Της Μαρίας Κελεπούρη,
Μια διαφορετική ιστορία για τη φρίκη του Ολοκαυτώματος παραθέτουν οι συγγραφείς Yehuda Koren και Eilat Negev στο βιβλίο τους Οι 7 Νάνοι του Άουσβιτς, που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Πρότυπες Εκδόσεις Πηγή. Οι δύο ερευνητές, αφού ανακάλυψαν την οικογένεια Όβιτς, που είχε μεταφερθεί στο Άουσβιτς το 1944, προσπάθησαν να έρθουν σε επαφή με όλα τα μέλη της, έως ότου η τελευταία της οικογένειας των νάνων, Πέρλα, να δεχτεί να τους μιλήσει για όσα έζησαν και για όσα είναι δύσκολο να θυμούνται.
Οι Όβιτς είχαν δύο χαρακτηριστικά που ήταν «κόκκινο πανί» για τη φιλοσοφία των ναζί. Ήταν νάνοι και Εβραίοι. Μια ταυτότητα που αντιδιαστελλόταν στην «καθαρότητα» και την «αρτιμέλεια» της Άριας φυλής. Ο εγκλεισμός, λοιπόν, σε στρατόπεδο συγκέντρωσης ήταν αναπόφευκτος. Ωστόσο, ακριβώς αυτή η «αναπηρία» τους υπήρξε η αιτία της διάσωσής τους από τους απαράδεκτους τρόπους θανάτωσης που επέβαλλαν οι ναζί.
Μένοντας πιστό σε μαρτυρίες, ντοκουμέντα και ερευνητικά δεδομένα, το βιβλίο περιγράφει με μια μυθιστορηματική χροιά τη ζωή της οικογένειας Όβιτς, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από την κυριαρχία του Χίτλερ. Καταγόμενοι από τη Ρουμανία, οι νάνοι κατάφεραν να επιβιώσουν ακολουθώντας με συνέπεια τη συμβουλή που τους είχε δώσει η μητέρα τους. Να μένουν πάντοτε μαζί. Κι ακριβώς αυτή η επιλογή ήταν που τους έσωσε τη ζωή, αφού η εικόνα επτά νάνων στο στρατόπεδο του Άουσβιτς δεν μπορούσε παρά να προκαλέσει περιέργεια και διάθεση προς διερεύνηση αυτών των ανθρωπάκων. Διερεύνηση που, φυσικά, είχε κόστος στη σωματική τους υγεία. Οι νάνοι μπορεί να μην υπήρξαν θύματα βασανισμών, όπως οι υπόλοιποι Εβραίοι των τόπων συγκέντρωσης, έγιναν, ωστόσο, πειραματόζωα στο όνομα της Επιστήμης.
Ο Δρ. Μένγκελε, ένας από τους γιατρούς του Άουσβιτς, ήταν εκείνος που τους «προστάτεψε», παρέχοντάς τους λίγο ευνοϊκότερες συνθήκες διαβίωσης, σε σύγκριση με τους υπόλοιπους κρατούμενους, για να τους υποβάλλει σε συνεχείς και εξουθενωτικές ιατρικές εξετάσεις, με σκοπό να ανακαλύψει στοιχεία για τον νανισμό. Ωστόσο, συνεργάτες του, κατά την περίοδο εκείνη, ισχυρίζονται πως ουδένα ουσιαστικό σκοπό είχαν αυτές οι έρευνες που περισσότερο έμοιαζαν με ψευδοεπιστήμη, παρά με σοβαρά πειράματα που στόχευαν στην ανάδειξη ενός έγκυρου αποτελέσματος. Παρόλα αυτά, κατά τη διάρκεια κυριαρχίας των ναζί, επαινέθηκε για την επιστημονική συμβολή του, γεγονός που αμφισβητήθηκε μετά το τέλος του πολέμου.
Η οικογένεια Όβιτς, πριν από την έναρξη των συλλήψεων, είχε δημιουργήσει έναν θίασο με τα μέλη της να ψυχαγωγούν κυρίως μη εβραϊκό κοινό. Οι καλλιτεχνικές τους τάσεις ήταν φανερές και μάλιστα, είχαν καταφέρει να έχουν μια οικονομική άνεση για τα δεδομένα της εποχής. Ακόμη και στο Άουσβιτς οι φύλακες τούς διέταζαν να παρουσιάζουν τα νούμερά τους, χορό, τραγούδι ή διάφορα σκετς που τους διασκέδαζαν. Η οικογένεια των νάνων ήταν πολύτιμη για τα σχέδια του Μένγκελε, επομένως κάθε άνθρωπος που σχετιζόταν μαζί τους με οποιονδήποτε συγγενικό δεσμό ήταν χρήσιμος στην έρευνα του γιατρού. Μάλιστα, μέσα στο στρατόπεδο οι Όβιτς βρήκαν συγγενείς τους ή πρόσωπα που παρουσίασαν ως συγγενείς για να τα σώσουν από τον θάνατο.
Τα ιστορικά στοιχεία είναι τόσο δεμένα με τη λογοτεχνική αποτύπωση μιας οικογενειακής ιστορίας που όλα συναρμόζονται και προσφέρουν μια διαφορετική θεώρηση του Ολοκαυτώματος ως ιστορικού γεγονότος. Μια πιο συγκινητική ή προσωπική, μα φυσικά συγκλονιστική θεώρηση. Η Πέρλα αφηγείται, μέσα από την πένα των συγγραφέων, τη δική της ζωή και τη ζωή της οικογένειάς της, που, μένοντας ενωμένη, κατόρθωσε να επιβιώσει. Περιγραφές μέσα από τους τόπους βασανισμών και διηγήσεις φόβου και αγωνίας. Μια ιστορία ανάμεσα σε άλλες, αλλά τελείως διαφορετική και σίγουρα σπάνια.