Της Γεωργίας Παγιαβλά,
Το αγγλικό λεξικό Collins αποκάλυψε ποια λέξη χαρακτηρίζει το 2022. Πρόκειται για το “permacrisis” που σχηματίζεται από τη λατινικής προέλευσης λέξη “permanent” (που σημαίνει μόνιμος) και την ελληνικής προέλευσης “crisis” (που σημαίνει κρίση) (Ethnos, 2022). Το “Permacrisis” ορίζεται ως «μια εκτεταμένη περίοδος αστάθειας και ανασφάλειας» (Collins Dictionary, 2022). Οι Zuleeg et al. (2021) αναφέρουν ότι αντί να αποτελεί εξαίρεση, η κατάσταση μόνιμης κρίσης (permacrisis) θα είναι το περιβάλλον στο οποίο η Ευρώπη θα πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί στο άμεσο μέλλον.
Η Christine Lagarde, σε ομιλία της τον Απρίλιο του 2022, κάνει αναφορά στην παραπάνω θέση, καθώς φαίνεται ότι μετακινούμαστε απρόσκοπτα από τη μια έκτακτη ανάγκη στην επόμενη. Μέσα σε μόλις μια δεκαετία, η Ευρώπη ήρθε αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική κρίση από τη δεκαετία του 1930, τη χειρότερη πανδημία από το 1918 και τώρα βιώνει την πιο σοβαρή γεωπολιτική κρίση στην Ευρώπη από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου (ΕCB, 2022). Φαίνεται ότι είναι μια από τις λίγες λέξεις που μπορεί να περιγράψει τις πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής κρίσης, του πολέμου, του κόστους ζωής και της πολιτικής αστάθειας.
Βέβαια, δεν είναι ένας καινούριος όρος. Όπως βλέπουμε και στην Εικόνα 1, χρησιμοποιείται στις έντυπες πηγές για πρώτη φορά αρχές της δεκαετίας του 1970 και κορυφώνεται η χρήση του στα μέσα της δεκαετίας. Η χρήση του όρου αρχίζει να υποχωρεί, όμως, ξαναεμφανίζεται αρχές της δεκαετίας του 1990 και κορυφώνεται στα μέσα αυτής. Μετά από μια δεκαετία απουσίας, ο όρος κάνει την επανεμφάνισή του το 2015 και παραμένει σημαντικός μέχρι και σήμερα.
Από όταν έγινε γνωστή η είδηση ότι τη λέξη permacrisis είναι η τραγική πρωταγωνίστρια της χρονιάς, οι αναζητήσεις στο Gοοgle αυξήθηκαν. Στην Εικόνα 2 βλέπουμε τις αναζητήσεις ανά γεωγραφική περιοχή την τελευταία εβδομάδα (05/11-12/11) και παρατηρούμε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μακράν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, ακολουθώντας η Ινδία, η Ιρλανδία, η Ελλάδα και το Χονγκ Κονγκ. Αν αυξήσουμε τη χρονική περίοδο σε 12 μήνες, το Ηνωμένο Βασίλειο καταλαμβάνει ξανά την πρώτη θέση, γεγονός που δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς, σύμφωνα και με το Reuters (2022), η Βρετανία έχει εγκλωβιστεί σε μια αίσθηση μόνιμης κρίσης από τότε που ψήφισε το 2016 υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εξαπολύοντας μια μάχη στο Westminster για το μέλλον της χώρας, που παραμένει άλυτη μέχρι σήμερα.
Αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει σε αύξηση των προβλημάτων ψυχικής υγείας μεταξύ των παιδιών και εφήβων και οι Βρετανοί γονείς αναρωτιούνται για τον αντίκτυπο που θα έχει στη ζωή τους, αλλά και τον τρόπο να τα καθησυχάζουν. Αυτό που έφεραν τα τελευταία δύο χρόνια σε πολλούς γονείς είναι η απογοητευτική διαπίστωση ότι δεν μπορούν να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τα πάντα. Η πανδημία δεν μπορούσε να κρυφτεί από τα νήπια, από τη στιγμή που οι παιδικές χαρές κλειδώθηκαν και δεν μπορούσαν να δουν τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους. Είναι δύσκολο να θωρακίσεις τους εφήβους από έναν πόλεμο, όταν το TikTok είναι γεμάτο με βίντεο από το Κίεβο (Τhe Guardian, 2022). Οι πυρκαγιές, η ταραγμένη πολιτική σκηνή, οι μαζικές δολοφονίες και κάθε είδους κοινωνική αβεβαιότητα είναι η καθημερινότητα που βιώνουν μικροί και μεγάλοι.
Παράλληλα, η ακρίβεια προκαλεί και οικονομική αβεβαιότητα. Σύμφωνα με τη μελέτη του WPR (2022), στην οποία συμμετείχαν 2.000 Βρετανοί, σχεδόν το 60% είναι προετοιμασμένο για ύφεση μέσα στους επόμενους 6-12 μήνες και το 85% αναμένει να περικόψει τις δαπάνες του νοικοκυριού. Έτσι, τα παιδιά (αλλά και οι γονείς τους) είναι απίστευτα ανήσυχα και δεν ξέρουν πώς να είναι αποτελεσματικά σε ένα πολύ αβέβαιο περιβάλλον. Μια λύση που προτείνεται από την ψυχολόγο Madeline Levine είναι να αναπτύξουν οι Βρετανοί γονείς τρόπους διαχείρισης της αβεβαιότητας (Suttie, 2020).
Παρατηρούμε τη γενική προτροπή που δίνεται περί προσαρμογής, όχι μόνο στους Βρετανούς αλλά σε όλο τον ευρωπαϊκό λαό:
«Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να προετοιμαστούν και να προσαρμοστούν σε ένα ριζικά και τακτικά μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Ο κόσμος στον οποίο ζούμε θα συνεχίσει να χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα αβεβαιότητας, αστάθειας και απρόβλεπτων γεγονότων». (Zuleeg et al., 2021)
«Το βασικό ζητούμενο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να δείχνουμε προσαρμογή. Όποιος αρνείται να προσαρμοστεί, δυστυχώς πεθαίνει». (Πέτσας, 2022)
Όσο και αν προωθείται η κανονικοποίηση της πραγματικότητας, με μοναδικές συμβολές την υπομονή και την προσαρμογή, υπάρχει πρωτοφανής μαζικότητα ως προς τις διαμαρτυρίες των κοινωνικών στρωμάτων απέναντι στα πεπραγμένα των πολιτικών ηγεσιών ανά τον κόσμο, δηλώνοντας ξεκάθαρα το τέλος της ανοχής τους. Στην Ελλάδα, μία από τις μαζικότερες απεργιακές συγκεντρώσεις ήταν η κινητοποίηση της 9ης Νοεμβρίου, όταν πλήθος εργαζομένων από πολλούς και διαφορετικούς κλάδους κατέβηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την ακρίβεια και να διεκδικήσουν τα αιτήματά τους (news247, 2022α). Από τη Γαλλία (Τhe Toc, 2022) μέχρι την Αϊτή (news247, 2022β) και πίσω στη Γερμανία (Το Βήμα, 2022), όπου χιλιάδες διαδηλωτές πραγματοποιούν πορείες, συνθέτοντας, έτσι, την εικόνα μιας διογκούμενης οργής για τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας και το αυξανόμενο καθημερινό κόστος ζωής.
Οι διαδηλωτές ουκ ολίγες φορές αναφέρονται ως «τρομοκράτες», με χαρακτηριστικό παράδειγμα την τραγική εξουσιοδότηση του Προέδρου του Καζακστάν στις δυνάμεις ασφαλείας να πυροβολούν και να σκοτώνουν τους διαδηλωτές, οι οποίοι εξεγέρθηκαν στις αυξήσεις της τιμής του φυσικού αερίου στις αρχές του έτους (NEWSROOM MTX, 2022). Η ρίψη χημικών, δακρυγόνων και κρότου-λάμψης κατά των πολιτών, χωρίς να προκληθούν οι αστυνομικές δυνάμεις, είναι η απάντηση στις διεκδικήσεις για μείωση του ρεύματος (ieidiseis, 2022). Ο Macron σε προηγούμενες δηλώσεις του έχει χαρακτηρίσει τους διαδηλωτές «τεμπέληδες, κυνικούς και σκληροπυρηνικούς» (efsyn, 2017). Η λοιδορία των διαδηλωτών κάνει εμφανή την αμηχανία της άρχουσας τάξης απέναντί τους και όσοι συμφωνούν με τους παραπάνω χαρακτηρισμούς ας αναλογιστούν ποιοι προκαλούν τον τρόμο στα παιδιά και ποιοι είναι οι κρατικοδίαιτοι με τα χρυσά κουτάλια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Definition of ’permacrisis’, collinsdictionary.com, διαθέσιμο εδώ
- Speech by Christine Lagarde, President of the ECB, at Manager Magazin’s Top100 women in German Business, ecb.europa.eu, διαθέσιμο εδώ
- Οι «τεμπέληδες» βγήκαν στους δρόμους κατά του Μακρόν, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αυτή είναι η λέξη της χρονιάς – Και γιατί χαρακτηρίζει το 2022, ethnos.gr, διαθέσιμο εδώ
- Απεργία: Ηχηρό μήνυμα από χιλιάδες διαδηλωτές κατά των πολιτικών της ακρίβειας – Μαζικές οι συγκεντρώσεις, news247.gr, διαθέσιμο εδώ
- Πρόεδρος Καζακστάν: τρομοκράτες οι διαδηλωτές – οι στρατιώτες μπορούν να πυροβολούν. Πάνω από 700 τραυματίες…, mixanitouxronou.gr, διαθέσιμο εδώ
- Europe in the age of permacrisis, epc.eu, διαθέσιμο εδώ
- ‘They’re entitled to know the world isn’t always a safe place’: how to talk to your children about the permacrisis, theguardian.com, διαθέσιμο εδώ
- Αθήνα: Ένταση και χημικά στην πορεία για το ρεύμα, ieidiseis.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αϊτή: Δακρυγόνα και αστυνομική καταστολή για χιλιάδες πολίτες σε διαδήλωση για την ακρίβεια, news247.gr, διαθέσιμο εδώ
- Rishi Sunak to become the next UK prime minister after months of turbulence, reuters.com, διαθέσιμο εδώ
- How Parents Can Help Kids Thrive in an Uncertain Future, greatergood.berkeley.edu, διαθέσιμο εδώ
- WPR RELEASES CONSUMER SPENDING REPORT AS THE COST-OF-LIVING CRISIS BEGINS TO BITE, wpragency.co.uk, διαθέσιμο εδώ
- Γαλλία: Διαδηλώσεις στο Παρίσι για την άνοδο του πληθωρισμού, thetoc.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γερμανία: Διαδηλώσεις σε έξι πόλεις για την ενεργειακή ακρίβεια, tovima.gr, διαθέσιμο εδώ
