Της Εμιλένας Πούπα,
Η θεά που λάτρευαν οι Φρύγες και ταυτίστηκε με τη μητέρα θέα Ρέα ονομαζόταν Άγδιστις. Η λατρεία της εξαπλώθηκε πέρα από τη Μικρά Ασία, φτάνοντας τον 5ο αι. π.Χ. στην ελληνική και ρωμαϊκή επικράτεια, όπου και πήρε το όνομα Κυβέλη. Οι Έλληνες έβλεπαν στην ανατολίτικη αυτή θεότητα ομοιότητες με τη θεά Ρέα, αφού και αυτή είχε συνδεθεί με τη γη, την άγρια φύση και, φυσικά, τη γονιμότητα, με αποτέλεσμα να ταυτιστούν πλήρως. Ήταν Μητέρα θεών και ανθρώπων με σύμβολό της το λιοντάρι, το ισχυρότερο από όλα τα ζώα.
Ο πιο γνωστός, λοιπόν, μύθος σχετιζόμενος με τη θεά Κυβέλη περιγράφει τη σχέση της θεάς με τον Άττι και τον θάνατο του τελευταίου εξαιτίας της ζηλοτυπίας της αγαπημένης του. Σύμφωνα με τον αρχαίο Έλληνα περιηγητή Παυσανία, η θεά Κυβέλη συνδέθηκε στενά με τον Άττι. Η αρχή του μύθου κάνει λόγο για το σπέρμα του Δία που έπεσε στη Γη. Από το σπέρμα γεννήθηκε ένας δαίμονας με το όνομα Άγδιστις (Κυβέλη) που είχε τόσα θηλυκά, όσο και αρσενικά γεννητικά όργανα.
Επειδή, όμως, οι θεοί φοβόντουσαν αυτόν τον δαίμονα, τον ευνούχισαν και από τα ανδρικά όργανα φύτρωσε μια αμυγδαλιά, της οποίας τους καρπούς έκοψε η Νύμφη του Σαγγάριου ποταμού. Όταν οι καρποί έπεφταν στον κόρφο της, η ίδια έμεινε έγκυος και στη συνέχεια γέννησε τον Άττι. Ο μικρός Άττις ανατράφηκε από μια κατσίκα και όσο μεγάλωνε γινόταν ομορφότερος και πιο γοητευτικός. Η θεά Κυβέλη, μόλις αντίκρυσε τον νεαρό με το αγνό βλέμμα, θέλησε να τον κάνει πιστό ακόλουθό της και ιερέα στα μυστήρια της λατρείας της.
Ο Άττις ήταν αφοσιωμένος στη θεά της γης, υποσχόμενος πλήρη αγνότητα μακριά από σωματικές και σαρκικές απολαύσεις, μέχρι τη στιγμή που γνώρισε την κόρη του ποταμού Σαγγάριου και την ερωτεύτηκε. Η θεά Κυβέλη, όμως, ζήλεψε και, γεμάτη θυμό, έστειλε τη μανία και την τρέλα για να καταλάβουν τον Άττι, που έκοψε τα γεννητικά του όργανα και μετά πέθανε. Η Κυβέλη, νιώθοντας προδομένη από τον ακόλουθό της που αθέτησε την υπόσχεσή του, δεν άντεξε τη ζήλια που την κατέλαβε. Παρόλα αυτά, ούσα μετανιωμένη, ζήτησε τη βοήθεια του θεού Δία για να επαναφέρει τον Άττι στη ζωή, ο οποίος της έδωσε την υπόσχεση ότι το σώμα του δε θα αποσυντεθεί. Μετά από αυτό, στη Φρυγία επικράτησε λιμός και η γη ήταν άκαρπη για τους κατοίκους της. Τέλος, η θεά Κυβέλη όρισε κάθε χρόνο να τιμούν οι ιερείς της, οι Γάλλοι, τη μνήμη του πιστού ακόλουθού της, που βρήκε τραγικό θάνατο.
Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι η Μητέρα Θεά όλων Άγδιστις-Κυβέλη ήταν η αιτία που ο Άττις ευνουχίστηκε και πέθανε. Η ίδια τον ερωτεύθηκε και δεν τρελάθηκε από τη ζήλια της όταν ο ακόλουθός της θέλησε να παντρευτεί. Παρόλο που υπάρχουν και άλλες εκδοχές του ίδιου μύθου με μικρές διαφορές μεταξύ τους, το κεντρικό αιτιολογικό στοιχείο φαίνεται να είναι ο αυτοευνουχισμός του Άττιδος εξαιτίας της θεάς. Αυτό θα λέγαμε ότι συμβολίζει τους καρπούς της γης, οι οποίοι πεθαίνουν τον χειμώνα για να αναστηθούν ξανά την άνοιξη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Συλλογικό Έργο (2018), The Mythology Book, London: Dorling Kindersley (DK)
- britannica.com, Great Mother of the Gods, ancient deity. Διαθέσιμο εδώ
