Της Μαριάννας Κώστα,
Ο ρωσο–ουκρανικός πόλεμος σε συνδυασμό με την εργαλειοποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου από τους Ρώσους, έχουν προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση για την Ε.Ε. Προκάλεσαν απότομη αύξηση των τιμών της ενέργειας και έφεραν μια πληθώρα δυσκολιών στους Ευρωπαίους πολίτες.
Η Ένωση λαμβάνει σθεναρά μέτρα για να την αντιμετωπίσει, αλλά παραμένει διχασμένη σε πολλά ζητήματα. Πιο συγκεκριμένα, τα 27 κράτη–μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) είναι διχασμένα, όσον αφορά τον καθορισμό μιας ανώτατης τιμής στις καθημερινές συναλλαγές αγοράς φυσικού αερίου.
Το παρόν ανώτατο όριο θα τεθεί σε ισχύ για την Ολλανδική Διευκόλυνση Μεταβίβασης Τίτλων (TTF), τον κορυφαίο εμπορικό κόμβο της Ευρώπης και άλλους παρόμοιους χώρους, ενώ θα λειτουργήσει ως ανώτατο όριο έκτακτης ανάγκης για την πρόληψη περιπτώσεων ακραίας κερδοσκοπίας και αστάθειας των τιμών. Το πραγματικό εύρος τιμών δεν έχει ακόμη καθοριστεί κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τον Τσέχο Υπουργό Ενέργειας Jozef Síkela, κάποια κράτη έχουν «διαφορετικές απόψεις».
Ο Síkela δεν ανέφερε τις χώρες ονομαστικά, αλλά είναι κατανοητό ότι ορισμένα κράτη, όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Ουγγαρία και η Ολλανδία, είναι απρόθυμα να περιορίσουν τις τιμές του φυσικού αερίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ άλλα, όπως το Βέλγιο, η Ελλάδα, η Πολωνία και η Ιταλία, υποστηρίζουν ένα ακόμη ευρύτερο ανώτατο όριο που θα περιλάμβανε και τις εισαγωγές φυσικού αερίου.
Ο αρμόδιος της Επιτροπής για την ενέργεια, Kadri Simson, είπε ότι η τιμή θα μπορούσε να θεσπιστεί τη στιγμή που οι χώρες εγκρίνουν την πρόταση (η οποία δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί). Επιπλέον, τονίζει ότι με αυτό το εργαλείο δύναται να προασπιστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού και η αποφυγή αύξησης της κατανάλωσης φυσικού αερίου.
Στις 24 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η έκτακτη συνεδρίαση των Υπουργών Ενέργειας που αφορά, εκτός των άλλων, ένα πακέτο που συνιστά την αγορά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υδρογόνου για το οποίο βλέπουμε και πάλι τις απόψεις να διαφέρουν. Το επίκεντρο της συζήτησης για τους Υπουργούς είναι το ενδεχόμενο επέκτασης του Ιβηρικού μοντέλου σε όλα τα κράτη–μέλη της Ένωσης, το οποίο προτείνει ένα πρόγραμμα για την κάλυψη των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου μέσω των κρατικών ενισχύσεων, με στόχο τη δυνατότερη ανακούφιση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.
Ωστόσο, παρά την θέση της Επιτροπής, τα κράτη μέλη της Ένωσης δεν έχουν μια κοινή τοποθέτηση επί του θέματος. Για παράδειγμα, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ολλανδία, καθώς και οι Σκανδιναβικές χώρες ενδέχεται να μην ωφεληθούν από το προτεινόμενο πρόγραμμα, λόγω της εξάρτησης τους από το Ρωσικό φυσικό αέριο. Απεναντίας, η Ισπανία και η Γαλλία, μέσω της συμφωνίας για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου από την Βαρκελώνη μέχρι την Μασσαλία που προβλέπει την τροφοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς μεγάλες διακοπές ρεύματος, ξεκάθαρα θα επωφεληθούν.
Πρόκειται για το πρόγραμμα MidCat το οποίο σταμάτησε το 2019 να εξελίσσεται λόγω μιας ανεξάρτητης έκθεσης που αμφισβητούσε την κερδοφορία του αγωγού. Ωστόσο, η ενεργειακή κρίση έδωσε ώθηση στη Λισαβόνα και τη Μαδρίτη να προβούν άμεσα σε ενέργειες για την ολοκλήρωση του έργου. Ο Γάλλος Πρωθυπουργός υποστηρίζει ότι ο αγωγός αποτελεί μια δαπανηρή επένδυση που δεν συνιστά τις πράσινες φιλοδοξίες της Ε.Ε., καθώς και ανεπαρκής, επειδή χρησιμοποιείται μόνο το 50%-60% της χωρητικότητας.
Επιπλέον, η κυβέρνηση του Καγκελαρίου Olaf Scholz ασκεί πίεση στους συμβαλλόμενους φορείς για την ολοκλήρωση του αγωγού, επειδή στοχεύει στην απεξάρτηση της Γερμανίας από το ρωσικό αέριο. Ο αγωγός MidCat θα αντικατασταθεί με έναν υποθαλάσσιο αγωγό, αποκαλούμενο ως BarMar, που θα συνδέει τη Μασσαλία και τη Βαρκελώνη. Για τις λεπτομέρειες της χρηματοδότησης του έργου θα διευκρινιστούν στις 9 Δεκεμβρίου με την συνάντηση των ηγετών της Γαλλίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Energy crisis: EU countries still split by ‘different views’ on gas cap, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Energy crisis: Spain and France announce new deal to build underwater gas pipeline, Euronews, διαθέσιμο εδώ
