Του Μάριου Κριτίδη,
Την Τρίτη 8 Νοεμβρίου, ο αμερικανικός λαός καλείται στις κάλπες για να ψηφίσει στις φετινές ενδιάμεσες εκλογές. Οι ενδιάμεσες εκλογές είναι μία άκρως σημαντική εκλογική αναμέτρηση, η οποία ουσιαστικά κρίνει τη σύσταση της νομοθετικής εξουσίας της χώρας (του Κογκρέσου) για τα επόμενα δύο χρόνια. Συγκεκριμένα, οι ψηφοφόροι κάθε πολιτείας θα ψηφίσουν για τα 435 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων (ο κάθε βουλευτής εκπροσωπεί και ψηφίζεται από μία εκλογική περιφέρεια). Επίσης, ανακατανέμεται το 1/3 της Γερουσίας, μία ψηφοφορία που γίνεται σε πολιτειακό επίπεδο και στην οποία συμμετέχουν, ως αναμενόμενο, το 1/3 των πολιτειών. Επιπλέον, θα λάβουν χώρα και εκλογές κυβερνήτη σε πάνω από 36 πολιτείες και ομοσπονδιακά εδάφη (Gubernatorial races).
Τα κυριότερα θέματα που απασχολούν τους ψηφοφόρους
Περισσότερο από άλλες χρονιές, οι συγκεκριμένες ενδιάμεσες εκλογές έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον των Αμερικανών ψηφοφόρων και κατ’ επέκταση του διεθνούς Τύπου. Ο λόγος αυτής της αυξημένης πολιτικής κινητοποίησης στην Αμερική είναι, αρχικά, η κρίσιμη περίοδος στην οποία λαμβάνουν χώρα οι συγκεκριμένες εκλογές. Μία ματιά στο διεθνές περιβάλλον και, ειδικότερα, στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών είναι αρκετή για να κατανοήσουμε το ταραχώδες πολιτικό περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται η χώρα. Μεγάλα κοινωνικά ζητήματα, μία οικονομία σε επικίνδυνα νερά, πληθωρισμός στα ύψη, προκλήσεις από εχθρικές δυνάμεις και μεγάλα πολιτικά χάσματα που οδηγούν σε πρωτοφανείς ρίξεις, κάθε εκλογική αναμέτρηση θεωρείται ζήτημα «ζωής και θανάτου» για πολλούς Αμερικανούς ψηφοφόρους.
Κάνοντας μία ανασκόπηση στα ζητήματα που απασχολούν περισσότερο τους ψηφοφόρους των δύο κομμάτων διακρίνουμε πλέον και τις μεγάλες διαφορές που χαρακτηρίζουν τα κόμματα των Ρεπουμπλικάνων και των Δημοκρατικών, που μοιάζουν αγεφύρωτα μεταξύ τους. Στην έρευνα του Pew Research Center εξετάζονταν τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούν τους Αμερικανούς ψηφοφόρους με βάση την κομματική τοποθέτηση. Τα 3 σημαντικότερα θέματα που χαρακτηρίστηκαν από τους Δημοκρατικούς ερωτηθέντες ως πολύ σημαντικά ήταν κατά σειρά: Ζητήματα του τομέα υγείας (κατά 77%), ζητήματα οπλοκατοχής (κατά 71%) και το ζήτημα των αμβλώσεων (κατά 71%). Οι Ρεπουμπλικάνοι ψηφοφόροι, από την άλλη, επέλεξαν ως «πολύ σημαντικά θέματα» την οικονομία (κατά 90%), την εγκληματικότητα (κατά 69%) και το μεταναστευτικό (κατά 66%). Ο συγκερασμός και των δύο αποτελεσμάτων βγάζει την οικονομία ως το πιο βασικό ζήτημα των ψηφοφόρων (με 90% για τους Ρεπουμπλικάνους και 67% για Δημοκρατικούς, σύνολο 77%), στη συνέχεια η οπλοκατοχή (σύνολο 62% με τα δύο κόμματα να το θεωρούν εξίσου σημαντικό ζήτημα, αλλά για ακριβώς τους αντίθετους λόγους!) και τρίτο τα ζητήματα υγείας (healthcare), στα οποία πολλοί Αμερικάνοι συγκαταλέγουν και τις αμβλώσεις (στο σύνολο 60%). Η υγεία μοιράζεται την τρίτη θέση και με την εγκληματικότητα, η οποία συγκεντρώνει συνολικό ποσοστό στο 60%.
Παρά τις αντιξοότητες που πλήττουν όλο τον κόσμο, τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής (όπως Ουκρανικό και Κίνα) δεν φαίνεται να απασχολούν ιδιαίτερα την αμερικανική κοινή γνώμη, η οποία, στην πραγματικότητα, επικεντρώνεται κυρίως σε εσωτερικά κοινωνικά θέματα. Κατά τ’ άλλα, η πρωτιά της οικονομίας στην έρευνα αυτή δεν αποτελεί καμία έκπληξη, ιδιαίτερα μετά το κύμα πληθωρισμού, το οποίο έχει πλήξει ιδιαίτερα το αμερικανικό νοικοκυριό σε είδη πρώτης ανάγκης και στα ζητήματα των μετακινήσεων. Όμως, θα ήταν ανεπαρκές να υιοθετήσουμε το ρητό “It’s the Economy, stupid!” για τη συγκεκριμένη εκλογική αναμέτρηση, όταν βαθιά κοινωνικά ζητήματα ταλαιπωρούν και φέρνουν διχόνοια στον αμερικανικό λαό. Το πλήγμα της αναίρεσης της απόφασης Roe vs Wade, η οπλοκατοχή και η συνεχής μάχη των δύο κόσμων «συντηρητικοί vs προοδευτικών» θα είναι οι «λεπτομέρειες» που θα κρίνουν τη γενική πορεία της αναμέτρησης, αλλά και της χώρας γενικότερα.
Οι πολιτικές των δύο κομμάτων
Η έκβαση των εκλογών θα φέρει κάποιες αισθητές αλλαγές στη ζωή των Αμερικανών πολιτών. Αλλαγές που αφορούν τα προαναφερθέντα θέματα και όχι μόνο. Αρχικά, με την αναίρεση των αποφάσεων Roe vs Wade και Dobbs vs Jackson Women’s Health Organization, το ζήτημα των αμβλώσεων επέστρεψε στην αρμοδιότητα της εκάστοτε πολιτείας. Οι ενδιάμεσες εκλογές του 2022 είναι η πρώτη εκλογική αναμέτρηση μετά την αναίρεση των δύο αποφάσεων από το Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο, με αποτέλεσμα, τελικά, η αναμέτρηση αυτή να αποτελεί για πολλές πολιτείες ένα δημοψήφισμα μεταξύ των “pro-life” (κατά των αμβλώσεων) ή “pro-choice” (υπέρ των αμβλώσεων), με τους Ρεπουμπλικάνους υποψηφίους να επιστρατεύονται στο ένα στρατόπεδο και οι δημοκρατικοί στο άλλο. Με τις εκλογές Κυβερνήτη εν όψει, θα δούμε κάθε πολιτεία να αποφασίζει και να χαράζει το δικό της νομοθετικό καθεστώς στο ζήτημα των αμβλώσεων, με πιο σημαντικό άξονα τα αποτελέσματα των εκλογών κάθε πολιτείας. Αδιαμφισβήτητα, πολλοί πολιτικοί έχουν κατανοήσει τη σημασία αυτής της αναμέτρησης για την εξέλιξη του συγκεκριμένου φλέγοντος κοινωνικού ζητήματος στην πολιτεία τους, με όλους τους πολιτικούς υποψηφίους πλέον να τοποθετούνται με σθένος πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, ανεξαιρέτως θέσης.
Ενδεχομένως, επίσης, μία πιθανή ανατροπή του τώρα Δημοκρατικού Κογκρέσου να φέρει άμεσες αλλαγές σε ζητήματα που αφορούν την εξωτερική πολιτική της χώρας. Οι Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί έχουν ασκήσει έντονη κριτική για τη στάση της κυβέρνησης Biden στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο και ιδιαίτερα για τις χρηματικές δαπάνες που πηγαίνουν προς υποστήριξη της ουκρανικής αντίστασης. Είναι πιθανό, στο σενάριο ενός Ρεπουμπλικανικού Κογκρέσου, να παρατηρήσουμε μία πιο μετριοπαθή στάση της αμερικανικής κυβέρνησης ως προς το ουκρανικό ζήτημα, καθώς πλέον το Κογκρέσο θα είναι εμπόδιο στις φιλοδοξίες του Biden για μία ισχυρή υποστήριξη της Ουκρανίας.
Εμπόδιο θα βρει, επίσης, και στα ζητήματα της οικονομίας. Ένα Ρεπουμπλικανικό Κογκρέσο θα εξετάζει με μεγαλύτερη προσοχή και «κακή θέληση» οποιοδήποτε νέο νομοσχέδιο εκ του Biden, με δηλωμένο σκοπό τη μείωση των κυβερνητικών δαπανών και απώτερο σκοπό την αναποτελεσματικότητα της κυβέρνησής του. Τον επόμενο καιρό, το προτεινόμενο Inflation Reduction Bill θα απασχολήσει ιδιαίτερα το νέο Κογκρέσο. Τα υπέρογκα κυβερνητικά budgets αποτέλεσαν την «αχίλλειο πτέρνα» της κυβέρνησης Biden, καθώς ακόμα και δημοκρατικά μέλη εναντιώθηκαν στο παρελθόν στα νομοσχέδια Infrastructure Bill και το Built Back Better (που έφτασαν στο αναθεωρημένο κόστος των 1.7 τρισεκατομμυρίων(!) δολαρίων). Τα νομοσχέδια πέρασαν μετά από μεγάλη εσωκομματική διαμάχη (η οποία κορυφώθηκε με την ανεξαρτητοποίηση του Γερουσιαστή της West Virginia, Joe Manchin) και αφού πέρασαν μετά από πολλές αναθεωρήσεις και σοβαρά πλήγματα στη δημοτικότητα του Biden.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Το Κογκρέσο ισορροπεί πάνω σε τεντωμένο σχοινί με την παρούσα σύστασή του. Η Γερουσία βρίσκεται χωρισμένη 50-50, ισοπαλία που σπάει, σύμφωνα με το Σύνταγμα, μέσω της ψήφου του εκάστοτε αντιπροέδρου, για την περίπτωσή μας της Δημοκρατικής Kamala Harris. Ο αγώνας για τη Γερουσία είναι από τους πιο ανταγωνιστικούς και σημαντικούς εκλογικούς αγώνες στη φετινή αναμέτρηση, καθώς εξαιτίας κακών στρατηγικών και κακής επιλογής υποψηφίων, οι Ρεπουμπλικάνοι δεν εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο το “momentum” τους για διεκδίκηση της Γερουσίας, καθιστώντας τη νίκη στην Άνω Βουλή μία πιο δύσκολη και αβέβαιη αναμέτρηση. Από την άλλη, στην Βουλή των Αντιπροσώπων, τα προγνωστικά δεν μιλάνε για το αν, αλλά για το πόσες θέσεις θα κερδίσουν οι Ρεπουμπλικάνοι. Η μετριοπαθής πρόβλεψη είναι ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα σαρώσουν στις Βουλευτικές εκλογές. Οι εκλογικές προβλέψεις του Fivefortyeight κατατάσσουν πιθανότητα άνω του 80% για τη νίκη των Ρεπουμπλικάνων στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Με 221 Δημοκρατικούς και 209 Ρεπουμπλικάνους και 5 ανεξάρτητους, η Βουλή βρίσκεται και αυτή ήδη σε εύθραυστη θέση για τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι εξαιτίας των κρίσεων και της χαμηλής δημοτικότητας του Biden φαίνεται πιο πολύ να κάνουν “damage control” για τις αναμετρήσεις της Βουλής, ενώ επικεντρώνονται στη Γερουσία, όπου υπάρχουν ακόμα ελπίδες να διατηρήσουν τον έλεγχό της.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, η νίκη εδάφους στους Ρεπουμπλικάνους είναι σχεδόν σίγουρη. Το Fivefortyeight, κατατάσσει ως πιθανότερο σενάριο, με ποσοστό 54%, την νίκη των Ρεπουμπλικάνων και στην Γερουσία και στην Βουλή των Αντιπροσώπων. Η πιθανότητα νίκης των Δημοκρατικών και στα δύο Κοινοβούλια παραμένει χαμηλή σε ποσοστό 15%. Όπως φαίνεται, το ευνοϊκότερο και πιθανότερο σενάριο για τους Δημοκρατικούς είναι να χάσουν την Βουλή των Αντιπροσώπων και να διατηρήσουν την ισχύ τους στην Γερουσία, ένα σενάριο αρκετά πιθανό έχοντας υπόψιν τα τρομερά αμφίρροπα αποτελέσματα των αναμετρήσεων στην Γερουσία. Οι συγκεκριμένες εκλογές θα αποτελέσουν ένα τεστ στις αντοχές της κυβέρνησης Biden και ίσως μία ένδειξη για αλλαγή πολιτικής πορείας του Προέδρου. Οι εξελίξεις είναι συνεχείς και κρίσιμες και όλα τα μάτια θα είναι στραμμένα πάνω από τις ΗΠΑ στις 8 Νοεμβρίου!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- US midterm elections: Why are they so important?, BBC, Διαθέσιμο εδώ
- Προεκλογικές Προβλέψεις από το Fivefortyeight, Διαθέσιμο εδώ
- Why Republicans Are Favored To Win The House, But Not The Senate, Fivefortyeight, Διαθέσιμο εδώ
- Abortion Rises in Importance as a Voting Issue, Driven by Democrats, Pew Research Center, Διαθέσιμο εδώ
