Σκάνδαλο υποκλοπών: Ένα ακόμα πόρισμα…

Του Μενέλαου Γιώτη,

Ο Προάγγελος του Σκανδάλου

Το σκάνδαλο των υποκλοπών ή, όπως αλλιώς το λένε, των «νόμιμων επισυνδέσεων», είναι μια υπόθεση που απασχόλησε και συνεχίζει να απασχολεί την κοινή γνώμη, αλλά και ολόκληρη την πολιτική επικαιρότητα. Στην πραγματικότητα, όμως, το σκάνδαλο αυτό είχε ήδη προαναγγελθεί από τη μέρα που ανέλαβε την εξουσία η Νέα Δημοκρατία με Πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Με νωπές τις δάφνες της νίκης του και εκμεταλλευόμενος τη συγκυρία, ο νέος, τότε, Πρωθυπουργός προχώρησε σε μια σειρά από νομοθετικές πράξεις, που θα δημιουργούσαν ένα περιβάλλον που πολύ εύκολα θα μπορούσε να βρει γόνιμο έδαφος και να αναπτυχθεί ένα σκάνδαλο όπως αυτό.

Ένα από τα πρώτα νομοθετήματα της νέας κυβέρνησης ήταν η μεταφορά της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών απευθείας στο γραφείο του Πρωθυπουργού. Αυτό σήμαινε θεωρητικά και πρακτικά πως ο πολιτικός προϊστάμενος της ΕΥΠ θα ήταν ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Η δεύτερη αλλαγή που έκανε η νέα κυβέρνηση για την ΕΥΠ, ήταν να αλλάξει σχεδόν ολοκληρωτικά τον νόμο που ορίζει τα τυπικά προσόντα που θα έπρεπε να πληροί ο Διευθυντής της. Η πιο χαρακτηριστική αλλαγή που έγινε με την τροποποίηση του νόμου ήταν να καταργηθεί το τυπικό προσόν του πτυχίου ΑΕΙ (ή αντίστοιχο του εξωτερικού), για να μπορεί κάποιος να διοριστεί ως Διευθυντής. Η τρίτη και ίσως πιο κομβική νομοθετική παρέμβαση ήταν η αλλαγή του σχετικού νόμου για την άρση του απορρήτου, καθώς πλέον η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) δεν θα μπορούσε να άρει το απόρρητο με τον τρόπο που εφάρμοζε έως τότε.

Το Ξέσπασμα του Σκανδάλου και το Χρονικό

Το σκάνδαλο, κάτω από αυτές τις συνθήκες που διαμορφώθηκαν από τις νομοθετικές παρεμβάσεις που προαναφέρθηκαν, ήταν αναμενόμενο να ξεσπάσει. Τα δύο πρώτα θύματα του σκανδάλου των υποκλοπών ήταν ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης, αλλά και ο πολιτικός και νέος Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης. Ξεσπώντας το σκάνδαλο, προκειμένου η κυβέρνηση και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός να αποφύγει τις αντικειμενικές πολιτικές (τουλάχιστόν) ευθύνες του, «θυσιάζει» τον Γενικό Διευθυντή του γραφείου του, Γρηγόρη Δημητριάδη, καθώς και τον Διευθυντή της ΕΥΠ, Παναγιώτη Κοντολέοντα, που ο ίδιος είχε διορίσει και, μάλιστα, ως βασική προσωπική του επιλογή. Η προσπάθεια αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη, εν τέλει, δεν έπεισε στο ελάχιστο την κοινή γνώμη. Ούτε και στη σχετική συζήτηση στη Βουλή δεν μπόρεσε να πείσει το σώμα για την «αθωότητά» του, ειδικά μετά την αποκάλυψη ότι ακόμα ένας πολιτικός βρέθηκε υπό παρακολούθηση από το παράνομο λογισμικό “Predetor”, και αναφερόμαστε, φυσικά, στον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Χρήστο Σπίρτζη.

Προφανώς, το επιχείρημα «δεν γνώριζα» δεν θα μπορούσε να γίνει σε καμία περίπτωση πιστευτό. Κι αυτό, διότι ο Πρωθυπουργός ήταν από το 2019 ο πολιτικός προϊστάμενος της ΕΥΠ, οπότε με βάση την κοινή λογική θα ήταν απίθανο ο Κυριάκος Μητσοτάκης να είχε μαύρα μεσάνυχτα και να μην ήταν σε θέση να γνωρίζει το παραμικρό. Κι αυτό έγινε πιο σαφές, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε να ασκεί τον θεσμικό προς την ελληνική κυβέρνηση έλεγχο. Μπορεί στην Ελλάδα η κυβέρνηση μέχρι ένα σημείο να κατάφερε, λόγω της μεγάλης υποστήριξης που απολάμβανε από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, να κρύψει τη σημαντικότητα των γεγονότων και να ελέγξει την κατάσταση μέχρι ένα σημείο, όμως, στην Ευρώπη ήταν αδύνατον να ξεφύγει από την κριτική και, εν τέλει, από τη σκληρή κατακραυγή.

Η Δημοκρατία και το Σύνταγμα τίθενται σε αμφισβήτηση

Το σκάνδαλο των υποκλοπών αποτέλεσε ένα τεράστιο πλήγμα για τη χώρα και μια σκληρή δοκιμασία για το πολίτευμα, τη Δημοκρατία ευρύτερα, και το Σύνταγμα. Η Ε.Ε., εγχώριοι νομικοί, δικαστές και συνταγματολόγοι αμφισβήτησαν ευθέως τη νομιμότητα των επισυνδέσεων. Η εξεταστική επιτροπή, που στήθηκε με πρωτοβουλία της αντιπολίτευσης, εξελίχθηκε στην πιο αμφιλεγόμενη εξεταστική επιτροπή από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Αφενός, δόθηκε μια ευκαιρία στο ελληνικό πολιτικό σύστημα να τα βγάλει όλα στο φως και να αυτοκαθαρθεί, αφετέρου μόνο αυτό δεν έγινε, καθώς την απόλυτη πλειοψηφία την κατείχε το κυβερνών κόμμα.

Παρόλα αυτά, ορισμένοι βουλευτές της ΝΔ, όπως η Όλγα Κεφαλογιάννη, ο Κώστας Τζαβάρας καθώς και ο πρώην Πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, πήραν σαφέστατες αποστάσεις από την κυβερνητική υπερασπιστική γραμμή, που, ωστόσο, δεν μεταφράστηκαν σαν ουσιαστικά ρήγματα στην εξεταστική επιτροπή. Στη συγκεκριμένη κοινοβουλευτική διαδικασία, η κυβέρνηση καταχράστηκε με ανέντιμο τρόπο την πλειοψηφία που διέθετε, προχωρώντας σε δύο κινήσεις για να στρέψει εντελώς την εξεταστική επιτροπή προς το μέρος της, με σκοπό να μην έρθει σε δύσκολη θέση και εκτεθεί ανεπανόρθωτα. Αρχικά, σχημάτισε ένα μονοκομματικό Προεδρείο, έτσι ώστε να μπορεί να ελέγχει απόλυτα, χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις, την εξέλιξη της διαδικασίας και, δευτερευόντως, απέρριψε βασικούς μάρτυρες κατηγορίας που είχε προτείνει η αντιπολίτευση (εκτός του Παναγιώτη Κοντολέοντα), μεταξύ άλλων και τον ανιψιό του Πρωθυπουργού, Γρήγορη Δημητριάδη, αλλά και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, καθώς ήταν ο πολιτικός προϊστάμενος της ΕΥΠ.

Η αίσθηση που, τελικά, άφησε πολιτικά η όλη διαδικασία ήταν εξαιρετικά πικρή. Από τη μία, υπήρχε η ανάγκη στην ελληνική κοινωνία να αποκαλυφθεί η αλήθεια, αλλά, από την άλλη, υπήρχε μια κοινοβουλευτική – κυβερνητική πλειοψηφία που έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να αποκρύψει την αλήθεια. Κι εδώ γεννιούνται τα εξής ερωτήματα. Πόσο ισχυρή είναι η Δημοκρατία στη χώρα μας; Γιατί δεν αποδόθηκε έστω σχετική δικαιοσύνη γι’ αυτό το σκάνδαλο; Γιατί η συγκεκριμένη κυβέρνηση και, πρώτα απ’ όλα, ο Πρωθυπουργός, ακόμα κι αν είναι εντελώς αθώος, δεν είχε τη σχετική ευθιξία να παραιτηθεί, αναλαμβάνοντας έστω μέρος της πολιτικής ευθύνης, όπως θα συνέβαινε σε κάθε σοβαρή ευρωπαϊκή χώρα που σέβεται το Σύνταγμά της και τη Δημοκρατία; Και τελικά, γιατί δεν υπερασπιζόμαστε το Σύνταγμά μας ως κόρη οφθαλμού και δεν αντιδράμε στην αντικειμενική αδικία;

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ