Της Ευστρατίας Καραμπατζάκη,
Η πολιτεία Tamaulipas έγινε η τελευταία πολιτεία στο Μεξικό η οποία νομιμοποίησε τους γάμους των ομόφυλων ζευγαριών στη χώρα. Ο Επικεφαλής του Ανώτατου Δικαστηρίου, Arturo Zaldívar, χαιρέτισε την ψηφοφορία και τη θετική έκβαση, λέγοντας μέσα από μία ανάρτηση στο Τwitter: «Ολόκληρη η χώρα λάμπει με ένα τεράστιο ουράνιο τόξο. Ζήστε την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων. Η αγάπη είναι αγάπη».
Η νομιμοποίηση των ομόφυλων γάμων είναι μία δύσκολη υπόθεση για τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Με τη νομιμοποίησή τους από την πολιτεία Tamaulipas, το Μεξικό γίνεται άλλη μία από τις χώρες που «νομιμοποίησαν την αγάπη». Πρωτιά στην κατάταξη κατέχει η Αργεντινή, η οποία μόλις το 2010 νομιμοποίησε τους ομόφυλους γάμους, πέντε χρόνια μετά τον Καναδά. Στη συνέχεια, οι αποικίες της Γαλλίας ακολούθησαν τη γραμμή του κράτους-μητρόπολη. Έτσι, το 2013, μετά τη νομιμοποίηση σε ευρωπαϊκό έδαφος, η Μαρτινίκα, η Γουαδελούπη και η Γαλλική Γουινέα κατέστησαν νόμιμο τον ομόφυλο γάμο. Τρία χρόνια αργότερα, το 2016, η Κολομβία προχώρησε όχι μόνο στη νομιμοποίηση των γάμων, αλλά και της υιοθέτησης παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια. Αξιοσημείωτη στη συγκεκριμένη αφήγηση είναι η στάση της Αγγλίας, η οποία διατηρεί αποικίες στη Λατινική Αμερική, τα νησιά των Βερμούδων. Ενώ, λοιπόν, το 2017 το Ανώτατο Δικαστήριο των Βερμούδων νομιμοποιεί τους gay γάμους, τον ίδιο χρόνο μετά από κάποιο διάστημα διατάζει την απαγόρευσή του. Μέχρι και φέτος, το Λονδίνο στέκεται στο πλευρό της κυβέρνησης, υποστηρίζοντας την απαγόρευση.
Αξιοσημείωτο είναι ακόμη το εξής: Πολλές χώρες, αρχικά, μπορεί να μην επέτρεπαν τους gay γάμους, όμως σε πρώτη φάση αναγνώριζαν την απαγόρευσή τους ως «αντισυνταγματική» και «παράλογη» και, εν συνεχεία, υιοθετούσαν το θεσμικό πλαίσιο που θα επέτρεπε την πραγμάτωσή τους. Μία τέτοια περίπτωση είναι η Κόστα Ρίκα, της οποίας το Ανώτατο Δικαστήριο πρωτίστως απεφάνθη ότι η απαγόρευση των gay γάμων είναι αντισυνταγματική. Σε δεύτερο χρόνο, το 2020, η Κόστα Ρίκα έγινε το πρώτο Κεντροαμερικανικό κράτος που ενσωμάτωσε στο νομικό του πλαίσιο το δικαίωμα αυτό. Σε παρόμοιο μήκος κύματος κινήθηκε και η Κούβα, όπου στην αρχή ενέκρινε ένα νέο σύνταγμα που καταργούσε τον γάμο εννοιολογικά, ως μία διαδικασία που συμβαίνει μόνο ανάμεσα σε ετερόφυλα ζευγάρια. Λίγο αργότερα, η κυβέρνηση ξεκίνησε τις εργασίες για έναν νέο «οικογενειακό κώδικα» που θα αναγνωρίζει τους γάμους ομοφυλόφιλων, ούτως ώστε ο νομικός χώρος να μην αφήνει τυχόν κενά για καταπάτηση των δικαιωμάτων. Πράγματι, τον περασμένο Σεπτέμβριο πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα στη χώρα, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων υποστήριξε σθεναρά τους ομόφυλος γάμους.
Παρόλα αυτά, οι gay γάμοι απαγορεύονται σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής παρά την αναγνώρισή τους από το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ενώ τις αποφάσεις έχουν συμφωνήσει να εφαρμόζουν όλα τα κράτη της Λατινικής Αμερικής. Χώρες που δεν εναρμονίζουν το νομοθετικό τους πλαίσιο στις αποφάσεις του δικαστηρίου είναι η Παραγουάη, η Βολιβία, το Περού, η Βενεζουέλα, το Σουρινάμ, η Γουιάνα και κάποιες περιοχές της Καραϊβικής οι οποίες δεν ανήκουν στην σφαίρα επιρροής της Ευρώπης. Ακόμη, σε ακραίες περιπτώσεις δεν απαγορεύονται μόνο οι gay γάμοι, αλλά και οι σεξουαλικές επαφές μεταξύ ανθρώπων του ίδιου φύλου. Εκπρόσωποι αυτής της ακραίας ρητορικής είναι η Τζαμάικα και τα νησιά Μπαρμπάντος.
Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να ομολογήσουμε πως για τα επίπεδα της φτώχειας, του αναλφαβητισμού και της έλλειψης παιδείας που χαρακτηρίζει τα κράτη της Λατινικής Αμερικής, η LGBTQ κοινότητα βρίσκεται σε καλό δρόμο για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων της. Το σίγουρο είναι πως πέρα από τις τυχόν ρητορικές απαιτούνται κυρίως νομικές κινήσεις, καθώς το νομικό πλαίσιο είναι εκείνο που υπερέχει και καθορίζει από όλες τις πλευρές τη ζωή των πολιτών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Same-sex marriage becomes legal nationwide in Mexico, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Latin America’s road to legalizing same-sex marriage, Reuters, διαθέσιμο εδώ
