Της Γλυκερίας Πίγκα,
Διανύουμε τον 21ο αιώνα και παρά τους αγώνες και τις επαναστάσεις, που συνέβησαν σε διάφορους τομείς, εξακολουθεί να υπάρχει ανισότητα μεταξύ των ανδρών και των γυναικών στην αγορά εργασίας. Μια αξιόλογη προσπάθεια για την εξίσωση των δύο φύλων θεωρείται το ψήφισμα του 1995 από το 4ο συνέδριο του Ο.Η.Ε, η Διακήρυξη του Πεκίνο, όπως ονομάστηκε. Στόχος της ήταν η επίτευξη μεγαλύτερης ισότητας ανάμεσα στα δύο φύλλα, ανά τον κόσμο.
Στατιστικά στοιχεία παρουσιάζουν πως οι γυναίκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αμείβονται λιγότερο συγκριτικά με τους άνδρες. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι γυναίκες διεκδίκησαν το δικαίωμα για ίση αντιμετώπιση σε όλες τις πτυχές της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Συγκεκριμένα, μάλιστα, για τον κλάδο της εργασίας, θεσμοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση η αρχή ίσης αμοιβής –ανεξαρτήτως φύλου– για την ίδια εργασία ή την εργασία ίσης αξίας (άρθρο 157 ΣΛΕΕ, ενσωματωμένο στην οδηγία 2006/54/ΕΚ). Επομένως, η οποιαδήποτε μισθολογική διαφορά ανάμεσα σε έναν άνδρα και μία γυναίκα για εργασία ίσης αξίας θεωρείται παράνομη.
Σύμφωνα με έρευνα, οι άνισες χρηματικές απολαβές θεωρούνται βασικό εμπόδιο στην επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών, γεγονός που υποστηρίζει το 57% των συμμετεχόντων σε αυτή. Από την άλλη πλευρά, τονίζεται πως η πλειοψηφία επιχειρήσεων, που διοικείται από γυναίκες, παρέχουν ίσες ευκαιρίες σε όλους τους εργαζόμενους. Είναι ευρέως γνωστό πως η γυναίκα στην καθημερινότητα της –εκτός από την εργασία της– αναλαμβάνει μεγαλύτερο αριθμό ευθυνών, σχετικά με τη φροντίδα και μέριμνα της οικογένειας. Μία έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέδειξε –συγκεκριμένα για την Ελλάδα– πως, λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων, σημαντικός αριθμός γυναικών δεν υπόκειται στη διαδικασία εύρεσης εργασίας, με την Ελλάδα να βρίσκεται κάτω από το μέσο όρο της Ευρώπης στους δείκτες ανισότητας μεταξύ των δύο φύλων. Η έρευνα, όμως, τόνισε και αρκετά σημαντικά χαρακτηριστικά των γυναικών στον κλάδο των επιχειρήσεων, με τα οποία ξεχωρίζουν από τους άνδρες-ανώτατα στελέχη, όπως για παράδειγμα,η αποφασιστικότητα και η επιμονή τους.
Για να υπάρξει μεγαλύτερη ενεργό συμμετοχή από τις γυναίκες στην αγορά εργασίας, οι Κυβερνήσεις με τη σειρά τους οφείλουν να προβούν σε μεταρρυθμίσεις. Να πάρουν μέτρα, για να παρέχουν στους εργαζόμενους ευέλικτες συνθήκες εργασίας, ύπαρξη ισορροπίας μεταξύ εργασιακής και προσωπικής ζωής για εκείνες/εκείνους που επιλέγουν το ρόλο του γονέα και επωμίζονται επιπλέον ευθύνες, καθώς και εύκολη πρόσβαση σε οικονομικές και ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας παιδιών. Η καταβολή των προσπαθειών για τη γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος με αυτόν τον τρόπο, θα προσελκύσει μεγαλύτερο μέρος των γυναικών στην αγορά εργασίας.
Ακόμα, έχει βαρύνουσα σημασία η ανάγκη στήριξης των γυναικών από τις επιχειρήσεις και τις Κυβερνήσεις. Σύμφωνα με τον Οικονομικό Οργανισμό Ασφάλειας και Συνεργασίας, η μετάβαση οικονομιών σε μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών αερίων θα αυξήσει τις θέσεις εργασίας κατά το έτος 2030. Η αύξηση αυτή αναμένεται να εμφανιστεί στις κατασκευές, στη μεταποίηση και στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, όπου παρατηρείται μικρό ποσοστό συμμετοχής γυναικών. Δεν πρέπει, όμως, να παραλείπουμε την πανδημία (Covid-19) και τις επιπτώσεις της. Ο δείκτης Women in Work ανέδειξε μεγάλο ποσοστό ανεργίας στις γυναίκες, διότι εγκατέλειψαν την εργασία τους, προκειμένου να εστιάσουν στη φροντίδα της οικογένειας.
Από οικονομικής πλευράς και όχι μόνο, είναι τεράστιο το συμφέρον ύπαρξης ενός σταθερού –χωρίς ανισότητες– περιβάλλοντος εργασίας. Για αρχή, με την ύπαρξη ισότητας και την παροχή ίσων ευκαιριών ανάμεσα στα δύο φύλα, θα τονωθεί η οικονομία και θα δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας. Ήδη για το 2020 υπήρξε πρόβλεψη για βελτίωση των ποσοστών απασχόλησης των γυναικών. Η οικονομία, έτσι, θα τονωθεί, το Α.Ε.Π. –σύμφωνα με τη μελέτη– θα αυξηθεί και με την πάροδο του χρόνου θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας (αντιμετωπίζοντας, έτσι, και το φαινόμενο της φτώχειας στο γυναικείο φύλο).
Συμπερασματικά, η ανισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα ήταν και είναι παρούσα σε πολλούς τομείς, εκ των οποίων και οι αποδοχές. Η αξία της γυναικείας εργασίας συχνά υποτιμάται και έχει ως αποτέλεσμα τη λήψη χαμηλότερων οικονομικών απολαβών. Επιπλέον, αναλαμβάνουν –όπως προαναφέρθηκε– και τη φροντίδα της οικογένειας, κάτι που έχει αρνητικό αντίκτυπο στην επαγγελματική τους πορεία. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, το μισθολογικό χάσμα καταλήγει σε συνταξιοδοτικό. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά το έτος 2018, οι γυναίκες άνω των 65 ετών έλαβαν κατά 30% χαμηλότερη σύνταξη από τους άνδρες, λόγω των χαμηλότερων απολαβών κατά τη διάρκεια του εργάσιμου βίου τους. Το μεγαλύτερο μισθολογικό χάσμα από το κράτη-μέλη της Ε.Ε., παρατηρήθηκε στις χώρες Λετονία (22,3%), Εσθονία (21,1%), Αυστρία (18,9%) και τέλος στη Γερμανία(18,3%). Επιπροσθέτως, μόνο το 26% των πολιτών της Ε.Ε. γνωρίζει για τη νομική κατοχύρωση ισότιμης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας ανάμεσα στα δύο φύλα, μη έχοντας, έτσι, τη δυνατότητα μεγάλο ποσοστό να διεκδικήσει ό,τι δικαιωματικά του ανήκει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Παγκόσμια Ημέρα της γυναίκας 2020: 25η Επέτειος της Διακύρξης του Πεκίνου. europarl.europa.eu, διαθέσιμο εδώ
- Το μισθολογικό χάσμα των δύο φύλων στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. odeth.eu, διαθέσιμο εδώ
- Η πανδημία επιβραδύνει την ισότητα των δύο φύλων στην εργασία, philenews.com, διαθέσιμο εδώ
- Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων στην ΕΕ μείωθηκε στο 13,0%, ec.europa.eu, διαθέσιμο εδώ
