Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Όπως για μια ακόμη φορά συνειδητοποιήσαμε τη χθεσινή μέρα της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου, οι ιστορίες εποχής, ιδιαίτερα όταν συνδέονται με σημαντικές πολεμικές περιόδους, έχουν για όλους μεγάλο ενδιαφέρον. Αν και ο πόλεμος αποτελεί μια φρικτή ανθρώπινη κατάσταση, όπως με λύπη διαπιστώνουμε και σήμερα μέσα από τα γεγονότα στην Ουκρανία, συχνά αρεσκόμαστε στο να διαβάζουμε τις ιστορίες ανθρώπων ή χαρακτήρων που πολέμησαν για κάτι, ίσως γιατί θαυμάζουμε το γεγονός ότι, ακόμη και μέσα στις χειρότερες καταστάσεις, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν αξίες και ιδανικά, τα οποία μπορούν να υπερασπιστούν ακόμη και με κίνδυνο της δικής τους ζωής. Μια τέτοια ιστορία σας παρουσιάζουμε και σήμερα.
Πρόκειται για το βιβλίο Επιστροφή στην πατρίδα: Η ιστορία του Βρετανού κομάντο Ζαπάντη, δια χειρός του Παναγή Σπηλιώτη, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κάκτος. Ο Παναγής Σπηλιώτης έχει ο ίδιος καταγωγή από την Κεφαλονιά, όπως ο ήρωας του βιβλίου του. Γεννημένος το 1935, αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες, αλλά κατάφερε να τελειώσει το Δημοτικό Σχολείο και να φοιτήσει στο Γυμνάσιο Αργοστολίου. Γνώρισε την επαγγελματική επιτυχία ως επιχειρηματίας στην Αμερική, αλλά και ως κινηματογραφιστής και σεναριογράφος στην Ελλάδα. Η συγγραφή αποτέλεσε έναν πρόσφατο σχετικά στόχο του, που ξεκίνησε το 2010 και μέχρι τώρα έχει σημειώσει επιτυχία.
Το μυθιστόρημα αυτό διαδραματίζεται στο νησί της Κεφαλλονιάς το 1943. Η Κεφαλονιά βρίσκεται υπό κατοχή κυρίως ιταλική, με περιορισμένη παρουσία Γερμανών σε ορισμένα στρατηγικά σημεία. Το βρετανικό υποβρύχιο HMS D. Anderson προσεγγίζει τις ακτές του νησιού και με άκρα μυστικότητα αποβιβάζει τον αντιπλοίαρχο και διοικητή της Ειδικής Μονάδας του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού, Γεράσιμο Ζαπάντη, ο οποίος έχει την καταγωγή του από το νησί. Η έλευσή του στην Κεφαλονιά είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μείνει μυστική, ιδιαίτερα λόγω του ότι ανήκει στους Βρετανούς αξιωματικούς και έχει εξαιρετικής σημασίας αποστολή.
Παρόλο που η αποστολή του είναι σημαντική και έχει συγγενείς στο νησί, ο Γεράσιμος αντιμετωπίζει εξαρχής την καχυποψία, η οποία ίσως είναι αναμενόμενη για ένα μέρος που μαστίζεται από τα δεινά του πολέμου. Ακόμη και από τους συγγενείς του, δε βρίσκει πρόσφορο έδαφος και ανησυχεί μονίμως ότι κάποιος θα προδώσει την παρουσία του στις δυνάμεις κατοχής του νησιού. Στα σχέδιά του για την εκπλήρωση της αποστολής του, παρεμβάλλεται και μια γνωριμία με την Αντιγόνη. Εκείνη είναι μια δυναμική και γοητευτική Κεφαλονίτισσα, η οποία θα σταθεί στο πλάι του και θα είναι μια πηγή δύναμης για αυτόν, βοηθώντας τον στην αποστολή του. Ο Γεράσιμος Ζαπάντης θα κάνει το καθήκον του προς το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό. Παρόλα αυτά, σε τόσο δύσκολες καταστάσεις, συχνά δεν είναι εύκολο να εκπληρώσει κανείς τα καθήκοντά του προς τον εαυτό του. Ο ήρωας του βιβλίου θα χρειαστεί να πάρει δύσκολες αποφάσεις και μπορεί να είναι ήδη αργά όταν αποφασίσει να κάνει κάτι για τον ίδιο και για τους ανθρώπους που άφησε πίσω του.
Η ιστορία του Γεράσιμου Ζαπάντη λέγεται με μεγάλη μαεστρία από τον Παναγή Σπηλιώτη. Πέρα από τα πολεμικά γεγονότα και την αποστολή ενός αξιωματικού, η ιστορία περιγράφει το πώς ο πόλεμος επηρεάζει τις ανθρώπινες σχέσεις, κάνοντας τους ανθρώπους πιο κλειστούς και καχύποπτους. Τα ανθρώπινα συναισθήματα, η αγάπη, η αλληλεγγύη και η συντροφικότητα, αλλά και αρετές όπως το θάρρος, βρίσκουν μέσα από την πένα του Σπηλιώτη πρόσφορο έδαφος για να αγγίξουν τον αναγνώστη. Η αφήγηση γίνεται πιο άμεση και ρεαλιστική με τη χρήση ιδιωματισμών από την Κεφαλονιά, για τους οποίους υπάρχει και ένα σύντομο γλωσσάριο στο τέλος του βιβλίου. Είναι μια ευχάριστη λεπτομέρεια που δίνει στον αναγνώστη την εικόνα του νησιού της περιόδου. Το μυθιστόρημα αποτελεί συνολικά μια ιστορία που μπορεί να εμπνεύσει τον καθένα. Σίγουρα, δεν είναι μια ιστορία που θα φέρει χαμόγελο στα χείλη όποιου τη διαβάσει, αλλά μάλλον ένα γλυκόπικρο συναίσθημα, το οποίο συνοδεύεται από μεγάλη κατανόηση για τους χαρακτήρες της αφήγησης. Αξίζει να διαβαστεί, καθώς με ευσύνοπτο και ιδιαίτερα ρέοντα τρόπο εξιστορεί μια περιπέτεια που συνδέεται με ένα κεφάλαιο της ελληνικής Ιστορίας.
