Του Νικηφόρου Παγώνη,
Ο Νοέμβριος είναι ένας μήνας με πολλές παγκόσμιες ημέρες. Η 10η Νοεμβρίου είναι μια από αυτές, καθώς έχει θεσπιστεί από την UNESCO ως η Παγκόσμια Ημέρα Επιστήμης για την Ειρήνη και την Ανάπτυξη. Μια ημέρα τιμής στη συνεισφορά των επιστημών στην ανάπτυξη, αλλά και τη βελτίωση του επιπέδου ζωής μας. Τι σημαίνει, όμως, η έννοια της «επιστήμης» και γιατί φέρνει την «πρόοδο»;
Η επιστήμη (από το αρχαιοελληνικό ἐπίσταμαι που σημαίνει γνωρίζω καλά) αφορά ένα σύνολο από λογικούς και εμπειρικούς κανόνες που θέσπισε ο άνθρωπος, προκειμένου να μπορέσει να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του. Βασικοί της άξονες είναι η έρευνα, η μελέτη συγκεκριμένων αντικειμένων, η τεκμηρίωση και η απόδειξη. Ορισμένοι μπορεί να σκέφτονται ως επιστήμη κάτι που γίνεται σε εργαστήρια, θέλει σύνεργα και αφορά την ύλη και τα πράγματα που αγγίζουμε γύρω μας, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι μόνο αυτό.
Δε θα μπορούσαμε να έχουμε μια τέτοια παγκόσμια μέρα μόνο για τα υλικά πράγματα, αφού η επιστήμη, μεταξύ άλλων, αφορά και τον ψυχισμό των ανθρώπων και το πώς εκείνοι αλληλεπιδρούν. Τα είδη της καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα. Έτσι λοιπόν, έχουμε: τις Θετικές και Φυσικές Επιστήμες, τις επιστήμες, δηλαδή, που παρατηρούν φαινόμενα και συστήματα, τις Εφαρμοσμένες Επιστήμες που ειδικεύονται στην πρακτική επίλυση των προβλημάτων, τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες που ασχολούνται με την ανθρώπινη ύπαρξη μέσω της τέχνης και της λογικής και τις Κοινωνικές Επιστήμες που έχουν ως αντικείμενό τους τη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς και κοινωνίας. Επομένως, με έναν «συμβατικό» διαχωρισμό, μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε γιατί η επιστήμη έχει καταφέρει να προάγει την ειρήνη και την ανάπτυξη και φυσικά, ότι επιστήμη υπάρχει παντού γύρω μας.
Η επιστήμη χωρίζεται σε πληθώρα τομέων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται οι παρακάτω: αρχικά, η υγεία, σωματική και ψυχική, με φαρμακευτικές αγωγές, με την ικανότητα πρόληψης και αντιμετώπισης νόσων και με τη δυνατότητα μελέτης και αντιμετώπισης ψυχικών διαταραχών. Επιστήμες όπως η Στατιστική, που μας διευκολύνουν στη διεξαγωγή συμπερασμάτων. Η Βιολογία, που μελετά τη ζωή, την ανάπτυξη και την εξέλιξη. Η Νομική, που μας έχει απομακρύνει από κτηνωδίες του μακρινού παρελθόντος, μέσω των κανόνων δικαίου. Η Κοινωνιολογία, που μας βοηθά στο να κατανοούμε τον κόσμο γύρω μας. Η Ιστορία που είναι η σύνδεσή μας με το παρελθόν, ώστε να μπορέσουμε να χτίσουμε ένα υγιές μέλλον μελετώντας την. Παρατηρούμε, επομένως, ότι κάθε μια από τις παραπάνω επιστήμες, αλλά και πολλές άλλες που δεν έχουμε αναφέρει, έχουν βοηθήσει τον άνθρωπο να αναπτυχθεί, να εκπολιτιστεί και να συνυπάρχει αρμονικά με τους γύρω του. Φυσικά, αυτό ισχύει όταν όλες αυτές οι επιστήμες δε χρησιμοποιούνται καταχρηστικά, αλλά ως αρωγοί εξέλιξης.
Από την αρχαιότητα, όπου και έχει τις ρίζες της η επιστήμη, παρατηρούμε μια άνοδο, μια εξέλιξη της ανθρωπότητας και του ανθρώπινου είδους, η οποία συμβαίνει χάρη στην επιστήμη και τα επιτεύγματά της. Οι άνθρωποι τότε μπορεί να ζούσαν και να έβλεπαν πράγματα τα οποία θεωρούσαν θέσφατα, ωστόσο τα πράγματα αυτά άλλαξαν, εξελίχθηκαν και έγιναν αυτά που εμείς θεωρούμε τώρα θέσφατα. Αύριο μπορεί κάτι που εμείς είχαμε ως δεδομένο να αλλάξει, διότι έτσι είναι ο χαρακτήρας της επιστήμης: συνεχώς δημιουργεί και συμβάλλει στη βελτιστοποίηση της ζωής μας ειρηνικά, δίχως αυτό να γίνεται καταχρηστικά.
Η εξέλιξη, είτε αυτή λογίζεται ψυχικά είτε σωματικά, είτε σε κοινωνικό, τεχνικό, υπολογιστικό πλαίσιο, είναι κάτι το οποίο θα μας βοηθήσει να πάμε ένα βήμα παραπέρα τη ζωή μας και όχι μόνο. Η ζωή κυλάει, όπως και η επιστήμη αναβαθμίζεται μέρα με τη μέρα και ο κόσμος γύρω μας αλλάζει και διαφοροποιείται. Η Παγκόσμια Ημέρα της Επιστήμης για την Ειρήνη και την Ανάπτυξη θα είναι εδώ για να μας υπενθυμίζει την ύπαρξή της και την πολύτιμη βοήθειά της σε όλους εμάς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Παγκόσμια Ημέρα Επιστήμης για την Ειρήνη και την Ανάπτυξη, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
- 10 Νοεμβρίου | Παγκόσμια Ημέρα Επιστήμης για την Ειρήνη και την Ανάπτυξη, businessmum.gr, διαθέσιμο εδώ
- Επιστήμη, el.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Παγκόσμια Ημέρα της Επιστήμης για την Ειρήνη και την Ανάπτυξη, polignosi.com, διαθέσιμο εδώ
- Τι είναι επιστήμη;, ti-einai.gr, διαθέσιμο εδώ
