Του Κώστα Νωτούδα,
Είναι γεγονός πως στη σημερινή εποχή οι εξελίξεις τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Το 2010 ήρθε η οικονομική κρίση στη χώρα δείχνοντας πόσο απροετοίμαστο ήταν στο σύνολό του το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Το 2020, μέσα σε δύο μήνες, ήρθε η πανδημία, ενώ φέτος ξέσπασε ο πρώτος πόλεμος στην Ευρώπη μετά το 1945, με συνέπεια να εκτοξευτούν οι τιμές των ενεργειακών και λοιπών αγαθών σε δυσθεώρητα ύψη για τα ελληνικά δεδομένα, που οι μισθοί είναι πολύ χαμηλοί. Ο κόσμος έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο εξαιτίας των αλλεπάλληλων κρίσεων, αλλά και λόγω της ραγδαίας εξάπλωσης της τεχνολογίας σε πολλές πτυχές της καθημερινότητας. Μια εξ αυτών είναι η εξάπλωσή της μέσω της ψηφιοποίησης της δημόσιας διοίκησης.
Τα τελευταία χρόνια, έγινε αντιληπτό πως αν η χώρα θέλει να προσελκύσει επενδύσεις και να έχει διεθνή οικονομική ισχύ, πρέπει να προβεί στον ψηφιακό μετασχηματισμό, εντάσσοντάς τον στο νέο παραγωγικό μοντέλο. Οι πρώτες προσπάθειες έγιναν το 2011 με τη δημιουργία του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, αλλά απέβησαν άκαρπες, καθώς το μείζον θέμα εκείνη την περίοδο ήταν η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Το 2019, η κυβέρνηση προέβη στη δημιουργία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το οποίο μέσα σε λίγο καιρό απέδωσε αξιοθαύμαστο έργο, ωθούμενο και από τις συνέπειες της πανδημίας, η οποία απέτρεπε την άμεση ανθρώπινη επαφή.
Κύριες παρεμβάσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας πραγματοποιήθηκαν στον τομέα της δημόσιας διοίκησης μέσω τηλεδιασκέψεων και τηλεργασίας. Επίσης, εισήχθη η ψηφιακή υπογραφή, η έκδοση εγγράφων μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr), αλλά και η δυνατότητα ψηφιακών αιτήσεων στα ΚΕΠ, όπως και η εξ αποστάσεως εξυπηρέτηση πολιτών ηλεκτρονικών ραντεβού σε μια σειρά από υπηρεσίες. Στον τομέα της εργασίας είναι πλέον εμφανείς οι αλλαγές, καθώς οι εργαζόμενοι συναλλάσσονται ηλεκτρονικά πλέον με τον φορέα τους με ταυτόχρονη κατάργηση 68 διαδικασιών από τα ΚΕΠ, ενώ σημαντική είναι η πραγματοποίηση ψηφιακών ραντεβού μέσω της πλατφόρμας προγραμματισμού και υλοποίησης ραντεβού. Από τις ψηφιακές καινοτομίες δεν θα μπορούσε να λείπει ο χώρος της εκπαίδευσης μέσω της εξ αποστάσεως κατάρτισης των στελεχών της δημόσιας διοίκησης, η διαδικτυακή υποβολή αιτήσεων εγγραφής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, η έκδοση ψηφιακών πιστοποιητικών κ.α.
Στο πεδίο της οικονομίας, δημιουργήθηκε η ηλεκτρονική πλατφόρμα e-Καταναλωτής για τη δήλωση τιμών των προϊόντων το ηλεκτρονικό παράβολο και η έκδοση των ηλεκτρονικών τιμολογίων. Σε δικαστικό επίπεδο, υπάρχει πλέον η δυνατότητα ηλεκτρονικής δήλωσης μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης gov.gr, η ηλεκτρονική έκδοση πιστοποιητικού δικαστικής φερεγγυότητας, η διάθεση ψηφιακών αντιγράφων δικαστικών βουλευμάτων, η ηλεκτρονική έκδοση αντιγράφου ποινικού μητρώου και η ψηφιακή μεταβίβαση ακινήτου. Στον τομέα της υγείας, που βρέθηκε στο επίκεντρο τα τελευταία δύο χρόνια, θεσπίστηκε η δυνατότητα εφαρμογής της άυλης συνταγογράφησης, το μητρώο ασθενών COVID-19, η ψηφιακή πλατφόρμα για το εμβόλιο κατά της COVID-19, η δυνατότητα δήλωσης αυτοδιαγνωστικών τεστ COVID-19, η προσπάθεια τηλεσυμβουλευτικής και ο Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας (ΑΗΦΥ). Τέλος στον τουρισμό καθιερώθηκε το “Green pass”, το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID-19, το οποίο δημιουργεί ένα ασφαλές πλαίσιο μετακινήσεων εντός χώρας αλλά και σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ενώ στον πολιτιστικό τομέα ψηφιοποιήθηκε η παραγωγή θεατρικών παραστάσεων, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για πέντε έτη.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα ουκ ολίγες ψηφιακές μεταρρυθμίσεις που μπορούν να βοηθήσουν τα μέγιστα στον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης. Οι αλλαγές αυτές μπορούν να γίνουν με τη βοήθεια του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο θα χρηματοδοτήσει τις ψηφιακές αυτές αλλαγές. Αρχής γενομένης από την πρωτογενή παραγωγή και τον ψηφιακό μετασχηματισμό του αγροδιατροφικού τομέα και την καινοτόμα γεωργία. Ένα άλλο υπουργείο που θα πραγματοποιήσει αλλαγές είναι το Υπουργείο Ναυτιλίας μέσω της θέσπισης ηλεκτρονικής μορφής των αρχείων του αλλά και το Υπουργείο Εξωτερικών, με το σύστημα υποστήριξης στρατηγικού και επιχειρησιακού προγραμματισμού και την ψηφιοποίηση των διπλωματικών και ιστορικών αρχείων του.
Στον ιδιωτικό τομέα, περίπου 100.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα προβούν σε ψηφιακό μετασχηματισμό μέσω voucher, και, στην αναβάθμιση ή αντικατάσταση 500.000 ταμειακών μηχανών και 100.000 παλαιών συστημάτων POS. Στις τηλεπικοινωνίες και την τεχνολογία επρόκειτο να δημιουργηθεί δίκτυο μικροδορυφόρων και 5G στο σύνολο των αυτοκινητόδρομων, ενώ θα εγκατασταθούν υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών στα ελληνικά νησιά και σε 120.000 κτήρια στην υπόλοιπη Ελλάδα και θα υπάρχει δίκτυο WiFi σε απομακρυσμένες περιοχές.
Τέλος, όλες αυτές οι ενέργειες δείχνουν καλές προθέσεις ως προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό που πρέπει να υπάρξει στη χώρα, καθώς οι αλλαγές έγιναν μόνο σε λίγα χρόνια. Ωστόσο, είναι αναγκαίο να γίνουν ακόμα περισσότερες μεταρρυθμίσεις στον ψηφιακό τομέα, αν η Ελλάδα θέλει να έχει οικονομική ισχύ στο διεθνές στερέωμα. Απαραίτητη, ωστόσο, είναι και η βούληση από την πλευρά των πολίτων, έτσι ώστε να αποκτηθεί η «ψηφιακή κουλτούρα», η οποία θα βοηθήσει και την χώρα αλλά και τους ίδιους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Το “μεγάλο στοίχημα” του ψηφιακού μετασχηματισμού της δημόσιας διοίκησης, capital.gr, διαθέσιμο εδώ
