηλεκτρονικά καταστήματα ρούχων είναι πως είχαν διαφορετικές γραμμές ρούχων για διάφορους σωματότυπους. Είχαν την κλασική “skinny” γραμμή που έχουν όλα τα καταστήματα, μια “curvy” γραμμή για γυναίκες με καμπύλες και μια “plus size” γραμμή για εύσωμες γυναίκες. Επίσης, είχανε γραμμές ρούχων και ανάλογα με το ύψος: μια “petite” για τις κοντές γυναίκες, την κλασική γραμμή για τις μεσαίες σε ύψος γυναίκες και μια “tall” γραμμή για τις ψηλές. Αν μπορούν αυτές οι εταιρείες να κάνουν τέτοιες γραμμές, γιατί οι μεγάλες πολυεθνικές, που έχουν καταστήματα σε όλες τις μεγάλες πόλεις σε όλο τον κόσμο, δεν το κάνουν; Σίγουρα, πάντως, δεν είναι γιατί τους λείπει το απαραίτητο κεφάλαιο, καθώς κάθε χρόνο επεκτείνονται ολοένα και σε περισσότερες περιοχές του κόσμου.
Κλείνοντας, θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όλους μας πως αν επισκεπτόμαστε ένα μαγαζί και αισθανόμαστε δυσφορία, καθώς ο σωματότυπός μας δεν εκπροσωπείται αρκετά ή και καθόλου, δεν είναι δική μας ευθύνη. Στην πραγματικότητα, είναι αποτυχία της εταιρείας, η οποία έχει την ευθύνη να λάβει υπόψη όλους τους πελάτες της και να μην τους προσβάλλει. Τα ρούχα πρέπει να χωράνε σε εμάς και να ικανοποιούν τις δικές μας προσωπικές ανάγκες και όχι εμείς να προσπαθούμε να χωρέσουμε σε αυτά, για να ταιριάζουμε στην αισθητική της βιομηχανίας της ένδυσης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Why don’t clothes fit???, youtube.com, διαθέσιμο εδώ
- Vanity sizing and how it impacts women’s body image confidence, news.illinoisstate.edu, διαθέσιμο εδώ
- Inside the fight to take back thw fitting room, time.com, διαθέσιμο εδώ
