Του Οδυσσέα Παπαγιάννη,
Η λέξη «ραδιοερασιτεχνισμός» δεν είναι ένας όρος που συναντά κανείς καθημερινά. Στο άκουσμα του, πολλοί θεωρούν πως γίνεται λόγος για ενασχόληση με το ράδιο σε επίπεδο ραδιοπειρατείας ή ενός ερασιτεχνικού διαδικτυακού σταθμού από τον προσωπικό υπολογιστή, με έναν στοιχειώδη και φθηνό εξοπλισμό. Κι όμως, πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό.
Τι είναι, λοιπόν, ο ραδιοερασιτεχνισμός;
Αρχικά, ως ερασιτέχνης χαρακτηρίζεται εκείνος, ο οποίος ασχολείται με ενδιαφέρον με ένα αντικείμενο δίχως να έχει επαγγελματικές και οικονομικές επιδιώξεις. Οι ραδιοερασιτέχνες, λοιπόν, ασχολούνται με το ράδιο ως ασύρματο και διαθέτουν σχετική άδεια και γνώση για αυτό, ασχολούμενοι με τη ραδιοηλεκτρική τεχνική. Είναι ένα χόμπι υψηλής τεχνολογίας, το οποίο ελκύει κοινά από διαφορετικούς χώρους. Είναι ουσιαστικά ένας τρόπος και μια ενασχόληση με την οποία μπορεί κανείς να επικοινωνεί με άλλο κόσμο, μέσα από τα ραδιοκύματα.
Ο κόσμος του ραδιοερασιτέχνη είναι ο κόσμος των ερτζιανών. Εκπέμπουν σε διαφορετικά κύματα από τα FM και επιλέγουν μέσω του ασύρματού τους μια συχνότητα μέσω της οποίας ανοίγει ένα κανάλι επικοινωνίας με έναν «συνάδελφό» τους, ο οποίος μπορεί να βρίσκεται επίσης σε αυτήν τη συχνότητα και έτσι να έρθουν σε επικοινωνία. Μπορεί κανείς να επικοινωνεί με κάποιο άλλο πρόσωπο, για παράδειγμα, από τον Βόλο ή την Αλεξανδρούπολη και προς όλες τις χώρες του κόσμου μέσω ενός ασυρμάτου και την επιλογής μιας συχνότητας.
Πώς, όμως, προέκυψε αυτή η ενασχόληση;
Τον 19ο και 20ό αιώνα, τις περιόδους των τεχνολογικών και επιστημονικών εφευρέσεων, ο Michael Faraday συνέλαβε τη σχέση ανάμεσα στον ηλεκτρισμό και τον μαγνητισμό, οδηγώντας στην ανακάλυψη των ραδιοκυμάτων από άλλους επιστήμονες αργότερα. Μεγάλη ήταν η συμβολή του Guglielmo Marconi, που θεωρείται ο πατέρας του ασυρμάτου, μέσω της χρήσης του οποίου άνοιξε ο δρόμος για τον ευρύτερο πειραματισμό των ενδιαφερομένων με τα ραδιοκύματα και τις συχνότητες των μεσαίων και των βραχέων κυμάτων, γεγονός που οδήγησε στην επίτευξη της επικοινωνίας με άλλα άτομα που διέθεταν και λειτουργούσαν ασυρμάτους. Όμως, δυστυχώς για τους ραδιοερασιτέχνες, ήλθε σταδιακά η κρατικοποίηση των περιοχών του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος και η εμπορική τους εκμετάλλευση, γεγονός που τους εκτόπισε προς άλλες ζώνες.
Πάντοτε, όμως, οι «δαιμόνιοι» και συνεχώς δραστήριοι ενδιαφερόμενοι κατόρθωναν να βρίσκουν τρόπους να επικοινωνούν ακόμα και σε αυτές τις συχνότητες. Πλέον και με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, ο ραδιοερασιτέχνης έχει πολλές επιλογές ως προς τον εξοπλισμό και τα εργαλεία του, κάτι που ανοίγει περισσότερο τις δυνατότητες του χρήστη και κάνει το χόμπι όλο και πιο ενδιαφέρον.
Για την απόκτηση άδειας ραδιοερασιτέχνη διενεργούνται εξετάσεις από το κράτος, οι οποίες σε περίπτωση επιτυχίας χορηγούν πτυχίο και μετά τη λήψη αυτού ακολουθεί η αίτηση άδειας για τη νόμιμη ενασχόληση με το αντικείμενο. Οι εξετάσεις πραγματοποιούνται κάθε 6 μήνες σε κάθε περιφέρεια της χώρας και αξιοσημείωτο είναι πως μπορεί κάποιος να συμμετέχει σε αυτές από τα 12 του έτη. Οι βαθμίδες είναι δύο: η εισαγωγική και η επιπέδου 1. Τα μαθήματα και οι εξετάσεις περιλαμβάνουν νομικά, τεχνικά, θεωρητικά, λειτουργικά και πρακτικά ζητήματα. Άλλωστε, το αντικείμενο διαθέτει μια διεπιστημονικότητα και μια πιο τεχνική φύση, γεγονός που βοηθά και συναρπάζει όσους έχουν έφεση στις θετικές επιστήμες. Ακόμα, ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι επάνω στην άδεια που αποκτά κάθε επιτυχών, αναγράφεται ένα διακριτικό όνομα το οποίο είναι το «όνομά» του στον χώρο και είναι ένα μοναδικό χαρακτηριστικό για τον καθένα.
Η σημασία αυτού του χόμπι είναι μεγάλη και πολύπλευρη. Αρχικά, μέσω της συγκεκριμένης ασχολίας μπορεί κάποιος να γνωρίσει ανθρώπους από κάθε γωνιά του κόσμου, να κάνει φίλους και να κοινωνικοποιηθεί. Ανοίγοντας τον ασύρματο δεν ξέρεις ποιος μπορεί να σου απαντήσει και πως θα κυλήσει η συζήτηση και έτσι ενέχεται και το στοιχείο της έκπληξης. Επιπλέον, η κατασκευή μιας κεραίας, η επιδιόρθωση ενός πομποδέκτη και η γενικότερη συντήρηση του εξοπλισμού είναι στοιχεία που έχουν μεγάλο ενδιαφέρον και δημιουργικότητα. Είναι ένα χόμπι που προωθεί τον πειραματισμό και την αυτοεκπαίδευση, καθώς η ενασχόληση με τους εξοπλισμούς και τα ραδιοκύματα προϋποθέτουν ένα επιστημονικό υπόβαθρο, το οποίο συνεχώς διευρύνεται.
Σε γενικές γραμμές, ο ραδιοερασιτεχνισμός αποτελεί μια ασχολία χρήσιμη για κάθε άτομο ξεχωριστά, καθώς διευρύνει τους ορίζοντές του και το βοηθά στην επικοινωνία και κοινωνικοποίηση, αλλά κυρίως μπορεί να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο. Σε τυχούσες φυσικές καταστροφές, πυρκαγιές ή σεισμούς, τα υπόλοιπα δίκτυα, όπως το ίντερνετ, θα πάψουν να λειτουργούν, ενώ οι ασύρματοι θα μπορούν να λειτουργούν κανονικά και να εκπέμπουν. Έτσι, οι χειριστές τους θα μπορούν να επικοινωνούν με άλλα αρμόδια άτομα και να βοηθούν σε διασώσεις, ενημερώσεις και στη μεταφορές σημαντικών μηνυμάτων. Άλλωστε πολλές είναι οι περιπτώσεις, που οι ραδιοερασιτέχνες, μέσω του εξοπλισμού και των γνώσεών τους, συνέβαλαν σε ανεύρεση και διάσωση ατόμων σε δασοπροστασίες και σε συντονισμούς σε συμβάντα σεισμών.
Είναι ένα απολύτως νόμιμο και δωρεάν χόμπι, που αποτελεί μορφή επικοινωνίας (σε αντίθεση λόγου χάρη με το ίντερνετ), καθώς οι ραδιοσυχνότητες είναι ένα δημόσιο αγαθό, με ιδιαίτερη ταχύτητα μετάδοσης. Παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας, πάντοτε θα έχει τη γοητεία και την ανθεκτικότητά του και κάθε άνθρωπος που ασχολείται με αυτό έχει να πει μια ιστορία που του έχει μείνει μέσα από την ενασχόληση και τον πειραματισμό. Τέλος, οι ραδιοερασιτέχνες είναι μια παγκόσμια κοινότητα με αλληλοσεβασμό των μελών της και όρεξη για διάδοση της γνώσης. Αξίζει να επισημανθεί ότι δεν παρατηρούνται μέσα σε αυτή περιπτώσεις διαπληκτισμού, όπως στο διαδίκτυο. Είναι σημαντικό λοιπόν, να γίνουν περαιτέρω κινήσεις κοινοποίησης του χόμπι αυτού στο ευρύτερο κοινό, καθώς αποτελεί κάτι πολύ ενδιαφέρον και πρώτιστα χρήσιμο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ραδιοερασιτεχνισμός: Θεμελιώδεις έννοιες & βασικές αρχές, etpe.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ημέρα ραδιοερασιτεχνισμού: Οι ανώνυμοι σαμαρίτες του πλανήτη που θεωρούνται «πειρατές», ethnos.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τι είναι ραδιοερασιτεχνισμός, sz1a.org, διαθέσιμο εδώ
- Ραδιοερασιτεχνισμός, raag.com, διαθέσιμο εδώ
