Της Σοφίας Διβανέ,
Στις 18/10 γίναμε κοινωνοί μιας ακόμη δυσάρεστης είδησης, η οποία ευτυχώς είχε αίσιο τέλος. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του διεθνούς πρωταθλήματος αναρρίχησης, που διεξήχθη στην πρωτεύουσα της Ν. Κορέας την Κυριακή στις 16/10, προκλήθηκε παγκόσμια ανησυχία για την τύχη της Ελνάζ Ρεκάμπι. Ανάμεσα στις συμμετέχουσες του πρωταθλήματος, ήταν και η 33χρονη Ιρανή. Η Ελνάζ, την ημέρα του τελικού, αγωνίστηκε δίχως το κάλυμμα κεφαλής —πράξη αξιόποινη στο Ιράν—, τη λεγόμενη «χιτζάμπ», αλλά φορώντας μια κορδέλα και έχοντας τα μαλλιά της πιασμένα σε μια αλογοουρά. Η συμβολική κίνηση της αθλήτριας, αποτέλεσε πράξη έμπρακτης και ειλικρινής υποστήριξης προς στις γυναίκες του Ιράν. Γυναίκες πλημμυρισμένες από θυμό, πόνο και φόβο εξαιτίας της καταπίεσης που υφίστανται, όμως, χωρίς να μένουν άπραγες και διεκδικώντας την ελευθερία τους με όλους τους δυνατούς τρόπους, διαδηλώνοντας, κόβοντας τα μαλλιά τους και πετώντας τις χιτζάμπ. Με νωπές ακόμα τις μνήμες, από το γεγονός της σύλληψης και του άγριου ξυλοδαρμού της Μάχσα Αμινί, που κατέληξε σε θάνατο, από την αστυνομία των ηθών του Ιράν τον Σεπτέμβριο, επειδή φορούσε με λάθος τρόπο τη χιτζάμπ της.
Τι συνέβη όμως με τη νεαρή αθλήτρια; Η ίδια αναστάτωσε οικογένεια και φίλους, όταν αυτοί προσπαθούσαν να επικοινωνήσουν μαζί της, την ίδια κιόλας μέρα του πρωταθλήματος, χωρίς καμία ανταπόκριση, όπως πληροφορούμαστε από το περσικό BBC. Έπειτα, στις 18/10, ένα μήνυμα δημοσιεύτηκε στον προσωπικό της λογαριασμό στο instagram, όμως δεν είναι βέβαιο ότι προέρχονταν από την ίδια. Η δήλωση ήταν η παρακάτω: «Η χιτζάμπ έπεσε κατά λάθος και επίσης κλήθηκα να αγωνιστώ απροσδόκητα νωρίτερα. Καταρχάς, ζητώ συγγνώμη για όλες τις ανησυχίες που προκάλεσα. Αυτή τη στιγμή επιστρέφω στο Ιράν με την ομάδα μου με βάση το προκαθορισμένο πρόγραμμα». Ένα ακόμα μήνυμα ακολούθησε αλλά αυτή τη φορά, ήταν από την Ιρανική πρεσβεία της Ν. Κορέας. Η πρεσβεία έσπευσε να μεταφέρει στο twitter, πως η Ρεκάμπι στις 18/10 αναχώρησε από τη Σεούλ προς το Ιράν, μαζί με άλλα μέλη της αποστολής, και ταυτόχρονα αρνήθηκε κατηγορηματικά όλα όσα φημολογούνταν, ότι δηλαδή η Ελνάζ, κατά την επιστροφή της στη χώρα θα φυλακιζόταν στις φυλακές Εβίν της Τεχεράνης.
Η είδηση της φυλάκισής της, γνωστοποιήθηκε από την αντικαθεστωτική ιστοσελίδα ειδήσεων “Iran Wire”. Στο μεταξύ, η παρουσιάστρια του BBC world service Ράνα Ραχιμπούρ, έγραψε στο twitter: «Η Ελνάζ βρίσκεται στο αεροπλάνο προς την Τεχεράνη δύο μέρες νωρίτερα από το προγραμματισμένο». Επίσης, υποστήριξε πως υπάρχουν ανησυχίες για την ασφάλειά της. Πώς να μην υπήρχαν άλλωστε; Αφού είχαν κατασχεθεί το διαβατήριο και το κινητό τηλέφωνο της αθλήτριας σύμφωνα με πηγές του BBC. Στις 19/10 η Ελνάζ καταφθάνει στην πατρίδα της και εκεί, στο διεθνές αεροδρόμιο Ιμάμ Χομεϊνί, έξω από την Τεχεράνη, την υποδέχεται πλήθος κόσμου, ζητωκραυγάζοντας «Η Ελνάζ είναι ηρωίδα».
Εκείνη, παραχωρεί τις πρώτες της δηλώσεις στην κάμερα της κρατικής τηλεόρασης, λέγοντας πως δοξάζει τω θεό, πως αισθάνεται ευγνώμων που είναι υγιής και ασφαλής και τέλος ζητά συγχώρεση από τον Ιρανικό λαό για τις ανησυχίες και τη σύγχυση που τους είχε δημιουργήσει. Παράλληλα η 33χρονη, διαψεύδει πως δεν είχε καμία επαφή με τους οικείους της. Επιπλέον, επαναλαμβάνει ορισμένα από τα λεγόμενά της, όπως: «Με κάλεσαν ξαφνικά και απροσδόκητα να αγωνιστώ ενώ ήμουν στα γυναικεία αποδυτήρια. Ήμουν απασχολημένη φορώντας τα παπούτσια μου και έφτιαχνα τον εξοπλισμό μου και ξέχασα να φορέσω τη χιτζάμπ μου. Υπήρξαν μερικές ακραίες αντιδράσεις στο βίντεο με την συμμετοχή μου κι αισθανόμουν άγχος και ένταση».
Το ερώτημα που προκύπτει μετά από τις δηλώσεις της, είναι το έξης: Οι ισχυρισμοί της είναι αληθείς ή αποτελούν «προϊόν» πίεσης και απειλής; Βλέπουμε ότι, η Ιρανή αναρριχήτρια στάθηκε τυχερή, σε αντίθεση με τη συμπατριώτισσα της πυγμάχο, Σαντάφ Καντέμ, η οποία το 2019 αγωνίστηκε με σορτσάκι και έχοντας ακάλυπτο το κεφάλι της, με αποτέλεσμα να εκδοθεί –σε βάρος της– ένταλμα σύλληψης, μην μπορώντας να επιστρέψει στην πατρίδα της. Η Σαντάφ, η Ελνάζ και η τύχη όλων των Ιρανών γυναικών είναι αποκλειστικά και μόνο δική τους, δεν έχουν έρθει στον κόσμο αυτόν, για να περάσουν μια ζωή με όρους που άλλοι έχουν θέσει για εκείνες. Παρακάτω, παραθέτω κάποιους στίχους της Κικής Δημουλά, από το ποίημα «Σημείο Αναγνωρίσεως», που αποτυπώνουν ακριβώς τα δεινά των γυναικών που ζουν στο Ιράν.
δεμένα είναι πισθάγκωνα τα χέρια σου
μ’ ένα σκοινί μαρμάρινο
κι η στάση σου είναι η θέλησή σου
κάτι να σε βοηθήσει να ξεφύγεις
την αγωνία του αιχμάλωτου.
Έτσι σε παραγγείλανε στο γλύπτη:
αιχμάλωτη.
Δεν μπορείς
ούτε μια βροχή να ζυγίσεις στο χέρι σου,
ούτε μια ελαφριά μαργαρίτα.
Δεμένα είναι τα χέρια σου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ελνάζ Ρεκαμπί: Διεθνής ανησυχία για Ιρανή αθλήτρια, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Φόβοι για την Ιρανή αθλήτρια που αγωνίστηκε στη Σεούλ χωρίς χιτζάμπ, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ελνάζ Ρεκαμπί: Αίσιο τέλος για την Ιρανή αθλήτρια που αγωνίστηκε χωρίς μαντίλα, πλήθος κόσμου την υποδέχθηκε στο αεροδρόμιο της Τεχεράνης (vid), gazzetta.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ιράν: Πλήθος κόσμου υποδέχθηκε την Ιρανή αθλήτρια Ελνάζ Ρεκαμπί που είχε αγωνιστεί χωρίς χιτζάμπ στη Σεούλ, iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ
