Της Γλυκερίας Πίγκα,
Το φορολογικό σύστημα μιας χώρας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την οικονομική και επιχειρηματική της ανάπτυξη. Η φορολογία συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία μιας κοινωνίας, καθώς και στη χάραξη της δημοσιονομικής πολιτικής της και συνιστά βασικό στοιχείο εθνικής κυριαρχίας. Για να προοδεύσει μια κοινωνία απαιτείται ένα καλά σχεδιασμένο σύστημα φορολογίας και κοινωνικής πρόνοιας, μέσω του οποίου εξασφαλίζεται η κοινωνική ασφάλιση και ευημερία.
Σύμφωνα με ερευνητές, ένα ολοκληρωμένο φορολογικό σύστημα συντελείται από πέντε τομείς. Την οικονομική αποτελεσματικότητα(1), την οικονομική δικαιοσύνη και καταπολέμηση των ανισοτήτων(2), την απλότητα και διαφάνεια(3), την ευελιξία και σταθερότητα(4) και τέλος το διοικητικό κόστος και κόστος συμμόρφωσης(5).
Είναι ευρέως διαδομένο πως τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα διανύει τη μεγαλύτερη οικονομική της ύφεση. Από το 2009 και έπειτα, οι διάφορες Κυβερνήσεις ανά τα χρόνια προσπάθησαν να ανακάμψουν την οικονομική της κατάσταση με μέτρα εξυγίανσης, όπως αυτά των μνημονίων. Στη χώρα μας, οι φορολογικοί συντελεστές διαμορφώνονται ανάλογα με την πηγή εισοδήματος. Δεν ήταν λίγες οι αλλαγές που έγιναν στο σύστημα προκειμένου να αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα για την κάλυψη δημοσιονομικών ελλειμάτων. Δυστυχώς, όμως, ακόμη και σήμερα, εν έτει 2022, η φορολογία παραμένει υψηλή και η γενικότερη κατάσταση ελαφρώς βελτιωμένη.
Δεν είναι λίγοι, λοιπόν, εκείνοι που αναζητούν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης ή/και ευνοϊκότερο επιχειρηματικό περιβάλλον σε χώρες της Ευρώπης, αλλά και στις γειτονικές χώρες των Βαλκανίων. Η Σουηδία και η Βουλγαρία αποτελούν από τις συνήθεις επιλογές Ελλήνων επιχειρηματιών και μη, καθώς η πρώτη προσφέρει καλύτερο βιοτικό επίπεδο ζωής, ενώ η δεύτερη αποτελεί μια πιο φιλοεπενδυτική επιλογή.
Συγκεκριμένα, αναφορικά με την Σουηδία, οι πολίτες της μαρτυρούν πως παρά τους πολλούς και υψηλούς φόρους, η Κυβέρνησή τους ασκεί αρκετά δίκαιη πολιτική ανακατανομής του πλούτου, δηλαδή, χωρίς να στερούνται βασικές υποδομές, εκπαίδευση και ένα καλό σύστημα υγείας. Πληρώνουν τον τοπικό φόρο για το ετήσιο εισόδημα τους, ο οποίος εξαρτάται από τον εκάστοτε δήμο και διαμορφώνεται στο αντίστοιχο ποσοστό. Στο 32,34% κυμαίνεται ο μέσος όρος του φορολογικού συντελεστή της χώρας.
Από την άλλη πλευρά, η Βουλγαρία προσφέρει σταθερό περιβάλλον, ζωτικό στοιχείο για την σύσταση μιας επιχείρησης. Οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές (10% σταθερά εδώ και πολλά χρόνια) και η ελάχιστη γραφειοκρατία έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να αποτελεί τον τρίτο σε σειρά μεγαλύτερο επενδυτή της. Επιπλέον, παρέχει αρκετά μειωμένο εργατικό κόστος και ελκυστικό επιχειρηματικό περιβάλλον.
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.), ανέδειξε την μείωση ορισμένων φορολογικών συντελεστών σχετικά με ατομικό και εταιρικό εισόδημα, ερμηνεύοντας τα στατιστικά δεδομένα του Διεθνή Δείκτη Φορολογικής Ανταγωνιστικότητας (I.T.C.I.). Ο συγκεκριμένος δείκτης μετρά τον βαθμό συμμόρφωσης ενός φορολογικού συστήματος βασισμένο στους δύο κλάδους της φορολογικής πολιτικής: την ουδετερότητα, την ανταγωνιστικότητα και το πόσο καλά είναι δομημένος ο φορολογικός κώδικας μιας χώρας, σε αντίθεση με άλλες μελέτες που εστιάζουν στις φορολογικές επιβαρύνσεις.
Όσον αφορά την Ελλάδα, από το 2019 έως και το 2022, παρουσίασε σημαντική άνοδο στην κατάταξή της. Το 2022 βρέθηκε στην 29η θέση από την 34η που κατείχε τις προηγούμενες χρονολογίες. Το γεγονός αυτό οφείλεται στις σημαντικές μεταρρυθμίσεις που προέβη το Ελληνικό Κράτος κατά την περίοδο της πανδημίας. Η Ελληνική Κυβέρνηση ενίσχυσε αρκετούς τομείς του συστήματος υγείας, προχώρησε σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για την παροχή ευνοϊκών συνθηκών για επενδύσεις και υιοθέτησε τον ψηφιακό μετασχηματισμό στον δημόσιο κυρίως τομέα.
Η Σουηδία, αντιθέτως, παραμένει σταθερή στην κατάταξη του Διεθνή Δείκτη Φορολογικής Ανταγωνιστικότητας, έχοντας στην κατοχή της την 12η θέση κατά το έτος 2022. Συνεπώς, δεν παρουσιάστηκαν ορατές αλλαγές στον φορολογικό κώδικα της χώρας. Τέλος, σχετικά με τη Βουλγαρία, δεν υπάρχουν αναφορές από τον Δείκτη Φορολογικής Ανταγωνιστικότητας, καθώς δεν περιλαμβάνεται ακόμα στις μετρήσεις του. Ωστόσο, το Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας ασχολείται εντατικά με τις διεργασίες για την ένταξη της χώρας στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.
Εν κατακλείδι, δεν αρκούν μόνο οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές για την προσέλκυση επενδυτών. Η χαμηλή φορολογία μιας χώρας μπορεί ορισμένες φορές να είναι παραπλανητική προς το επενδυτικό κοινό. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και το βιοτικό επίπεδο μιας χώρας, καθώς οι επενδυτές θα εστιάσουν τελικά στην πραγματική οικονομική της δυναμικότητα. Η αστάθεια του φορολογικού συστήματος που επικρατεί στην Ελλάδα λειτουργεί ως αρνητικός επενδυτικός παράγοντας. Λαμβάνοντας, όμως, υπόψιν παραδείγματα άλλων Ευρωπαϊκών και Βαλκανικών χωρών, άγεται το συμπέρασμα ότι η Ελλάδα δεν υπολείπεται σε βασικούς φορολογικούς συντελεστές και προσπαθεί να βελτιώσει την οικονομική της κατάσταση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η Ευρωπαϊκή Ένωση με απλά λόγια: Φορολογία, publications.europa.eu, διαθέσιμο εδώ
- Το φορολογικό σύστημα ως μέσο άσκησης κοινωνικής πολιτικής, polynoe.lib.uniwa.gr, διαθέσιμο εδώ
- Το Φορολογικό Πρόβλημα Της Ελλάδας, dianeosis.org, διαθέσιμο εδώ
- Γιατί οι Σουηδοί είναι περήφανοι που έχουν τους υψηλότερους φόρους στον κόσμο;, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Επιχειρείν: Γιατί οι Έλληνες προτιμούν τη Βουλγαρία;, makthes.gr, διαθέσιμο εδώ
- Here’s your quick guide to the Swedish tax system, five pointers, sweden.se, διαθέσιμο εδώ
- Η φορολογία εισοδήματος στην Ελλάδα: Συγκριτική Ανάλυση και Προτάσεις Αναμόρφωσης, iobe.gr, διαθέσιμο εδώ
- International Tax Competitiveness Index 2022, taxfoundation.org, διαθέσιμο εδώ
