Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Η ωριμότητα και ο βαθμός ανάπτυξης μιας κοινωνίας προσδιορίζονται από τον τρόπο που αντιμετωπίζει τις κρίσεις που τις παρουσιάζονται. Οι κρίσεις αυτές δεν αφορούν αποκλειστικά μείζονες εθνικούς κινδύνους, εξωτερικές απειλές, εσωτερική αναταραχή, φυσικές καταστροφές. Αφορούν, επίσης, εκφάνσεις κοινωνικών φαινομένων που σοκάρουν τον μέσο άνθρωπο και θέτουν, εν τέλει, το σύνολο ενώπιον άβολων διαπιστώσεων για τους κινδύνους που υφίστανται. Τότε καλείται να χαλιναγωγήσει ανθρώπινα ένστικτα και με ψυχραιμία να αναζητήσει τις ρίζες, το περιεχόμενο και τη λύση του προβλήματος. Κομβικό ρόλο για την επίτευξη της ανωτέρω διαδικασίας διαδραματίζουν οι ηγέτες κάθε κοινωνίας. Τούτοι έχουν την ευθύνη να αναχθούν στο ύψος των περιστάσεων και να καθοδηγήσουν υπεύθυνα τους συμπολίτες, προτείνοντας λύσεις δίκαιες, ρεαλιστικές που προάγουν την κοινωνική συνοχή.
Αναμφίβολα, το κορυφαίο ζήτημα της επικαιρότητας στη χώρα μας είναι η σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση του 12χρονου κοριτσιού στον Κολωνό. Η μητέρα της ανήλικης είναι ήδη προσωρινά κρατούμενη, όπως κι ο φερόμενος ως «εγκέφαλος της επιχείρησης», ενώ πολλά ακόμα άτομα φέρονται να εμπλέκονται σε αυτή την υπόθεση. Είναι απολύτως λογικό η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας να αντιμετωπίζει με αποτροπιασμό και οργή τις αλλεπάλληλες αποκαλύψεις. Τα εγκλήματα που φέρονται να έχουν διαπραχθεί είναι ειδεχθή. Η ηλικία του κοριτσιού και η ανάμειξη της μητέρας της προκαλούν ακόμη μεγαλύτερη αγανάκτηση. Είναι αυτονόητο ότι ο μέσος άνθρωπος φαντάζεται τα παιδιά του, τα ανίψια του ακόμα και τον ίδιο του τον εαυτό σε μικρή ηλικία ως δυνητικά θύματα. Παρομοίως, μια μητέρα που μεγαλώνει με θυσίες τα παιδιά της ή κάποια γυναίκα που αδυνατεί να αποκτήσει απογόνους βλέπουν μια άλλη να κατηγορείται ότι διέπραξε τέτοιο έγκλημα εις βάρος του τέκνου της.
Σε αυτό το πλαίσιο οφείλουν να επεμβαίνουν οι ηγέτες, για να θέσουν τη συζήτηση στις σωστές της βάσεις, οι οποίες είναι η δημιουργία μηχανισμών πρόληψης, αποτροπής, εξιχνίασης, καταστολής τέτοιων εγκλημάτων. Δεν αποτελεί βάση συζήτησης η εφαρμογή του Νόμου του Λιντς σε μια πολιτισμένη χώρα. Ούτε η επαναφορά της θανατικής ποινής σε μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ούτε η εξάρτηση της ποινικής αντιμετώπισης εγκληματικών συμπεριφορών από τις αντιδράσεις των Μ.Μ.Ε. και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Στην Ελλάδα, η απουσία ουσιαστικής πολιτειακή παιδείας, η παράδοση του δημοσίου βήματος σε ημιμαθείς κι αδίστακτους εντυπωσιοθήρες, όπως και το χάιδεμα του διαδικτυακού όχλου, έχουν οδηγήσει την κοινωνία στη ζουγκλοποίηση. Κι όλα αυτά, διότι οι ηγεσίες, με πρώτη την πολιτική, είναι κατώτερες των περιστάσεων.
Πριν λίγες ημέρες, ο Υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας, ζήτησε τη διαπόμπευση των «παιδόφιλων» πριν τη δίκη τους. Έτσι, ο Υπουργός χαρακτηρίζει όσους φέρονται να έχουν επικοινωνήσει με τη 12χρονη βάσει της δικογραφίας, το μέγεθος της οποίας και στοιχεία της είπε πως γνωρίζει. Πριν, επομένως, καταδικαστεί κάποιος, το γεγονός και μόνον ότι αναφέρεται σε μια δικογραφία τον καθιστά άξιο διαπόμπευσης. Προφανώς, ο ογκόλιθος αυτός της πολιτικής θεωρεί ότι η δημοσίευση των στοιχείων κάποιου εμπλεκόμενου σε μια ποινική υπόθεση, κατόπιν εισαγγελικής εντολής, γίνεται για να εξευτελισθεί δημοσίως αυτός κι όχι για να προαχθεί η έρευνα των αρχών γύρω από την υπόθεση. Φυσικά, πάει πολύ να αναφερθεί ότι στο πλαίσιο του νομικού μας πολιτισμού ο καθείς τεκμαίρεται αθώος μέχρι να αποδειχθεί οριστικά και αμετάκλητα η ενοχή του.
Η δικονομία Κικίλια είναι πιο προχωρημένη κι από αυτή του Δικαστή Ντρεντ. Εκείνος τουλάχιστον, στο πλαίσιο των υπέρ-εξουσιών του, ακολουθούσε τη λογική σειρά: δίκη – καταδίκη – εκτέλεση. Προφανώς, επίσης, θα γίνει γραφικός όποιος αναφέρει ότι ο Κικίλιας ομολογεί ότι έχει παράνομη πρόσβαση σε στοιχεία της δικογραφίας, σε μια χώρα όπου στοιχεία αυτής (που αποτελούν και υλικό παιδικής πορνογραφίας) βρίσκονται ακόμη και σε κινητά τηλέφωνα παρουσιαστών πρωινάδικων. Στην καλύτερη περίπτωση, μας κυβερνά ένας παντελώς άσχετος με βασικά σημεία λειτουργίας της Δικαιοσύνης και, εν γένει, του Πολιτεύματος. Στη χειρότερη, ένας λαϊκιστής που δεν έχει πρόβλημα να κάνει κουρέλι τους δημοκρατικούς θεσμούς προς άγραν ψήφων. Φυσικά, ούτε ο Πρωθυπουργός επενέβη για να τον επαναφέρει στην τάξη ούτε η αντιπολίτευση έσπευσε να καταγγείλει το αντι-δημοκρατικό παραλήρημα Κικίλια, διότι τρέμει μήπως ο διαδικτυακός υπόκοσμος την ταυτίσει με τους παιδεραστές, επειδή θα πει το αυτονόητο.
Ο συνάδελφός του Υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης έσπευσε να πάρει τη σκυτάλη και να ανοίξει τη συζήτηση για την εισαγωγή στην ελληνική ποινική πραγματικότητα του χημικού ευνουχισμού. Το έκανε εντός κάποιου κυβερνητικού οργάνου; Έθεσε το ζήτημα με θεσμικό τρόπο υπόψη της αρμόδιας επιστημονικής κοινότητας. Όχι, βέβαια. Θεώρησε σκόπιμο να το ξεφουρνίσει στο ραδιόφωνο, προκειμένου να επεξεργαστεί αυτό το μείζον και πολυσύνθετο ζήτημα ο οδηγός που πήζει στην κίνηση και σκοτώνει την ώρα του στο ράδιο. Άνοιξε, επίσης, το ζήτημα της έκτισης της ισόβια καθείρξεως με τρόπο αρκούντως μπακαλίστικο, πιστός στην πρακτική του μικροβιολόγου που παριστάνει τον Υπουργό Δικαιοσύνης και που αναλαμβάνει νομοθετικές πρωτοβουλίες, ανάλογες των ρεπορτάζ των καναλιών και των τάσεων του Τwitter. Ανέλυσε μήπως το ζήτημα βασιζόμενος στην εγχώρια, ευρωπαϊκή και διεθνή θεωρία και πρακτική; Επικαλέστηκε συγκεκριμένα στοιχεία που να τεκμηριώνουν την άποψή του; Ενέταξε όλα τα ανωτέρω στο πνεύμα του ελληνικού σωφρονιστικού συστήματος; Όχι, βέβαια. Δεν θα μπορούσε, άλλωστε, να το κάνει από το συγκεκριμένο δημόσιο βήμα. Θα ανέμενε δε κάποιος από έναν πολιτικό που φέρει την ιδιότητα του νομικού και βιοπορίζεται κατά βάσιν από τη δικηγορία και δη την ποινική να επιδείξει μεγαλύτερη επιστημονική και επαγγελματική υπευθυνότητα.
Η Δημοκρατία είναι ζήτημα μόνιμου, καθημερινού αγώνα. Στη χώρα μας, τουλάχιστον σήμερα, δεν κινδυνεύει τόσο από τα τανκς όσο από τη δημαγωγία, την ανευθυνότητα και την εξουσιομανία των ηγετών της, αλλά από τη συνειδητή επιλογή ορισμένων να υποσκάπτουν τα θεμέλια της Δημοκρατίας χάριν της ψηφοθηρίας. Βρισκόμαστε εδώ και χρόνια εντός ενός φαύλου κύκλου, αν αναλογιστεί κάποιος ότι οι ηγέτες επιλέγονται κυρίως από τον λαό. Σήμερα, περισσότερο πάρα ποτέ, δεν επιλέγουμε τους καλύτερους, τους ικανοτέρους, τους υπευθυνότερους, τους δημοκρατικότερους. Κυριαρχούν στις προτιμήσεις του εκλογικού σώματος οι μετριότητες που δεν μπορούν να σκεφτούν και να λειτουργήσουν πάνω από τον μέσο όρο, ώστε να καθοδηγήσουν την κοινωνία ή οι έξυπνοι, πλην επιτήδειοι, που έχουν καταλάβει ποια είναι η κατάσταση και αντί να προσπαθήσουν να την ανατρέψουν, θέλουν να την εκμεταλλευτούν για το δικό τους όφελος.
